Uzmanlar kapasite kullanımını değerlendirdi

İSTANBUL - Merkez Bankası tarafından düzenlenen ve ağustos ayında imalat sanayinde faaliyet gösteren 2 bin 590 işyerinin katılımıyla gerçekleştirilen imalat sanayinde kapasite kullanım oranı sonuçları açıklandı.

Buna göre, geçen yılın ağustos ayında yüzde 76,1 olan kapasite kullanım oranı, 2012 Ağustos ayında yüzde 74,3 olarak belirlendi. Kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,5 puan azaldı.

Uzmanlar açıklanan rakamları değerlendirdi:

Anadolu Yatırım Araştırma Müdürü Gülizar Türk

"Düşük gelen bu veri, büyüme beklentileri açısından bir miktar olumsuz olarak algılanabilir"

Anadolu Yatırım Araştırma Müdürü Gülizar Türk, mevsim etkisinden arındırılmış kapasite kullanım oranının bu yılın en düşük seviyesinin ağustosta görüldüğünü belirterek, imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranının ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre 1,8 puan azalarak yüzde 74,3 seviyesinde gerçekleştiğini anımsattı.

Kapasite kullanım oranının nisan ayından sonraki en düşük seviyeye gerilediğini söyleyen Türk, şöyle devam etti:
"Temmuz ayında ise 74,8 olarak gerçekleşmişti. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak yüzde 72,8 seviyesinde gerçekleşti ve böylece mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite kullanım oranında bu yılın en düşük seviyesi görülmüş oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite kullanım oranı en yüksek seviyesini bu yılın ocak ayında yüzde 76,7 ile görürken, temmuz ayında yüzde 73 olarak gerçekleşmişti. Geçen yılın ağustos ayında ise mevsim etkisinden arındırılmış kapasite kullanım oranı yüzde 74,6 olarak gerçekleşmişti. Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranlarında, geçen yılın aynı ayına göre dayanıksız tüketim mallarında ve gıda ve içeceklerde artış görülürken, yatırım malları, ara malları ve dayanıklı tüketim mallarında düşüş görüldü. Düşük gelen kapasite kullanım oranı büyüme beklentileri açısından bir miktar olumsuz olarak algılanabilir."

Ekonomist Nurhan Toğuç

"Yumuşak inişe işaret ediyor"

Ekonomist Nurhan Toğuç, ağustos ayı kapasite kullanım oranının bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 1,8 düşüş kaydetmesi ile ilgili olarak, "Kapasite kullanım oranı yumuşak inişe işaret ediyor, enflasyon üzerinde bunun olumlu etkileri olabilir" dedi.
Açıklanan kapasite kullanım oranlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Toğuç, "Bu, ekonomide yumuşak bir inişe işaret ediyor yılın geri kalan kısmında. Mevsimsellik etkilerinden arındırılmış olarak baktığımızda da 0,2 puanlık bir düşüş söz konusu. Bir miktar mevsimsel etki var tabii bu azalışın üzerinde. Ama çok da fazla değil" dedi.
Kapasite kullanım oranında mal grupları açısından aylık performansın değerlendirmesini yapan Toğuç, "Gıdada bir artış var ve bu Ramazan ayı ile yakından ilgili. Yatırım mallarında, ara mallarda ve dayanıklı tüketim mallarında ise bir düşüş görülüyor. Yumuşak inişe işaret ediyor, enflasyon üzerinde bunun olumlu etkileri olabilir. Bunun ayrıca faiz üzerindeki baskıları azaltma yönünde bir etkisi olurken, borsayı da olumlu etkileyeceğini düşünüyorum. Yumuşak inişe doğru gittiğimizi görüyorum ve bu böyle bir konjonktüre göre son derece olumlu" ifadesini kullandı.

Ekonomist Emre Alkin

Şok bir gelişme değil

Ekonomist Emre Alkin, ağustos ayında kapasite kullanım oranındaki kısmi düşüşe şaşırmamak gerektiğini belirterek, "Merkez Bankası Başkanı hafta sonu toplantısında "karayolundan devam edin" dedi. Bu ekonomik olarak bir yavaşlamaya işaret ediyor. Büyük ihtimalle Merkez Bankası'nın analiz seti, bizlerin analiz setlerinden daha iyi olduğu için onlar bu gelişmeyi bizden çok daha önce görüyorlardı. Kapasite kullanım oranın bu şekilde gerçekleşmiş olmasının ben sürpriz olarak görmüyorum. Ağustos ayı kapasite kullanım oranlarının geçen yıla göre daha düşük olması şok bir gelişme değil. Fakat bunun yanında soğumanın da dozunun da iyi ayarlanması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin 2012 yıl sonundaki ekonomik büyüme tahminlerine de yer veren Alkin, "Bütün dünya büyüme rakamlarının geriye doğru revize ediyor. Türkiye de bu sene yüzde 4 büyüme hedefine sahip. Benim için yüzde 2,5'dan düşük büyüme şok, yüzde 4,1'den daha büyük bir büyüme sürpriz olacaktır. Ben Türkiye için yüzde 2,5'tan daha düşük bir büyüme beklemiyorum. Kapasite kullanım oranları yüzde 70'lerin aşağısına düşmezse, sanayi üretim rakamları da çok büyük düşüşler yaşamazsa, ben yüzde 2,5'la yüzde 4,1 arasında bir ekonomik büyüme bekliyorum" dedi.

T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil

"Canlanma görülmediğini gösteriyor"

T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil, kapasite kullanımında hem geçen aya göre, hemde geçen yıla göre düşüş söz konusu olduğunu, ayrıca mevsimsellikten arındırılmış oranlarda da düşüş sürdüğünü belirterek şunları kaydetti:
"İlk çeyrek rakamları belli. Ekonomideki büyüme 2. çeyrekte de devam ediyor ama 3. çeyrekte düzelme yok hatta biraz daha kötü. Her ne kadar kapasite kullanım oranı çok şey ifade etmese de sanayi üretimi ile bire bir orantılı değil. Veriler olumsuz bir sinyal olarak görülebilir. Bu 3. çeyrekte büyümenin çok iyi olmadığını, ekonomide canlanma görülmediğini gösteriyor."
Gerek Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, gerekse de Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın açıklamalarının ekonominin 3. ve 4. çeyreğe ait olumsuz sinyaller verdiğini söyleyen Fertekligil, "Faiz indirimi de bunun için yapılıyor. En azından faiz koridorunun üst tarafında bir geri çekilme olacaktır. Onunla birlikte ekonomi biraz ivme kazanabilir ama çok iyi bir büyüme trendi yok bu yıl. Büyüme bu yıl yüzde 4'ün altından kapatacak diye düşünüyorum" dedi.

Akbank Başekonomisti Fatma Melek

Büyümenin zayıf seyri dış talebi ve dolayısıyla toplam talebi sınırlayacak

Fatma Melek, mevsimsellikten arındırılmış ve arındırılmamış kapasite kullanım oranlarının gerilediğini belirterek, Merkez Bankası'nın temmuz ayında ekonomik verilerde yavaşlama görüldüğüne dikkati çektiğini söyledi.
Başta Avro Bölgesi olmak üzere yurt dışı büyümenin zayıf seyrinin dış talebi ve dolayısıyla toplam talebi sınırlayacağını kaydeden Melek, "Talepteki zayıf seyir de enflasyonist baskıların (veya enflasyon beklentilerinin) düşük olacağına işaret ediyor. Bu durum Merkez Bankası'nın faizleri kademeli bir şekilde azaltması konusunda elini rahatlatacak" değerlendirmesinde bulundu.