BIST Sürdürülebilirlik Endeksi yayında

İSTANBUL - Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan, BIST Sürdürülebilirlik Endeksi'nde yer alan şirketlerin Akbank, Arçelik, Aselsan, Garanti Bankası, Koç Holding, Migros, Petkim, Sabancı Holding, TAV Havalimanları, Tofaş, Turkcell, Tüpraş, Türk Telekom, Vakıfbank ve Yapı Kredi Bankası olduğunu açıkladı. 

Borsa İstanbul, Londra merkezli Ethical Investment Research Service (EIRIS) ile Borsa İstanbul'da işlem gören ve kurumsal sürdürülebilirlik performansları üst seviyede olan şirketlerin yer alacağı BIST Sürdürülebilirlik Endeksi'nin hesaplamasına başladı. 

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi'nin tanıtım toplantısında konuşan İbrahim Turhan, sürdürülebilirliğin ekonomik, çevresel ve toplumsal boyutuyla 21. yüzyılın başından itibaren hem işletmeler hem yatırımcılar hem de politika yapıcılar açısından giderek gündemin ön sıralarına yükseldiğini söyledi. 

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı'nın (UNCTAD) 2014 yılı gelişim raporunda sürdürülebilirliğin kritik bir konu olarak öne çıktığını aktaran Turhan, bu rapora göre Birleşmiş Milletler'in Milenyum Deklarasyonu'ndaki kalkınma hedeflerine ulaşabilmek için gelecek 10 yıl boyunca her yıl en az 5 trilyon dolar sürdürülebilirlik yatırımına ihtiyaç olduğunu vurguladı. 

Bu yatırımların en az 3,5 trilyon dolarlık kısmının da Türkiye'nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde yapılması gerektiğine işaret eden Turhan, bu sürdürülebilirlik yatırımlarının gerçekleştirilmesi noktasında sermaye piyasalarının önemli bir rolü bulunduğunu ifade etti. 

Sermaye piyasalarında en önemli paydaş olan halka açık şirketlerle ilgili sürdürülebilirlik çerçevesinde yapılmış araştırmalara değinen Turhan, Fortune Global tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 250 en büyük şirket listesinde yer alan çok uluslu şirketlerin yüzde 95'inin çalışan hakları, çevreye duyarlılık ve paydaşlarla ilişkiler konusunda gerçekleştirdikleri faaliyetleri ve bunların sonuçlarını yıllık finansal raporlarıyla beraber yayınladıklarını söyledi.  

Turhan, daha geniş bir çerçeveden bakıldığında, dünya genelinde halka açık şirketlerin yüzde 70'inin benzer kurumsal sorumluluk raporlaması yaptığının bilgisini vererek, şunları kaydetti: 

"Sürdürülebilirliğin önemini biliyoruz. Ama 'İnsanoğlunun şu evrende üzerinde yaşayabileceği tek doğal yer olan dünya gezegeninde kaynakları kullanırken sürdürülebilirliğe gereken önemi veriyor muyuz?' diye sorulduğunda, cevap ne yazık ki henüz tatmin edici değil. Sürdürülebilirliğin gerçekten benimsenen ve uygulanan bir kavram haline gelmesi, sürdürülebilirlik ile ticari kazanç ve karlılık arasındaki ilişkiyi kalıcı bir şekilde oluşturmakla mümkün. 

Ne zaman ki şirketler, yatırımcılar ve girişimciler sürdürülebilirliğin, sadece orta ve uzun dönemde gelecek hedefleri açısından değil, içinde bulundukları çeyrekte veya bir sonraki çeyrekte karlılık ve performans açısından da etkili olduğunu anlarlarsa, o zaman biz sürdürülebilirlik anlamında önemli bir aşama kaydetmiş oluruz. Borsaların önemi de burada ortaya çıkıyor. Çünkü halka açık şirketlerde sürdürülebilirlik raporlamaları özellikle kurumsal küresel yatırımcıların aradıkları bir unsur haline geliyor."  

"Borsa İstanbul, sürdürülebilirlikte bir yıl içinde 21 sıra ilerledi" 

İbrahim Turhan, borsaların diğer bütün işlevlerinin yanı sıra sürdürülebilirlik konusundaki rollerinin de özellikle yakın dönemde ön plana çıktığını belirterek, bu sebeple G20'ye üye ülkelerin 14'ünde en az bir tane çevresel, toplumsal ve kurumsal yönetişim konusunda ölçme ve değerlendirme kriteri oluşturulduğunu söyledi. 

Turhan, BM sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için Borsa İstanbul'un da katkısıyla 2012 yılında Rio de Janeiro'da başlatılan Sürdürülebilir Borsalar Girişimi tarafından hazırlanan rapora göre, dünya genelindeki 55 borsanın neredeyse yarısında en az bir tane sürdürülebilirlik endeksinin üretilip kullanır hale geldiğini ifade etti. 

"Şunu itiraf etmeliyiz ki biz Borsa İstanbul olarak biraz geç kalmışız" diyen Turhan, bu endekslerin dünyada ilk defa 1999 yılında yayınlanmaya başladığını ve Güney Afrika, Brezilya, Hong Kong, Kore, Meksika ve Mısır'ın Türkiye'den önce sürdürülebilirlik endeksi sunmaya başlayan borsalar olduğunu kaydetti. 

Sürdürülebilir Borsalar Girişimi'nin kurucusu olan ilk 5 borsadan biri olduklarını anlatan Turhan, bu konudaki çabalarının neticesinde, UNCTAD'ın bu yılki toplantısında Borsa İstanbul'un adının, bir yıl içinde sürdürülebilirlik konusunda 21 sıra birden ilerleyip 11. sıraya geldiği ve dünyanın önde gelen birçok borsasını geride bıraktığı anons edilince haklı bir iftihar duygusu yaşadıklarını dile getirdi. 

