Çin’den 500 milyar dolarlık kaçış

Aydın ŞAHİNALP

DIŞ HABERLER - Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin’den para birimi yuan cinsinden yüz milyarlarca dolarlık para çıkışı yaşanıyor. Gecelik faizlerin 18 ayın zirvesine çıktığı ülkede sermaye çıkışı 500 milyar dolara tırmandı. Bloomberg dolar endeksi 98.727 seviyesinden işlem görürken, bu ay genelinde şu ana kadar yüzde 3.6 yükseliş kaydetti. Çin’de off shore yuan dolar karşısında altı yılın en düşük seviyesine gerilerken mevduatlar da ciddi miktarda azalıyor. Çin’de bankalararası kullanılabilir fon göstergesi günlük geri satın alma faizi 14 baz puan artarak 2.39’a yükseldi. Bu nisan 2015’ten beri yeni bir zirve olarak kayıtlara geçti. Faizin yükselmesini tetikleyen unsurun Çin Merkez Bankası’nın (PBoC) para birimi yuandaki günlük referans faizi üç gün üst üste düşürmesi olduğu belirtiliyor.

Çin para birimi yuandaki tarihi zayıflamayı Bloomberg’e değerlendiren China Merchants Bank’ın Kıdemli Analisti Liu Dongliang, “Yuandaki aşırı değer kaybının tetiklediği para çıkışı likidite sıkışıklığına ve para arzında açığa neden oluyor. Likidite sıkışıklığının sürmesi kaldıraçlı tahvil yatırımlarını kullanan kurumlar üstündeki baskıyı artıracak” uyarısını yapıyor.

Tarihi düşük seviyede

Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ’nin Şanghay şubesinden Analist Li Liuyang bazı Çinli bankaların onshore piyaslarda ABD Doları’nı 6.7740 seviyelerinden sattığını ifade ediyor. Commerzbank’ın Singapur merkezinden Ekonomist Zhou Hao da,“Off shore yuan rekor düşük seviyeleri test ederken piyasanın hissiyatı kısa vadede görece negatif. Uzun vadede ise Çin’den fonların çıkışını göreceğiz” diye uyarıyor.

Yuanın tarihi düşük seviyelere gerilemesi Çin bankalararası piyasasını derinden vuruyor. Döviz Devlet İdaresi verilerine göre sadece geçtiğimiz ay net 44.7 milyar dolar karşılığındaki yuan ödemeleri gerçekleştirilemedi. Bunun Çin hükümetinin verileri paylaşmaya başladığı 2010 yılından beri en büyük rakam olması dikkat çekiyor. Öte yandan dünyanın en büyük yatırım bankalarından Goldman Sachs verilerine göre Çin para biriminden çıkışlar bu yıl 500 milyar dolara çıktı. Bu olumsuz tablo karşısında sınırlı silahı bulunan PBoC, açık piyasa işlemlerine hız vererek finansal sistemine 175 milyar yuan ( 25.8 milyar dolar) enjekte etti. Para biriminin sıkıntılı süreçten geçtiği Çin’de Komünist Partisi’nin üst düzey yetkilileri Pekin’de kapalı kapılar ardında genel kurul toplantısı düzenliyor. Uluslararası yatırımcılar dört gün sürecek toplantılardan liderlik değişiminin önümüzdeki beş yıllık sürece nasıl yansıyacağını merak ediyor.

Tarihsel şablonu işaret eden Societe Generale yuanda iki ya da üç aylık süreçte düşüş bekliyor. Alman Deutsche Bank da Çin’in mevsimsel dolar talebi nedeniyle Kasım-Ocak döneminin stresli geçeceği görüşünde. Görünen o ki yuanı 2016 yılı sonuna kadar inişli çıkışlı bir yolculuk bekliyor.

‘Sermaye çıkışı hızlanabilir'

Bazı analistler, Çin Merkez Bankasının 1 Ekim itibariyle Uluslararası Para Fonu (IMF) rezerv sepetine eklenmesinden sonra yuana verdiği desteği kestiğini savunuyor. Bu nedenle bankanın dolar / yuan kurunda daha önce tolerans seviyesi olarak gördüğü 6.7 seviyesinin altına inmesine izin verdiği görüşü hakim. Avustralya & Yeni Zelanda Bankacılık Group’un Bölgesel Araştırmalar Bölümü Başkanı Khoon Goh, “ Off shore yuan rekor düşük seviyelerin altına inebilir. Ortada yuanın zayıflamasını önlemek için kararlı bir müdahale görünmüyor. Üstelik sermaye çıkışının hızlanma riski bulunuyor” dedi.