Faiz tartışması alevleniyor

DIŞ HABERLER - ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bugünkü toplantısında varlık alımlarını aylık 45 milyar dolardan 35 milyar dolara indirmesine kesin gözüyle bakılıyor. Ancak yatırımcılar asıl olarak faizlerin ne zaman artırılmaya başlanacağına dair ipucu peşinde. İyi gelen istihdam verisi sonrasında faiz artışına ilişkin beklentiler öne çekilmeye başladı. 

Fed kararı bu akşam TSİ 21.00’da açıklanacak. Fed’in varlık alımlarını ayda 10 milyar dolar daha azaltması bekleniyor. Fed’in ekonomik tahminlerinde ise revizyona gidebileceği belirtiliyor. Halen Fed’in yıl sonu için büyüme tahmini yüzde 2.8-3.0 bandında, işsizlik oranı beklentisi ise yüzde 6.1-6.3 aralığında bulunuyor. Uzmanlar, Fed’den faiz artırımı için tarihin çıkıp çıkmayacağını merakla bekliyor. Ayrıca Fed Başkanı Janet Yellen bu akşam TSİ 21:30’da basın toplantısında konuşacak. İstihdam pazarından gelen iyi haberler faiz oranlarının ilk defa ne zaman artırılacağına dair tartışmaları yeniden başlattı. Geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamalarda Fed St. Louis Başkanı James Bullard Fed’in çifte hedefi olan maksimum istihdam ve istikrarlı fiyata yaklaşıyor gibi olduklarını söyledi. Eylül 2012’de parasal genişlemenin başlatılmasının ardından ABD Merkez Bankası’nın yasa yapıcıları işsizlik oranının bu yıl yüzde 7’ye gerileyeceği öngörüsünde bulunmuşlardı. Geçtiğimiz aralık ayı itibariyle Fed varlık alımlarının düşürülmesi kararını verirken, işsizlik beklentileri de yüzde 6.6’dan yüzde 6.3’e düştü. Fakat işsizlik oranının Mayıs ayı itibariyle yüzde 6.3’e gerilemesinin ardından bu tahmin bile biraz kötümser kalıyor. Bullard açıklamalarında işsizliğin yüzde 6’nın daha da altında olması, ekonomik büyümenin yüzde 3 ve istihdam büyümesinin aylık 200 bin olması, ve enflasyondaki artışın yüzde 2’ye doğru gittiğinin görülmesinin faiz oranlarıyla ilgili “sohbeti değiştireceğini” söyledi. Bullard’ın tahmini ilk faiz oranının 2015 yılının ilk çeyreğinin sonunda gerçekleşeceği yönünde. 

Faizler tahminlerden önce artabilir 

Bloomberg’in anketine göre, ekonomistlerin büyük çoğunluğu faiz oranlarının para piyasası yatırımcılarının tahmininden önce yükseleceğini öngörüyor. 12-16 Haziran arasında yapılan ankete katılan 56 ekonomistin yüzde 55’ine göre, dünyanın en aktif kısa vadeli faiz kontratı olan eurodollar vadelileri gelecek iki yılda sıkılaştırmanın hızını öngöremiyor. RDQ Economics’den Conrad DeQuadros, söz konusu kontratta işlem yapan yatırımcıların Fed’in kendisinden bile daha yavaş bir faiz artışı beklediğini söyledi. Eurodolar vadeli kontratlarındaki opsiyonları, Fed’in gösterge faizinin 2015 sonunda yüzde 0.75 ya da daha altında olma ihtimalinin yüzde 47 olduğuna işaret ediyor. 2016 sonunda faizlerin yüzde 2 veya altında olma olasılığı ise yüzde 54. Analistler, faizlerin yatırımcının tahminlerinden önce artacağını düşünmekle birlikte, Fed’in bilançosunu gelecek yıllarda rekor seviyelere yakın tutmaya devam edeceği görüşünde. Anketteki 54 ekonomistin yüzde 69’u Fed’in Hazine kağıtlarını satmayacağını, yüzde 24’ü ise 2016’da satmaya başlayacağını söyledi. 

Wall Street Journal’daki bir analize göre, faiz oranlarının beklenenden daha erken yükseleceğine dair herhangi bir ipucu sabit getiri ve hisse piyasalarını bulandırabilir. Fed toparlanma süreci boyunca ekonomik teşvik programı konusunda istikrarlı bir şekilde tedbirli tavrını korudu. Bununla beraber Fed Başkanı Janet Yellen faiz oranı görünümünün katı bir şekilde sabit olmadığının altını çizdi ve istihdam oranı gibi geleneksel yöntemlerin ötesinde bir bakış açısıyla baktı. Bu bakış açısının içerisinde uzun vadeli işsizlik oranı ve istihdam piyasasındaki yavaşlığı yansıtan istek dışı part time çalışma oranı da var. 

Janet Yellen’in görüşünün haklılığını eninde sonunda koruyup korumayacağını göreceğiz fakat bahsedilen bu göstergelerden hiç birisi faiz oranlarının 2014 yılı içerisinde artacağı sinyalini vermiyor. Uzmanlara göre, Fed suyu bulandırmayacak

IMF’den ABD’ye uyarı 

Uluslararası Para Fonu (IMF) ABD için büyüme beklentisini aşağı çekti ve bu ülkede 2017 sonuna kadar tam istihdama ulaşılamayacağını ve buna bağlı olarak da faizlerin piyasaların beklediğinden daha da uzun süre sıfıra yakın seviyede kalabileceğini belirtti. ABD için 2014 büyüme tahminini zayıf birinci çeyreğin ardından, Nisan’da açıkladığı yüzde 2.8’den yüzde 2’ye düşüren IMF, 2015’e ilişkin tahminini ise değiştirmeyerek yüzde 3 seviyesinde bıraktı. IMF, yoksullukla mücadele için ABD’nin asgari ücreti artırması gerektiğini belirtti.