Türkiye’nin marketi olduk

Fikret ÇENGEL

Türkiye’nin en değerli tepelerinden birindeyiz. Burası Gübretaş’ın Bilecik Söğüt’te 3 bin hektar alan üzerine kurulu altın madeni. 1980’lere kadar uzanan hikayesinde mutlu sona 2020 yılında ulaşıldı.

Yapılan incelemelerde bu alanda 109 ton altın kaynağına rastlandı. Bu da yaklaşık 60 ton (1,92 milyon ons) altın rezervine işaret ediyor. Bu tepede birinci fazı tamamlanan yatırımlarla beraber yılda 2.5 ton, 500 milyon dolarlık yatırımla devreye girecek 2 ve 3. fazla beraber yıllık 6.5 ton altın üretilecek. Tarım Kredi Kooperatifi kuruluşu olan Gübretaş yıllardır başta 800 bin çiftçi ortağı olmak üzere Türk çiftçisine gübre üreterek toprağın üstüne değer katarken şimdi de toprağın altında kalmış milyarlarca dolar değerindeki altın Türkiye ekonomisine kazandırılacak.

Tarım Kredi Kooperatifleri her ne kadar son dönemlerde artan mutfak enflasyonuna karşı bir düzenleyici olarak açtığı yüzlerce marketi ile gündeme gelse de, tam 160 yıldır tarıma ve Türk çiftçisine destek veriyor.

Kuruluşu 1867 yılında Mithat Paşa tarafından kurulan “Memleket Sandıkları”na dayanan TKK, bugün Türkiye’nin tarımsal gelirinin yüzde 20’sini sağlıyor. 800 bin çiftçi ortağı ile çiftçiye gübre, ilaç, yem sağlıyor, ürün satın alarak yurtiçi ihtiyaçları karşılıyor, ihracat yapıyor ve son dönem yaptığı yatırımlarla nihai ürün olarak tüketicilere sunuyor.

TKK Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın ifadesiyle ‘Türkiye tarım ekosisteminin en kurumsal yapısı’ TKK. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla Gübretaş madem sahasında gerçekleşen ilk altın dökümü sonrası basın mensupları ile bir araya gelerek, TKK’nın toprak altı ve üstündeki faaliyetleri konusunda en güncel bilgileri aktardı. Aydın şöyle konuştu:

Uçtan uca bir tarım ekosistemi

Tarımın milli gelirden aldığı pay yüzde 5. Bu yüzde 5’in yüzde 20’sini tek başına Tarım Kredi sağlıyor. Devam eden ve hayata geçecek yeni yatırımlarla tarımsal milli gelirin yüzde 30’unu tek başımıza sağlıyor hale geleceğiz. O yüzden biz bir ekosistemi yönetiyoruz diyoruz. 800 bin ortağımız olan çiftçilerimizle üretiyoruz, gübre, ilaç, yem başta tüm ihtiyaçlara cevap veriyoruz. Sonra üretileni lisanslı depolarımızda tutuyoruz, ihtiyaca göre satıyoruz veya nihai ürün olarak Türkiye’nin her yerinde açtığımız 3 bine yaklaşan satış noktasında tüketiciye en satıyoruz.

Kredili satış geri dönüş oranı yüzde 99

Yeni getirdiğimiz bir uygulama ile çiftçimizin teminat şartını kaldırarak reyting sistemi getiriyoruz. Belli bir orana kadar imza karşılığı destek veriyoruz. Reytingi yükseldikçe karşılık düşüyor. Biz bunun verimliliği arttıracağını düşünüyoruz.

Bugün Tarım Kredi’nin kredili satışlarının geri dönüş oranı yüzde 99’dur. Hatta geçmiş yıllardan sorunlu alacakların yüzde 80’ini yapılandırdık.

TKK marketleri üretici ile tüketiciyi buluşturdu

Çiftçilerimizin elde ettiği ürünleri şimdi marketlerimizde satıyoruz. Ortalama bir markette 200’ü ana ürün olmak üzere kendi üretimimiz olan 1400 tali ürün bulunuyor. Kısa vadede hedefimiz ana ürün sayısını 700’e çıkarmak. Bunun yanında aynı üründen çeşit oluşturarak fiyat esnekliği de sağlamak. 1550 markete ulaştık, bunun yanında 400 satış noktamız ve işbirliğine girdiğimiz bakkallar var. Toplamda şubat ayı sonuna kadar 2750 noktada TKK ürünlerine ulaşım imkanı olacak.

Pahalı eleştirisi haksız

Özellikle son dönemlerde artan hayat pahalılığına bağlı olarak marketlerimiz önemli bir misyon üstleniyor. Bir fiyat dengesi sağlıyoruz. İndirimlerde biz başı çektik. Herkesin fiyatları aşağı indirmesini bana göre biz sağladık. Buna rağmen haksız eleştiriler oluyor. Bizim marketlerde satılan 1. Sınıf baldo pirinci ile başka bir markette satılan yabancı menşeli bir ürün mukayese ediliyor. Şimdi biz de o ürünleri raflara koyuyoruz. TK markalı 1. Sınıf ürünler yanında Anadolu markası ile daha ekonomik ürünler olacak Fiyat ve kalite esnekliği sağlayacağız. Toplamda 1400 ürünün 600’ü piyasada en uygun fiyatı sağlıyoruz. Bu 600 ürün içerisinde yüzde 1,5’la yüzde 25 arasında diğer marketlere göre daha ucuzuz.

