Gelişen ülkeler ticaret savaşı kurbanı!

EVRİM KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - ABD ve Çin arasında ticari çatışma sinyallerinin güçlendiği ortamda gelişmekte olan ülke varlıklarında kan kaybı sürüyor. ABD'nin ticaret yaklaşımının küresel ekonomik büyümeye zarar verdiği yönünde artan endişelerle yatırımcı riskli varlıklardan uzaklaşıyor. Güçlenen dolar ve artan petrol fiyatlarının da etkisiyle gelişen ülkelerin hisse senendi piyasalarında ve para birimlerinde sert düşüşler gözleniyor.

Gelişen ülke hisseleri 3 yılın en kötü ayını geçiriyor

Gelişen ülke borsaları dün 10 ayın en düşük seviyesine geriledi. MSCI gelişen ülkeler endeksi yüzde 1'den fazla düştü, endeksin haziran ayındaki düşüşü yüzde 7'yi buldu. Endekste Ağustos 2015'den bu yana en büyük aylık kayıp yaşanıyor. Düşüşte ticaret savaşının derinleşeceği endişesi, Çin borsasının 2015 yılındaki çöküşü hatırlatan büyük çaplı düşüşü, 78 dolara yaklaşan ham petrol fiyatlarının gelişen ülke paraları üzerinde yarattığı baskı etkili oldu.

Çin hisse senetleri geçtiğimiz 5 ayda piyasa değerinden yaklaşık 2 trilyon dolar kaybetti. Uzmanlar, Çin borsasındaki hızlı gerilemenin piyasadan 5.2 trilyon doların silindiği 2015 yılındaki panik satış dönemlerini anımsattığı uyarısı yapıyor.

Gelişen ülke paraları da dün kötü bir gün geçirdi. Yılın ilk altı ayında son 10 yılın en büyük para çıkışı yaşayan Hindistan'ın parası rupi dün yüzde 0.5 kayıpla dolar karşısında rekor düşük seviyeye geldi. Endonezya Rupisi yüzde 1.5'lik kayıpla Ekim 2015'den bu yana en düşük seviyeye indi.

Güney Afrika Randı 7 ayın en düşük düzeyini gördü. Çin Yuanı'nın haziran ayındaki düşüşü yüzde 3.3'e ulaştı. Avrupa'da Macar Forinti yüzde 0.2 değer kaybetti ve euro karşısında tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi.

Güçlü dolar baskıyı artırıyor, Türkiye kırılgan

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Investor Service, Nisan ayı ortasından bu yana güçlenen doların, para birimlerindeki değer kaybına bağlı olarak gelişmekte olan birçok piyasanın kredi riskini artırdığını açıkladı. Moody's yayınladığı raporunda, güçlü doların Arjantin (B3 durağan), Gana (B3 durağan), Moğolistan (B3 durağan), Pakistan (B3 nagatif ), Sri Lanka (B1 negatif ), Türkiye (Ba2 indirim için izlemede) ve Zambiya (B3 durağan) gibi ülkelerin döviz rezervlerinde düşüşe yol açacağı belirtildi. Raporda, Brezilya, Çin, Hindistan, Meksika ve Rusya'nın dış finansman ihtiyacına daha az bağımlı olmaları nedeniyle en az kırılgan ülkeler oldukları belirtildi. Şili, Kolombiya, Endonezya ve Malezya'nın ise yakın vadede kırılgan olmadığı ifade edildi. Moody's Küresel Ülke Riskleri Grubu Direktörü Alastair Wilson, "Büyük miktarda cari açığı, yüksek seviyede dış finansman geri ödemesi ve dikkate değer seviyede döviz cinsinden kamu borcu olan ülkeler güçlü doların etkilerine en çok maruz kalanlar" dedi.