Borsada eylül ayı nasıl geçecek? Yabancı gelir mi, yerli döner mi? İşte dikkat çeken analiz...

Uzun süredir 10 bin seviyesinin üzerinde tutunamayan BİST 100 endeksi haftayı 9 bin 833 puandan kapattı. Bölgede Türkiye’yi etkileyecek olağanüstü bir durum yaşanmazsa eylül ayında endeksin 10 bin barajını aşması ve pozitif bir sürece girmesi bekleniyor.

Kısa Dalga yazarı Mehmet Çetingüleç, Borsa İstanbul’un seyrine ilişkin tespit ve tahminlerine yer verdiği bir yazı kaleme aldı. Borsa İstanbul’un son durumunu özetleyen Çetingüleç’in yazısında öne çıkan bölümler şöyle:

Enflasyon uyum hareketi gelebilir

Hem Mehmet Şimşek'in istifa haberleri bizzat kendisi tarafından yalanlandı, hem de yaz tatilinin sonuna gelindi. Yatırımcılar yeniden ekran başına dönüyor. Enflasyonun yüzde 100'lere kadar ulaştığı bir ortamda iyice ucuzlamış olan borsa "enflasyona uyum" hareketi yapabilir.

Perşembe akşamı Merkez Bankası "liralaşmayı" teşvik edici yeni kararlar açıkladı. Mevduat faiz oranları biraz daha yukarı çıkacak. Bu bir risk. Ancak... Borsa çok ucuz kaldığı için, yıl sonuna kadar "pozitif güncelleme" yapabilir.

Faiz indirimleri bekleniyor

Eylül-Aralık döneminde hem ABD Merkez Bankası FED, hem de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın faiz indirimine gitmesi bekleniyor. FED'in faiz indirimi, Türkiye dahil gelişmekte olan ülkelere para akışı sağlayacaktır. Peki gelen para nereye gider? Hem bonoya, hem borsaya.

Özellikle son 3 ayda borsadan kaçış hızlanmış. Yatırımcı sayısı Haziran'da 7 milyon 650 bine, Temmuz'da 7 milyon 470 bine, Ağustos sonunda ise 7 milyon 430 bine gerilemiş. Bu tablo, son aylardaki testere hareketleri ve geri çekilmenin yatırımcıları bezdirdiğini gösteriyor.

Küçük yatırımcı geri döner mi?

Borsa "bağımlılık" yapan bir alan. Ne yazık ki, Türkiye'de "kumar" gibi yaklaşılıyor. Herkes vur-kaç peşinde. Bu yüzden... Bir kez borsaya girmiş olanın, vazgeçmesi zor. Endeks yeniden yükselişe başladığında, borsadan kısa sürede büyük para kazanma hikayeleri tekrar dolaşıma sokulacak ve küçük yatırımcılar dönecektir. Ayrıca... Halka arzlar devam ediyor. Bu da yeni yatırımcıları borsaya çekecektir.

Yabancı yatırımcı ne durumda?

Gelelim yabancıya. Dört haftalık satışın ardından, geçen hafta 66 milyon dolarlık alış yaptılar. Yabancı alışı devam ederse -ki etmesi bekleniyor- borsa daha hızlı bir şekilde yönünü yukarı çevirecektir.

Borsada çok bilinen 2 milyar dolarlık yabancı hikayesi var. Bu para geliyor, üst üste alış yapıyor ve sonra üst üste satışlarla çıkıyordu. Uzun süredir bu şekilde seyreden periyot son dönemde bozuldu. Çıkan para henüz dönmedi.

Eğer geçen haftaki 66 milyon dolarlık alış, bu sürecin başlangıcıysa, birkaç hafta daha yabancı alışı devam edecektir. Ancak... Bu 2 milyar dolarla oynayanların "bıyıklı yabancı" yani yurt dışında yaşayan Türkler olduğu tahmin ediliyor.

Gerçek yabancı ne zaman gelir?

Onun için FED'in faiz indirimini beklemek gerekir. Yarın Eylül ayı işlemleri başlayacak. Eğer... İsrail-İran-Hizbullah ekseninde yeni bir çatışma çıkmazsa, bu hafta endeks pozitif bir sürece girebilir.

Merkez Bankası’nın kararı bankalara yeni yükümlülük getirdiği için pazartesi günü banka hisseleri kısmen olumsuz tepki vererek başlayabilir. Ancak... Ay sonu satışları zaten hisselerin değerini düşürmüştü. Bu nedenle bankalar kısa sürede toparlanıp pozitife geçecektir. Çünkü... Vatandaşın durumu kötü olsa da bankalarda hasılat iyi! Bireysel kredi ve kartlardan elde ettikleri faiz gelirleri 1 yılda yüzde 194 arttı.