Türkiye’nin marketi olduk

Vatandaşın nezdinde marketler benimsendi, rağbet var. Yani eleştiren de var, herkesi memnun etme imkanı yok ama vatandaş benimsedi. Türkiye’de hemen herkesim bizden alışveriş yapıyor. Yani nasıl söyleyeyim; tutukları takımlara göre baksanız, coğrafyaya göre baksanız, gelir grubuna da baksanız Türkiye’nin marketi olmuşuz, böyle bir ölçümümüz var.

Kadın girişimlere destek

Bize müracaat eden kadın girişimcilerin ürünlerini market içerisinde kadın girişimci rafı açıyoruz. Kadın girişimciler Tokat’ta salamura yaprak, Akşehir’de kiraz reçeli, Haymana’da tarhana yapıyor. Her geçen gün ürün sayısı artıyor. Marketlerimizde 60-80 ürün var ortalama şu an. Fiilen 40’a yakın kooperatifi ile çalışıyoruz.

Koop-Bakkal projesi kapsamında biz ilk olarak 6 vilayeti seçtik, 250 bakkalın süreçlerini tamamladık. Ürünlerimizin satışını yapıyorlar. Şubat ayı içinde 17 ilde 540 bakkal daha eklenecek ve 790 bakkala ulaşacak.

Akıllı market Ankara'da devreye girecek

“Büyük market planımız var. Yine ağırlık bizim ürünlerimiz olacak ama temizlik maddeleri, şarküterisiyle daha çok ürün ve alanla hizmet etmeyi sürdüreceğiz. İlki şubatta Ankara’da olmak üzere akıllı market açacağız. Hangi rafta ne ürün olduğunu kapıdan girince bilecek barkod okuyucuyla, kendisi kasadan ödemeyi yapıp çıkabilecek, içeride rahatça dolaşacak, büyük bir market. Ankara’da deneyeceğiz Şubat ayında. Büyüme politikamız devam edecek. Daha çok ürünle daha çok bölgeye ulaşmak ve sürdürülebilir hale getirmek için depo yatırımlarımız olacak. 16 depomuz var. Tekirdağ ve Kayseri eklenince 3500 noktaya ulaşacağız.”

TKK'nın 2023 ciro hedefi 100 milyar TL

“Tarım Kredi Kooperatifi 800 bin çiftçinin ortak malı. Kamu kaynağı kullanılmıyor. Öz kaynakları ve bankalardan kredi kullanıyor. Dolayısıyla burada zarar etsek bu bir kamu zararı değil, kooperatifin zararı olur. Kaldı ki bir zarar da söz konusu değil. Fakat diğer yandan kamusal sorumluluk yükleniyoruz ve 800 bin çiftçimize karşı sorumluluğumuz var. Kimdir benim ortağım. Eken, hayvanı olan, biçen. Tarım Kredi Kooperatifi olarak ürettiğimiz kaynakla büyütüyoruz. 2022 sonu itibarı ile 70 milyar TL ciroya ulaştık. 2023 yılı hedefimiz 100 milyar TL.”

Market gıda enflasyonu yüzde 81

Tarım Kredi Marketlerde yüksek enflasyon iddialarına cevap veren Hüseyin Aydın, “Basında yüzde 256 diye haberler çıktı. Türkiye’de TÜİK’in açıkladığı mutfak gıda enflasyonundan bizimki daha düşük: Yüde 81. Bu araştırma Aralık 2021 ile Aralık 2022 tarihlerini kapsıyor” diye konuştu.

Gübre fiyatlarını 4 ay sabitledik

“Artan hammadde fiyatları yüzünden gübre fiyatlarında ciddi artışlar oldu. Bir ürün maliyetinin yüzde 15-20’sini gübre oluşturuyor. Çiftçilerimiz için 30 Nisan’a kadar, 4 ay dünyada gübre ve yem fiyatları nereye giderse gitsin bir fiyat artışı olmayacağını taahhüt ettik. Bu şekilde çiftçilerimiz önünü görür hale geldi.”

Yeni satın almalar olabilir

Aynes gibi başka fırsat bulursak alabiliriz. Ama böyle çıkıp da şunda alıcıyız demiyoruz. Daha fırsatları değerlendiriyoruz ya da ülke için çok önemli, iyi işletilmemiş, atıl kalmış bir değeri olursa, mutabık kalırsak, fırsatları değerlendiririz. Maden gibi yeni bir alana girme niyetimiz yok, birinci amacımız asli işimize daha çok odaklanacağız.