Uluslararası rekabet gücünde 'lojistik performans' uyarısı!

Aysel YÜCEL

Dünya Bankası organizasyonunda çeşitli kurum ve kuruluşların destekleriyle yürütülen ve iki yılda bir yayınlanan “Küresel Lojistik Performansı Endeksi”nin 2018 sonuçları açıklandı. Türkiye, 13 sıra gerileyerek 47. oldu.

Lojistik Performans Endeksi çalışmasının ilk kez yapıldığı 2007 yılında 30. sırada yer alan Türkiye 2010 yılında 39. sıraya gerilemiş, ancak özellikle gümrük alanında yapılan iyileştirmeler ile 2012 yılında 27. sıraya yükselmeyi başarmıştı. 2014 yılından itibaren ise Türkiye, istikrarlı bir gerileme profili çizerek 2012 yılında 12 ülkeyi geride bırakarak gösterdiği yükselme performansının bu sefer tam tersi yönünde, yani 2016 yılında 34. sırada yer alırken 2018 yılında 13 ülkenin daha gerisinde kaldı.

Rekabetçi fiyatta 53. sırada

İki yılda bir yapılan ve 6 kritere göre ülkelerin değerlendirildiği “Küresel Lojistik Performansı Endeksi” araştırmasında Türkiye; “Gümrük” başlığında 58’inci, “Rekabetçi Fiyatlar” başlığında 53’üncü, “Lojistik Yeterlilik” başlığında 52’inci, “Zamanında Teslimat” başlığında 44’üncü, “Altyapı” başlığında 33’üncü, “İzleme ve Takip” başlığında ise 42’inci sırada yer aldı. Küresel Lojistik Performansı Endeksinde en fazla düşüş yaşanan başlıklar ise 22 basamak düşüş ile “Gümrük”, 18 basamak düşüş ile “Rekabetçi Fiyatlar” ve 15 basamak düşüş ile Lojistik Yeterlilik” kriterleri oldu.

“Gümrük performansı endişe verici”

Küresel Lojistik Performansı Endeksindeki düşüşü değerlendiren Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Çetin Nuhoğlu, “ Lojistik performansındaki düşüş, ülkemizde lojistik maliyetlerinin ve dolayısıyla üretim maliyetlerinin artması ile bir yandan iç piyasada enflasyonun olumsuz etkilenmesi diğer yandan Türk ürünlerinin uluslararası rekabet gücünün zayıfl aması anlamına geliyor” dedi.

UND Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu; “2014 yılı endeksi ile başlayan düşüş 2018 yılı itibari ile sürüyor. Yurtdışında Türk taşımacılarına uygulanan haksız ve engelleyici kısıtlamalar ve pahalılaştırıcı uygulamalar Türkiye’nin lojistik performansını gerileten en önemli faktör. Sınır kapılarındaki beklemeler, dış ticaret işlemlerindeki belge sayısı ve ücretlerindeki fazlalık, yoğun bürokrasi ve kurumlar arasındaki eşgüdüm sorunları lojistik performansında bizleri geriye götüren diğer önemli hususlar” şeklinde konuştu.

Gümrük işlemlerine ilişkin ülke performansına değinen Çetin Nuhoğlu, “Gümrük işlemleri başlığındaki performans düşüşü endişe verici boyutta. Ticareti ve gümrük işlemlerini zorlaştıran uygulamalar, kamu kurumları arasındaki eşgüdüm sorunları sebebiyle artan sınır kapılarındaki beklemeler, gümrük bürokrasisi, aşılması gereken öncelikli gümrük sorunlarıdır. Gümrük ve Dış Ticaret Bürokrasisinin Ticaret Bakanlığı bünyesinde toplanmış olması bizler için büyük bir fırsat. Bu yönüyle Cumhurbaşkanlığı hükümet modeliyle birlikte Ticaret Bakanlığımızın, lojistik performansımızı ve Dış Ticaretimizin hızını arttırmak için gerekli adımları atacağına inanıyoruz. Bu konuda her türlü desteği vermeye hazırız” dedi.

“Hadef ilk 20 olmalı”

Lojistik performansına dair sektörün hedeflerini aktaran Nuhoğlu, şöyle konuştu: “Lojistik sorunlarının çözümlenmesi önemli fakat bir vizyon belirlenmesi ve bu vizyon kapsamında hedeflere yönelik çalışmaların hayata geçirilmesi bizi başarıya götürecektir. Lojistik dostu ülkeler statüsüne girebilmemiz şart. Hedefimiz Endekste ilk 20 içinde yer almak olmalıdır. Ticaretin Kolaylaştırılması Kurulu bünyesinde lojistik sorunları aşacak eylem planları belirlendi. Başta Ticaret Bakanlığımız olmak üzere Cumhurbaşkanlığı hükümet modeli ile yeni bir vizyon belirleyeceğimize ve Lojistik Performans Endeksi içinde kısa sürede önemli bir yükseliş yakalayacağımızı biliyor ve buna inanıyoruz.”

UTİKAD: Sürdürülebilirlik, esneklik ve teknoloji üzerinde durulmalı

UTİKAD Başkanı Emre Eldener, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: 2016 yılında LPI çalışmasının sonuçları açıklandığında Türkiye’nin 'gelişime açık' birçok alanı olduğunda gerek sektör gerekse kamu idaresi birimleri hemfikirdi. LPI 2018 ile Türkiye’nin gelişime açık yönleri bir tarafa, belki de yeniden yapılandırılması gereken yapısal sorunlarının mevcudiyeti gün yüzüne çıkmış oldu. Günümüzde lojistik performansı iyileştirme adına yapılabilecekler sadece altyapı yatırımları ve ticaretin kolaylaştırılması ile sınırlı kalmanın ötesine geçmiş durumda. Sürdürülebilirlik, esneklik ve teknolojik gelişmeler gibi olgular da hem kamu hem de özel sektör paydaşları tarafından üzerinde durulması gereken konular olarak karşımıza çıkıyor. LPI 2018 sonuçlarını bir karne olarak değerlendirmemiz pekala mümkün: kamu idaresinin lojistik sektöründe sunulan hizmetlere yönelik küresel eğilimin aksine kısıtlayıcı ve tarife koyucu yaklaşımı, lojistik sektörüne girişin mevzuat ve ekonomik bariyerler ile zorlaştırılması, kamu kaynaklı maliyetlerin mevcudiyeti ile mevzuat düzenlemelerine yönelik özel sektör/kamu idaresi iş birliği eksikliğinin LPI 2018 karnesine yansıdığı görülüyor.”