Türkiye film endüstrisi 2 milyar doları geçti

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Türkiye'de film endüstrisi hızla büyüyor. Sektörün vizyon gelirleri de dahil toplam büyüklüğü 2 milyar doları geçerken, buna paralel olarak sineme salonları da hızla artıyor. Türkiye'de geçen yıl itibariyle  sinema sayısı 567'ye, salon sayısı 2.093'e, koltuk sayısı ise 268 bin 72'ye ulaştı. 1990'lı yıları yılda en fazla 8-10 film üretimiyle krizle geçiren, 2000'li yıllardan sonra canlanan ve 2008'de 40 milyon seyirciye ulaşan sinema endüstrisinin jet hızıyla büyümesi devam ediyor. Sektörün büyüklüğü 2 milyar doları geçti. Turizm Bakanlığı kayıtlarına göre şu anda sektörde 84 yapım şirketi, 12 yapım sonrası, 22 dağıtım şirketi, 6 plato yatırımı ve 6 ses stüdyosu var. Sinema Genel Müdürlüğü 2005 yılından bu yana 267 uzun metraj filme 59 milyon 456 bin lira destek verdi. 2005'te gösterime giren yerli film sayısı 27 iken, 2012'de bu sayı 61'e çıktı. PricewaterhouseCoopers'ın hazırladığı bir rapora göre, Türkiye’de film piyasasının istikrarlı büyümesinin sürdüreceği, 2015 yılına kadar ortalama yüzde 11,5 büyüyerek EMEA bölgesinin en hızlı büyüyen pazarı olması bekleniyor.

500 milyon lira vizyon geliri

Türk sinema sektörü, 90'lı yılları kriz içinde karşıladı. Bu süreçte yılda on filmden az yapım üretildi. Sinemalar peşi sıra kapandı. Birbiri ardına özel televizyonlar açıldı. 1995'ten sonra Video, VCD,  DVD formatları yaygınlaştı. 1990'lı yıllarda beliren genç yönetmen kuşağıyla izleyici profili değişti. 2000'lere gelindiğinde Türk filmlerinin bütçeleri milyon dolarlık, seyirci sayıları da milyon kişilik rakamlara ulaşmaya başladı. 2008'den itibaren Türkiye'de yıllık bilet satış 40 milyon sınırını aştı. Sektörün dönüm noktası  2004'te çıkarılan 5224 sayılı "Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi Ve Sınıflandırılması İle Desteklenmesi Hakkında Kanun" oldu. Bu yasa ile uluslararası değerlendirme ve sınıflandırma sistemine geçildi. Film üretiminde ve yerli film seyirci sayılarında artış yaşandı. Sektörün toplam büyüklüğü 2 milyar doları aştı. 2012'de sadece vizyon gelirleriden 421 milyon 883 bin 398 lira gelir elde edildi. Bu rakam bir önceki yıla oranla yüzde 6 artış anlamına geliyor.

Yaklaşık 500 milyon liralık bilet satış hasılatının yüzde 43'ünü oluşturan 179 milyon 393 bin lira Türkiye yapımı filmlerden elde edilirken, kalan yüzde 57'lik hasılat yabancı menşeili filmler tarafından sağlandı.

Bakanlıktan 1.5 milyon lira salon yatırımı

Türkiye'de AVM'ler arttıkça salon sayısı da arttı. Son 4 yılda sinemasız il sayısı 21 den 5'e düştü. Kültür ve Turizm Bakanlığı 2008-2012 yılları arasında sinema salonu kazandırmak ve gerekli donanımları almaları için 31 yerleşim yerine yaklaşık 1.5 milyon lira destek sağladı. Türkiye'de koltuk sayısına göre İstanbul, Ankara, İzmir ilk sırada yer alıyor. Bu şehirleri Bursa, Antalya, Kocaeli, Muğla, Tekirdağ ve Zonguldak izliyor.

Haftada ortalama 300 bin kişi sinemaya gidiyor

Vizyon Box Office listelerine göre her hafta 100 bin kişi sinemaya gidiyor. Toplam sinema seyircisinin 1/3'ü haftada birden fazla filme gidiyor. Böylece haftalık ortalama 300.000 kişi sinemaya gidiyor. Bir haftada vizyona giren film sayısı 7 civarında. Seyirciler daha çok kadrosu tanınmış yabancı filmleri tercih ediyor. Ancak beklenti uyandıran, heyecan yaratan projelere, Türk filmlerine rekor sayıda seyirci gidiyor.

Yeni salon trendi 'Cep Modeli'

Yeni yapılan salonların neredeyse tamamı 'kompleks' olarak düşünülüyor. Yani en az 3-4 küçük salon inşa ediliyor ki genelde AVM'ler yeni salonlar açıyor. Her AVM'nin sinema salonu açması, koltuk sayısını da artırıyor. Eskinin yüksek tavanlı, binden fazla koltuklu, geniş perdeli salonlarının yerini, cep modeli salonlar alıyor.

'Fetih 1453'ü 6.5 milyon kişi izledi

2012'de gösterime giren ve en çok izlenen 10 filmden yedisi yerli. En çok izlenen 10 filmin toplam izleyici sayısı 19 milyon 485 bin 179 iken bu sayının 14 milyon 462 bin 192'si yerli film izleyicisi.  2012'de İstanbul’un fethini anlatan ve Türk sinemasının en büyük bütçeli filmlerinden birisi olan "Fetih 1453"'ü 6 milyon 565 bin 850 kişi tarafından izlenerek tüm zamanların en çok izlenen filmi oldu ve 55 milyon 710 bin 841 lira hasılat ile de gişe rekoru kırdı. "Fetih 1453'ü, 2 milyon 602 bin 366 kişi ile "Evim Sensin" ve 1 milyon 982 bin 762 kişi ile "Berlin Kaplanı" takip etti. Yabancı filmlerden "Buz Devri 4: Kıtalar Ayrılıyor", "Alacakaranlık Efsanesi: Şafak Vakti-2" ve “Hobbit” en çok izlenen filmler olarak öne çıktı.