2015 emtialar için kötü geçecek, El Nino da cabası!

HİLAL SARI

DIŞ HABERLER - 2014 yılı emtialar için oldukça zorlu bir yıl oldu. Demir cevheri yüzde 50’nin üzerinde kayıp yaşarken, petrol fiyatları da haziran ayından bu yana yüzde 45 değer kaybetti. Küresel büyümedeki yavaşlama ve Çin’in hız kaybetmesinin yanında, emtialardaki arz farzlasıyla, bakır, kurşun, kalay, nikel gibi metallerde yüzde 15’e varan kayıplar yaşadı. Yatırımcıların ‘2014 petrol şoku’ olarak da adlandırdığı süreç uzmanlara göre emtia sektörü üzerinde gelecek yıl için de olumsuz etkiler yaratıyor. Tüm bunların yanı sıra Avustralya Meteoroli Bürosu’nun önümüzdeki birkaç ay için El-Nino uyarısı tarımsal emtialar için de 2015’in karanlık geçeceğine işaret ediyor. 

Emtialardaki düşüş büyük ölçüde arz fazlasından 

Morningstar yatırım araştırmaları şirketi verilerine göre emtialar 2014’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 12 zayıfl adı. 31 Ekim’de sonlanacak on iki ayda ise emtia grubu nedereyse yüzde yedi düşüş yaşadı. Aralık ayı ortalarında Brent petrolün varili 57 dolara kadar düşmesinin ardından, Uluslararası Enerji Ajansı 2015’te toplam talebim günde 230 bin varil azalarak 900 bin varile düşeceğini öngördüğünü açıkladı. Dünyanın en büyük kaynak şirketlerinden Glencore CEO’su Ivan Glasenberg “Talep yine de çok kötü değildi, petrole, demir cevherine ve termal kömüre olan talep artıyor, peki fiyatlar neden düşüyor? E tüm dünya çok yatırım yaptı. Arz haddinden fazla artış yaşadı” diye konuşarak, emtialardaki düşüşün sebebinin büyük ölçüde arz fazlasından kaynaklandığını belirtiyor. 

Düşüşler 2015’te güçlü dolarla devam edecek 

Uzmanlar 2014 yılında emtiala pazarında yaşanan düşüşlerin en önemli sebebinin arz olduğunu, soya fasulyesinden nikele kazanan ve kaybedenleri arzın belirlediğini belirtti. Uzmanlar bu eğilimin büyük demir cevheri üreticilerinin ve petrol üreticileri karteli OPEC’in üretimde kesintiye gitmeyeceği sinyalleriyle 2015’te de devam edeceğini öngörüyor. Citi Futures analisti Tim Evans “Daha güçlü bir dolar ve 2015’te arz fazlasının devam edeceğine dair endişeler fiyatlar üzerinde istikrarlı bir baskı sağladı” dedi. 

El-Nino da tarım emtialarına risk 

Avustralya Meteoroloji Bürosu’nun belirttiğine göre önümüzdeki aylarda Pasifik Okyanusu ısınmaya başlayacak ve göstergelere göre El-Nino benzeri hava şartları Asya’ya kuraklık, Güney Amerika’ya ise normallerin üzerinde yağmur getirecek. Pasifik’te periyodik ısınmalara yol açan El Nino’lar tarım piyasalarını ve çiftçileri olumsuz etkilemekle biliniyor. Goldman Sachs Group’un tahminlerine göre önümüzdeki aylarda gelecek bu El-Nino benzeri hava şartları değişmezse, palm yağı, kakao, kahve ve şekerin en çok risk altında olan mahsuller olduğunu belirtiyor. Japon Meteoroloji Bürosu da 10 Aralık’ta yaptığı açıklamada El Nino şartlarının göründüğünü ve muhtemelen devam edeceğini, Pasifik’in yüzeyindeki sıcaklığın Kasım ayında neredeyse her bölgede normallerin üzerinde olduğunu açıklamıştı.

'20 dolara da düşse üretimi azaltmayacağız' 

OPEC’in fiili lideri Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali al-Naimi "Petrolün varil fiyatı 20 dolara da inse üretimde kesintiye gitmeyeceğiz” dedi. Al-Naimi’nin bu yorumu kartelin politikalarında ciddi bir değişiklik olduğu ve küresel enerji sektörü için ciddi sonuçları olacağı şeklinde yorumlanıyor. Ortadoğu Ekonomik Araştırmalar’a konuşan al-Naimi’nin “ Fiyat ne olursa olsun, üretimi kesmeleri OPEC üreticilerinin menfaatine değildir. İsterse 20, 40, 50, 60 dolar olsun, fark etmez” ifadelerini kullandığı belirtildi.