Teknoparklarda üretime yeşil ışık

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Ar- Ge projesini tamamlayan şirket 3 ay içinde yeni bir proje sunmazsa, bölge dışına çıkarılacak. Buradaki firmalarda çalışan destek personeli de Ar-Ge personeli gibi desteklerden yararlanacak. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri dışında yapılan Ar-Ge faaliyetleri de kısmi olarak istisnalardan yararlanabilecek.

Teknoparklar ve teknokentlerin oluşturduğu Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’ne yönelik özel destek uygulamalarını içeren 6170 Sayılı Kanun’un uygulama yönetmeliği, kanun çıktıktan 3 yıl sonra yayınlandı. Teknoloji üreten ve Ar-Ge çalışmaları yapan firmalara vergisel açıdan avantajlar sağlayan kanunun uygulama yönetmeliği ile birlikte, bir yandan kanunla yapılan değişiklikler uygulanabilir hale getirildi. Ayrıca 2008 yılında çıkarılan Ar-Ge Kanunu ile Teknoloji Geliştirme Bölgeleri arasındaki uygulama farklılıkları giderildi. Sistem Global Danışmanlık tarafından Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği ile getirilen düzenlemelere ilişkin hazırlanan rapor şöyle:

Muafiyet ve istisnalar genişletildi

Muafiyet ve istisnaların uygulanma tarihleri 2011 yılında çıkarılan kanunla 31 Aralık 2013’ten, 2023 yılına uzatılmıştı, yönetmelikle birlikte bu değişiklik ile Ar-Ge Kanunu arasında paralellik sağlandı.

Ar-Ge çalışmalarını bölge dışında gerçekleştirmek zorunda kalan personelin, dışarıda geçirdikleri dönemde faydalanamadıkları istisnalardan, yeni yönetmelikle birlikte kısmen yararlanabilecekler.

Bu kapsamda yapılan çalışmalar Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetimi tarafından onaylandıktan sonra, bölge dışında geçirdiği sürelere ait ücretleri; firmanın Ar-Ge personeli için yüzde 25, üniversite bünyesinde kadrolu olan öğretim elemanları için yüzde 50 oranında gelir vergisi kapsamı dışında tutulacak.

Yeni yönetmelikte araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personeli tanımlarının kapsamları değiştirildi ve bu tanımlamalara destek personelleri ve teknisyenler eklendi.

Daha önce Ar-Ge personelleri için geçerli olan muafiyet ve istisnalar destek personelleri ve teknisyenler için de geçerli hale getirildi.

Destek personeli hesaplamalarında Ar-Ge personel sayısının yüzde 10’unu aşmaması kaydıyla, brüt ücreti en az olan destek personellerine her türlü vergi istisnası uygulanacak.

Kanun ile getirilen ‘teknolojik ürün’ tanımı yönetmeliğe de dahil edildi.

Daha önceki yönetmelikte Teknoloji Geliştirme Bölgesinde üretime yönelik yasaklamalar kaldırıldı. Artık Ar-Ge’nin ticarileştirilmesi amacına ulaşılabilmesi için proje geliştirme yanı sıra üretim yapılmasına da olanak sağlandı. Teknoloji Geliştirme Bölgelerindeki bildirimler artık Maliye Bakanlığı yerine veri dairesine yapılacak.

Daha önce Teknoloji Geliştirme Bölgesinde yer alıp da Ar-Ge Desteği Kanunu’ndan yararlanamayan şirketlere seçimlik hak getirilerek, istenmesi halinde bu kanundan da yararlanabileceği hükme bağlandı.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan firmaların 3’er aylık faaliyetleri Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir tarafından onaylanacak. Onaylanacak bu belgeler, yönetici şirkete teslim edilecek.

TEYDEB, SANTEZ gibi destek programından yararlanan projeler, Teknoloji Geliştirme Bölgelerine girerken ayrı bir inceleme ve onaya tabi tutulmayacak.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerindeki Ar-Ge projesini tamamlamış şirketler 3 ay içinde yeni bir proje sunamazsa, mevcut kira sözleşmesi dikkate alınmaksızın bölgeden ihraç edilecek. Bu düzenleme ile bir yandan firmaların daha çok Ar-Ge çalışması yapması, bunun olmaması halinde de dışarıda kalan firmaların Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer bulması amaçlanıyor.

Yönetici şirketlere getirilen sorumluluklar

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yönetici şirketlerine, bölgede daha fazla Ar-Ge yaptırılması amacıyla bazı sorumluluklar da getirildi.

Yönetici şirketler bölge faaliyete geçtikten sonra; üç yıl içerisinde teknoloji transfer ofisinin kurulması, bölge içerisinde KOSGEB tarafından işletilen teknoloji geliştirme merkezi yok ise en geç bir yıl içerisinde kuluçka merkezi kurmak zorunda olacaklar.

Değerlendirme Kurulu üyeliklerinden DPT ve TTGV temsilcileri çıkarılırken, yerine Maliye ve Kalkınma Bakanlığı temsilcileri getirildiler.

Kuluçka firmalarına 36 ay yer desteği

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösterecek kuluçka firmaları için yönetici şirketler, Ar-Ge projesi sahibi firmalardan aldıkları kiraların yüzde 25’ini aşmayacak miktarda indirimli yer tahsis edebilecekler. Bu tahsis süresi en fazla 36 ay olacak.

Karslıoğlu: Gri alanlar beyazlaştı

Sistem Global Danışmanlık Bağımsız Denetim ve YMM Başkanı Hüseyin Karslıoğlu, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, 3 yıl sonra çıkan yönetmelikle birlikte Ar-Ge’ye dayalı üretimle ilgili gri alanların beyazlaştırıldığını, gerçek hedefe gidişin önünün açıldığını bildirdi. Ar-Ge faaliyetlerinin özüne uygun ve ticarileştirme aksiyonlarını da destekleyecek şekilde tekrar tanımlandığını belirten Karslıoğlu, vergi desteklerinin genişletildiğini, üniversite öğretim üyeleri ile işbirliğinin özendirildiğini söyledi. Karslıoğlu, "Teknoparklardaki tüm sorunların çözüldü diyemeyiz ama uygulama aşamasında da bazı düzenlemelerin yapılabilir" dedi.