Yetenek sınırlı, kaynak değerini bilmek gerek

Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) ve dünyanın önde gelen üst düzey yönetici araştırma ve değerlendirme firması Odgers Berndtson’un, Türkiye’de yönetim kurullarının stratejik performansını geliştirmek ve daha iyi kurumsal yönetim uygulamalarını yaygınlaştırmak üzere 2014’te başlattıkları ortak akıl platformunun üçüncü buluşmasında, yeni nesil yönetim kurullarının nasıl çalışması gerektiği masaya yatırıldı. 

TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran-Symes, Erdemir Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Pandır, Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Mehmet Göçmen, Fiba Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Özyeğin ve Odgers Berndtson Türkiye Yönetici Ortağı Ayşe Öztuna Bozoklar’ın katıldığı panelde, sınırlı bir kaynak olan yeteneğin stratejik planlanmasında yönetim kurullarına düşen görevler sorgulandı. 

Türkiye ekonomisinin ve kurumlarının küresel ekonomideki güçlü çıkışını sürdürebilmesi için “Yeni Nesil Yönetim Kurulları”nın çok büyük bir fırsat teşkil ettiğinin altı çizilen panelde, değişen yönetim kurulu üyesi rollerinin kurumun toplam performansına hızla değer katabileceği ifade edildi. Panelde öne çıkan ve yeni nesil yönetim kurullarının nasıl olması gerektiğini tanımlayan yorumlardan bazı satırbaşları şöyle; 

Yetenek yönetimi yönetim kurullarının gündeminde olmalı 

“Türkiye’de önemli bir yetenek havuzu var; ama bu yetenekler, karar mekanizmalarında yeterince kullanılmıyor. Yeteneği kullanmak için, yeteneğin değerini bilmek gerekiyor. Türkiye’de yönetim kurullarının stratejik ajandasında henüz yetenek yönetimi yer bulmuyor. Bu konuda kültürel bariyerler var. Türkiye’de kullanılmayan yetenekler ise çevre ülkelere gidiyor. Almanya gibi gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerden beyin gücü sağlamak için teşvikler veriyor.” 
“Yetenek yönetimi yönetim kurullarına çıkmadığı sürece, Türkiye rekabet gücünü kaybeder. Yabancı sermayeyi çekmek için kurumsal yönetişim yapısının sağlam olması gerekiyor. Oysa, yönetim kurullarının performansı ölçülmüyor; yönetim kurullarında çok seslilik sağlanamıyor.”

Bağımsız üyeler katma değer yaratmalı 

►“Yönetim kurullarına getirilen bağımsız üye zorunluluğu, katma değer yaratmalı. Bu değişimi iyi kullanmak gerekiyor. Bugüne kadar insan kaynakları konusu yönetim kurullarında tartışılmadı. Oysa yönetim kurulunun ve CEO’ların uzun vadeli düşünmesi gerekli. Altyapıyı yetiştirmek çok önemli, yoksa pahalı transferler yapmak zorunda kalırsınız.” ►“Yönetim kurullarının başarılı olması için farklı coğrafyaların tecrübesi çok önemli. Dolayısıyla çokseslilik başarının en önemli anahtarı. Bu, sesini çıkaran, sorgulayan bir çokseslilik olmalı. Dolayısıyla bağımsız üyeler hem katma değer yaratmak, hem de özellikle aile şirketlerinde dengeleri kurmak açısından önemli rol üstleniyor.” 

Y kuşağı iş modellerini değiştiriyor 

►“Y kuşağı olarak adlandırılan yeni nesil, mevcut yönetimlerdeki X kuşağından farklı. Y kuşağı mutlu olmak için çalışıyor, iş yerine bağlılığı az, hatta işe gelmeyi reddedip, evden çalışmayı tercih ediyor. Dolayısıyla iş modelleri değişiyor. Mevcut tüm iş modellerini yeniden ele almamız gerekiyor. X kuşağı ile Y kuşağı en fazla 15 sene daha birlikte çalışacak. Bu geçiş sürecini doğru yönetmek gerekiyor.” “2009 krizi sonrasında yönetim kurulları daha fazla belirsizliği yönetmek zorunda kaldılar. Bu süreçte, tek bir beyinle yönetim değil, ortak akılla yönetim ihtiyacı ön plana çıktı.” 

