Havalar bozdu, tarımsal emtia ralli yaptı

EVRİM KÜÇÜK

Dünya borsalarında yaşanan sarsıntı tarımsal emtia piyasalarına uğramadı. Olumsuz hava koşulları, üretim verileri ve Amerikan Doları'nın zayıflaması tarım emtialarının fiyatını güçlendiriyor. Buğday, mısır ve kahve geçtiğimiz hafta en çok kazandıran üç emtia ürünü oldu. Soya fasulyesi de haftaya ralli yaparak başladı.

Tahıllarda son 1 aydır etkili olan yukarı hareket devam ediyor. ABD'de Chicago Emtia Borsası'nda (CBOT) buğday fiyatları geçtiğimiz hafta yüzde 2'den fazla yükselerek 6 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Kahve ve mısır yüzde 1 civarında yükseldi. Dün de devam eden yükselişlerle buğday fiyatları 4.57 $/buşel seviyesine gelirken, mısır fiyatları 3.65 $/buşel düzeyine geldi. Soya fasulyesi de yükseliş gösteren tarafta. ABD vadeli işlemlerinde soya fasulyesi dün yüzde 1.5 artış gösterdi. Fiyatlar dün 10 $/buşel seviyesine dayandı. Kahve de yönünü yukarı çeviren ürünlerden. Arabica tipi kahvenin fiyatı geçtiğimiz hafta 1.20 $/lb'nin altından bu hafta 1.2245 dolar düzeyine yükseldi.

Güney Amerika'da kuraklık hüküm sürüyor

Önde gelen tarım ülkelerinden Arjantin ve ABD'nin bazı bölgelerinde etkili olan kuraklık tahılların fiyatını yukarı yönlü destekledi. Bu bölgelerde kuraklık hüküm sürerken Brezilya'da ise yağışlar etkili oluyor.

Arjantin'de ortaya çıkan hava riskleri özellikle mısır ve soya fasulyesini güçlendirirken, ABD'deki kuraklık buğdayı destekliyor. Üretim beklentilerinin azalması da buğday fiyatlarının yükselmesinde etkili oluyor. ABD Tarım Bakanlığı geçtiğimiz hafta Amerika'da 2018/19 sezonunda buğday ekiminin azalacağı tahmininde bulunmuştu. 82 bin çiftçinin katılımıyla yapılan bir ankete göre 2018/19'da ekili alan büyüklüğünün 32.7 milyon akreden (yaklaşık 132.3 milyon dönüm) 32.6 milyon hektara inmesi bekleniyor.

Zayıf dolar da fiyatları yukarı yönlü destekliyor

Tarım emtialarının yükselmesinde bir diğer önemli faktör doların zayıf seyri. Dolar endeksi 90.29 ile son üç yılın en düşük seviyelerine yakın seyrediyor. Euro/dolar paritesi de 1.23 seviyelerinde. Dolar, 2017'yi yüzde 13 değer kaybıyla kapatmıştı. Amerikan parasının zayıflaması, dolar cinsinden işlem gören emtiaya talebin artmasına neden oluyor.

Endonezya buğdayda en büyük ithalatçı oldu

Dünyada buğday tüketiminde artış beklentisi sürerken, en büyük ithalatçı ülkele olarak Endonezya, Mısır'ın önüne geçti. Bunda Endonezya'nın Karadeniz'den yaptığı son alım etkili oldu. Endonezya'da bir un fabrikası Karadeniz'den tonu, navlun dahil 225 dolara 50 bin tonluk alım için anlaşma yaptı. Anlaşma Karadeniz buğdayının ABD ve Avustralya'ya rağmen Asya pazarında büyümesi açısından önemli. ABD Tarım Bakanlığı, Endonezya'nın 2017/18 sezonunda ithalatının 1 milyon ton artarak 12.5 milyon tona çıkarak Mısır'ı geçtiği tahmininde bulundu. 2017-2018 döneminde dünyanın buğday tüketiminin 3.1 milyon ton artması bekleniyor. Artışın önemli bir kısmı Endonezya, Afrika ülkeleri ve Çin'den geliyor Hindistan, AB, Brezilya, İran ve Meksika'nın ithalatın da ise azalma meydana geleceği tahmin ediliyor. Diğer yandan 2017-18 sezonunda küresel buğday ticaretinin de ivme kazanması bekleniyor. Rusya, Arjantin ve Kanada'nın ihracatındaki artışın AB ve ABD'nin ihracatındaki düşüşü telafi edeceği belirtiliyor.