Teknolojik ürünlerde ‘adrese teslim ihale’ dönemi bitiyor

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Ar-Ge sonucu üretilen ancak yeterli iş deneyimi olmadığı için kamu ihalelerine giremeyen teknoloji şirketlerine kolaylık sağlanıyor. Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan şirketler, ürettikleri ürünler için TOBB ve TESK’ten yerli malı belgesi aldıktan sonra Kamu İhale Kurumu’na başvurup ‘teknolojik ürün deneyim belgesi’ alıyor. Bu belge ihale şartnamelerinde özellikle yerli firmaların girmesini engelleyen, “x birim üretim yapıp teslim etmiş olmak” hükümlerini de geçersiz kılacak.

Kamu ihalelerinde yüzde 15 fiyat avantajı sağlanacak 2 bin 139 kalem ürünün açıklanmasının ardından "yerliler" için bir adım daha atıldı. Bu adımın özellikle kamu ihalelerinde hazırlanan şartnameler sebebiyle yerli sanayicinin şikayetçi olduğu ‘adrese teslim ihale’ uygulamasını sona erdireceği öngörülüyor. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın, gazetenizde 10 Kasım 2014’te yayınlanan Ankara Sohbetleri’nde dile getirdiği çözüm yöntemi hayata geçirildi. 

Sorun, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hayata geçirdiği Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi ile aşılacak. Bu belgeyi alan şirketler, artık kamu ihale şartnamelerinde yer alan, “x birim üretip teslim etmiş olma” , “parasal tutarı y birim olan iş teslim etmiş olma” gibi şartlardan muaf olacaklar. 

Belgeyi kimler alacak? 

Belgeyi özellikle Ar-Ge konusunda kamu tarafından desteklenmiş şirketler alabilecek. Bunlar, “Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlar” şeklinde sıralanıyor. 

Bu destekler sonucu yürüttükleri projelerde ortaya çıkan mal ve hizmetlerle ilgili yerli malı belgesine sahip olanlar, Kamu İhale Kurumu tarafından düzenlenecek ve piyasaya arz tarihinden itibaren 5 yıl süreyle kullanılabilecek Teknolojik Ürün Deneyim belgesi alabilecekler. Bu işleme ilişkin esasları oluşturacak on line başvuru alınmasını sağlayacak yazılım tamamlandı. 

Ürünlere yönelik yerli malı belgesi, TOBB veya TESK’e bağlı oda ve borsalardan alınıyor. Üreticilere yerli malı belgesi verilmesine ilişkin şartları düzenleyen tebliğ 13 Eylül 2014’te yürürlüğe girmişti. 

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi alan firmaların sayısı 12’ye ulaştı. Belge verilen firmalar enerji, yazılım, medikal, elektronik, bilişim, telekomünikasyon ile orman zararlılarına karşı koruma faaliyetleri sektörlerinde faaliyet gösteriyor.

Özdebir: Sıra kamunun alım garantisinde 

Çalışmaları DÜNYA’ya değerlendiren Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, sanayiye ciddi katkı sağlayacak uygulamaların yakın takipçisi olacaklarını belirtirken, yeni dönemde kamunun alım garantili ihtiyaç listesini önceden ilan etmesine sıra geldiğini bildirdi. Özdebir, bu kapsamda kamunun ihtiyaçlarının önceden ilan edilip bunların Ar-Ge projesi haline getirilmesi ve alım garantisi sağlanmasının teknoljik üretimin ve ihracatın önünü açacağını kaydetti. Nurettin Özdebir, “Görünmeyen bürokratik engellerin tek tek ayıklanması lazım. Öyle bir iklim yaratılmalı ki dünya ölçeğinde firmalarla yarışabilecek hale gelmeliyiz” ifadeleri kullandı.

Orhan Aydın: Sanayide dönüm noktası olabilir

OSTİM Başkanı Orhan Aydın gerek yerli üreticilere yüzde 15 fiyat avantajı, gerekse Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi gibi projelerin tam olarak hayata geçirilebilmesi halinde Türk sanayinde dönüm noktası olabileceğini bildirdi. Sanayicinin önündeki engellerin yıllar önce kaldırılmış olması gerektiğini söyleyen Aydın, “Bazı belediyelerin raylı sistemlerle ilgili yaptığı ihaleye bakın, şartname doğrudan yabancı firmayı tarif ediyor, yani yerli firma bu ihaleye giremiyor. Peki sen almazsan, o almazsa yerli firma nasıl o senin aradığın miktarda üretim yapabilecek ve ihaleye katılabilecek. Bu tür ihalelerde bırakın yerli üreticilere avantaj sağlanması, eşit şartlarda bile yarıştırılmıyoruz” diye konuştu.