Eğitim ve kurumlar uyumsuz 

►“Yaşadığımız organizasyonların iklimi, yetiştirdiğimiz gençlere uygun bir sistem değil. Gençlerin aldığı eğitim ile kurumsal yapıların birbirine uyum içinde olması gerekiyor. İş dünyası için çok önemli olan 2 “P”yi karıştırıyoruz. Bunlardan birisi potansiyel, diğeri performans. Yüksek potansiyel sahibinden düşük performans alıyorsak, sahip olduğumuz kaynağı iyi yönetemiyoruz demektir. Sınırlı bir kaynak olan yeteneğin stratejik planlanması, yönetim kurullarının görevidir.”

Ne dediler? 

Cansen Başaran Symes (TÜSİAD BAŞKANI)

YK, sürdürülebilir başarıda yol gösterici olmalı

“Kurumsal Yönetim adına iyi uygulamaların güçlü bir iletişimle yaygınlaştırılması çok önem taşıyor. Yönetim kurullarının şirketin stratejik kararlarının alındığı, barındırdığı farklı sektör, fonksiyon ve coğrafyalarda edinilmiş deneyimle kurumun sürdürülebilir başarısına yön gösteren ve iyi yönetim uygulamalarının sahiplenildiği bir anlayışı benimsemesi önemli bir fark yaratmaktadır.” 

Ali Pandır (Erdemir Yönetim Kurulu Başkanı)

Bağımsız YK üyeleri değer yaratmalı

""Yetenek yönetimi sayesinde, 5- 10 yıl sonraki, belki 15 yıl sonraki sizin yerinize geçecek kişileri, üst yönetiminizi geliştiriyorsunuz. Her şeye 2-3 senelik perspektifle bakıldığı zaman yetenek yönetiminin pek önemi kalmıyor. Hem yönetimin hem de yönetim kurulunun uzun vizyonu olması lazım ki 10-15 yıl sonrasının yeteneklerini şimdiden alsın ve yetiştirsin. Bir başka önemli konu da sesini çıkaran çok seslilik olması. Ben yönetim kurulunda da icra kurulunda da insanların birbirini zorlamasını, soru sormasını istiyorum, hatta özellikle icra kurulunda sert tartışmaların başlamasını sağlıyorum. Aksi halde katma değer yaratmak mümkün değil. İş hayatında geçirdiğim 34 yıl boyunca farklı ülkelerde ve çok uluslu şirketlerde edindiğim farklı bir bakış ile yönetim kurulunda yer almam ve bu deneyimleri kullanarak katma değer sağlamam gerektiğini düşünüyorum.” 

Mehmet Göçmen ( Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı)

Yeni iş modelleri gerekiyor

“İş dünyası hızla değişiyor. Belirsizlikler artıyor. Finansal risklerin arttığı, büyümenin yavaşladığı bu yeni iklim, yeni iş modellerinin hayata geçirilmesini hızlandırdı. Yapıların bu ortama uyumu ve paydaşlara değer yaratma yeteneği büyük oranda gerçekçi risk yönetimi ve sonuç olarak karar alma süreçlerinin kalitesine bağlı. Stratejik yaklaşım, risk yönetimi ve karar mekanizmalarının değişik açılardan sorgulanması Yönetim Kurullarının oluşumu, geliştirilmesi ve performanslarının ölçülmesine hayati önem yüklüyor.” 

Murat Özyeğin ( FİBA Holding Yönetim Kurulu Üyesi)

Daha çok sesli yapılara ihtiyacımız var

“Yeni nesil yönetim kurullarının çok daha stratejik, daha çok sesli ve görev ayrımını hayata geçirebilen yapıda olması gerekiyor. Küresel ekonomiye entegre şirketlerimizde uluslararası en iyi uygulamaları etkin bir şekilde devreye almak, performansı en tepeden, sürekli izlemek ve bu kritik deneyime sahip yönetim kurulu üyeleri ile çalışmak grubun genelinin gelişimine önemli katkı sağlayacaktır.”