Endeks'te 15 şirket var 

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi'nde yer alacak şirketlerin bu yıl için BIST 30 içerisinden seçildiğinin bilgisini veren Turhan, "15 şirketimiz var. Umuyoruz ki yakın gelecekte bu şirketlerimizin sayısı artacak ve BIST'in daha geniş endeksleri içerisinden şirketlerimiz buraya katılacak" dedi. 

Turhan, BIST Sürdürülebilirlik Endeksi'nde yer alan şirketlerin Akbank, Arçelik, Aselsan, Garanti Bankası, Koç Holding, Migros, Petkim, Sabancı Holding, TAV Havalimanları, Tofaş, Turkcell, Tüpraş, Türk Telekom, Vakıfbank ve Yapı Kredi Bankası olduğunu açıkladı. 

Endeks'in şirketlerin hem finansal performanslarını hem de çevre, sosyal konular ve kurumsal yönetim alanındaki performanslarını ortaya koyduğunu belirten Turhan, "Endeks, yatırımcıların sürdürülebilirlik ve kurumsal sosyal sorumluluk ilkelerini benimseyen şirketleri rahatlıkla ayırt edip bu şirketlere yatırım yapmalarını sağlayacak önemli bir araç olacak. Sürdürülebilir kalkınmaya, sürdürülebilirliğe, daha iyi bir dünyada daha iyi bir şekilde yaşamamıza katkılar sağlamasını umduğumuz endeksimizin hem ekonomimiz, piyasalarımız ve ülkemiz hem de bütün insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum" temennisinde bulundu. 

 Turhan, bir soru üzerine, "Sunduğumuz diğer endeksler gibi Sürdürülebilirlik Endeksi de üzerinde her türlü finansal ürünün geliştirilmesine uygun yatırım yapılabilir bir endeks. Bunun üzerine borsa yatırım fonları oluşturulabileceği gibi gelecekte belki bu alanın daha da gelişmesiyle türev ürünler dahi bu endeks üzerinde oluşturulabilir. Dünyada önde gelen başka alım satım platformlarıyla borsalarla işbirliği gayretlerimizi de hızlandırdık. Umuyorum nu yılın sonuna kadar bu alanda da somut bir ilerleme sağlanacak. Dolayısıyla bu endeks üzerine geliştirilecek ürünler sadece İstanbul'da değil dünyanın önde gelen başka finansal merkezlerinde de yatırımcıların ilgisine sunulabilecek" dedi. 

Şirketlerin Sürdürülebilirlik Endeksi'ne dahil olmasının yatırımcılar açısından avantajına ilişkin soruya ise Turhan, şu yanıtı verdi: 

"Kurumsal yatırımcılar, özellikle de kendi yatırım kuralları içerisinde sürdürülebilirliği ön şart olarak benimsemiş yatırım fonları yatırımlarını yönlendirirken sürdürülebilirlik kriterlerine uyumu çok önemsiyor. Hatta bazı küresel yatırım fonları için sürdürülebilirlik endekslerinde yer almayan şirketlere yatırım yapmak pek tercih edilen bir şey değil. Bu endekste yer almak şirketler açısından tanınırlık, marka değeri ve yatırımcıların ilgisi noktasında önemli katkılar sağlayacaktır." 

"Endeks'teki şirketlerin sayısının artmasını bekliyorum" 

İbrahim Turhan, Endeks'te 6'şar aylık dönemler itibariyle gözden geçirme yapılacağını belirterek, "Buradan herhangi bir şirketimizin çıkacağına ihtimal vermiyorum. Endeks'teki şirketlerin sayısının artmasını bekliyorum. İnanıyorum ki Borsa İstanbul'da payları işlem gören bütün şirketlerimiz kendilerine en kısa sürede gerekli şartları tamamlayarak Sürdürülebilirlik Endeksi'nde yer almayı bir hedef olarak koyacaklardır. Bir gün bütün şirketlerimizin bu endekste yer almaya uygun hale gelmesini istiyoruz" değerlendirmesinde bulundu. 

Turhan, şirketlerin halka açıklık oranları, halka açık payların piyasa değeri, likiditeleri arttıkça endekste daha yukarı sıralara doğru yükselmeleri ve daha erken dönemde Sürdürülebilirlik Endeksi'nde yer almalarının da mümkün olduğunu dile getirdi. 

Borsa İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kemal Yılmaz da Sürdürülebilirlik Endeksi'nde değerlemeyi BIST 30 içindeki şirketlerin kamuya açık olan bilgilerini kullanarak yaptıklarını belirterek, gelecek yıl BIST 50 şirketlerini, ondan sonraki yıl da BIST 100 şirketlerini kapsayacak şekilde Sürdürülebilirlik Endeksi'ni hesaplamaya devam etmek istediklerini ifade etti. 

 Şirketlerin sürdürülebilirlik konusunda önemli çabalar gösterdiğini ama bu çabaları kendi politika dokümanlarına koymayabildiklerine değinen Yılmaz, "Bu çalışma bu yapılanların kamuoyu tarafından bilinmesinin ötesinde şirketlerin kendi politika dokümanlarına girmesi açısından da son derece önem sağladı" diye konuştu. 

EIRIS Üst Yöneticisi (CEO) Peter Webster ise BIST Sürdürülebilirlik Endeksi'nin Türkiye'de firmalar ve yatırımcılar için önemli bir gelişme olduğunu belirterek, "Kurumsal sosyal sorumluluk çalışmaları bazında çıta yükselmiş oldu" dedi.