Fiyat savaşı petrolü ucuzlattı

EVRİM KÜÇÜK

Asya’nın artan petrol talebinden daha fazla pay alma yarışının tetiklediği rekabet ve küresel ekonomik görünüme ilişkin kaygılar uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının sert bir şekilde düşmesine neden oluyor. Brent petrolünün varil fiyatı dün 2 dolardan fazla ucuzlayarak 87.74 dolara indi. Amerikan petrolü de (WTI) 84.42 dolardan satıldı. Ortadoğulu üreticilerin içine girdiği fiyat savaşı nedeniyle fiyatlardaki düşüşün sürmesi bekleniyor. 

ABD’de kaya petrolü üretimindeki artış ve Avrupa’da zayıflayan ekonomi nedeniyle Ortadoğulu üreticiler, Asya’nın büyüyen pazarlarını hedef alıyor. Suudi Arabistan devlet petrol şirketi Aramco’nun kasım ayı için Asya ve Avrupa’ya ham petrol satış fiyatını düşürmesinin ardından Ortadoğu’nun diğer büyük petrol üreticileri de fiyatlarını gevşetmeye başladı. 

Irak devlet petrol pazarlama şirketi SOMO da dün bir açıklama yaparak kasım ayı için Avrupalı ve Asyalı müşterilerine petrol satış fiyatını düşürdüğünü duyurdu. Irak, Basra hafif petrolünün kasım ayı için Asyalı alıcılara satış fiyatını 65 cent düşürerek Umman/Dubai gösterge petrolünün 2,50 dolar/ varil altı olarak belirledi. Avrupalı alıcılar için fiyat da 65 sent indirilerek Brent petrolünün 4.75 dolar altında açıklandı. 

Kuveyt fiyatı 70 sent daha düşürecek 

Suudi Arabistan’ın Körfez’deki müttefiklerinden Kuveyt, komşusunun fiyat konusunda en büyük rakiplerinden biri. Kuveyt, Asya’daki müşterilerine petrol satışlarında Suudi fiyatıyla kıyaslandığında son 10 yılın en büyük iskontosunu uygulamaya başladı. Bu ay Kuveyt ham petrolü, Suudi petrolünün resmi satış fiyatının 50 sent altına indi. Reuters verilerine göre bu 2004’ten bu yana en büyük iskonto miktarına işaret ediyor. OPEC’in ikinci büyük üreticisi Irak’ın Basra ham petrolünün fiyatı da Suudi petrolüne kıyasla son bir yılın en ucuz düzeyinden satılıyor. Irak ve Kuveyt petrolünün bu haftadan itibaren ekim ayı fiyatı üzerinden 70 sent daha indirim yapması bekleniyor. Hatta Asyalı müşterilerin Kuveyt daha fazla indirim talebinde bulunduğu belirtiliyor. Asya’nın en büyük dört petrol alımcısı Çin, Hindistan, Japonya ve Güney Kore, bu yılın ilk sekiz ayında 1.1 milyon varil/gün Kuveyk petrolü ithalatı gerçekleştirdi. 

İran Milli Petrol Şirketi Uluslararası İşler Müdürü Seyyid Muhsin Kamsari, “İran, Suudi petrolü fiyatının Asya piyasasında inmesine uygun olarak ihraç ettiği petrolün fiyatını indirdi” dedi. Seyyid Muhsin Kamsari konuyla ilgili yaptığı açıklamada “İran kendi petrolünün resmi fiyatında indirim yaptı ama bu Suudi Arabistin’la satış çekişmesinde olduğumuz demek değil” dedi. 

Brent 10 dolar daha gerileyebilir 

Petrolün ağır topları arasındaki fiyat rekabeti ve küresel ekonomideki yavaşlamanın talebi sınırlandıracağı beklentisiyle Brent petrolünün varil fiyatı dün 87.74 dolarla Aralık 2010’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Brent’in günlük kaybı 2 doları aştı. Sonrasında fiyatlar yeniden 88 doların üzerine çıktı. Amerikan petrolünün varili de 84.52 dolara indi. Fiyatlar yılbaşından bu yana yüzde 20’nin üzerinde düştü. Analistler, fiyatların 10 dolar daha düşmesinin mümkün göründüğünü söylüyor. PVM Oil Associates analisti Tamas Varga'ya göre 88.49 doları aşağı yönlü kıran petrol fiyatında bir sonraki kritik durak 82.35 dolar. Kuveyt Petrol Bakanı Ali el-Ömer de, önceki gün, petrol fiyatlarındaki düşüşün ABD ile Rusya’nın petrol üretim maliyeti olan 76-77 dolar civarında son erebileceğini söylemişti. 

Fiyatlardaki düşüş OPEC’in diğer üyelerini rahatsız ediyor. Bu nedenle OPEC’in kasım toplantısının ciddi tartışmalara sahne olması bekleniyor.

Türkiye’ye gelen gazın fiyatına çözüm aranıyor

Rus enerji şirketi Gazprom’un Başkan Yardımcısı Alexander Medvedev, Türkiye’nin talebi kapsamında doğalgaz fiyatlarında revizyon için kapsamlı bir çözüm paketi üzerinde çalıştıklarını söyledi. Türkiye, kontratlarından doğan hakkı çerçevesinde Rusya’dan gaz fiyatlarında indirim istiyor. 4. Uluslararası Gaz Forumu sırasında Enerji IQ’nun sorularını yanıtlayan Medvedev, “Görüşmeleri iki ayrı başlıkta değerlendiriyoruz. İlki Türkiye’deki özel doğalgaz ithalatçılarının bu sene ve gelecek seneki alım fiyatlarının belirlenmesi; diğeri BOTAŞ’ın 1 Ocak 2015’ten geçerli olacak şekilde talep ettiği fiyat revizyonu. Kapsamlı bir çözüm paketi hazırlıyoruz, Ekim sonu veya kasım başında, Gazprom Export CEO’su Elena Burmistrova Türkiye’ye gelecek. Burmistrova, Türkiye’de Enerji Bakanlığı, BOTAŞ ve özel sektör ile görüşmelerde bulunarak önerilerimizi iletecek. Bu görüşmelerin ardından fiyatlar ile ilgili konunun çözüme ulaşmasını bekliyoruz” dedi.