Türk taşımacılar dönüşte yük bulmakta zorlanıyor

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) verilerine göre, ihracat taşımaları için Türk plakalı araçlarla geçen yıl 2016'ya kıyasla yüzde 4 artışla 1 milyon 250 bin sefer yapıldı. Aynı dönemde Türk plakalı araçların yük bulamayarak geri boş dönmelerinin sayısı ise yüzde 4 artarak 905 bine yükseldi.

Aynı dönemde yaklaşık 469 bin seferle bu taşımalarda en büyük paya sahip olan ve yüzde 7 büyüme sağlanan Irak hariç söz konusu artış yüzde 2 oldu.

Irak'ın siyasi istikrara kavuşması ve gümrük düzenlemelerinin daha sağlıklı yapılması ile birlikte gelecek yıllarda taşımacılık sayısının yıllık 600 bin seferin üzerine çıkabileceği tahmin ediliyor.

Türkiye'den yabancı plakalı araçların gerçekleştirdiği ihracat taşımaları ise bu dönemde yüzde 7 artışla 335 bine ulaştı. Böylece geçen yıl Türk ve yabancı plakalı araçlarla toplamda 1 milyon 585 bin sefer yapılan ihraç taşımaları, 2016'ya göre yüzde 4 artış kaydetti.
Söz konusu taşımalarda Türk plakalı araçlar yüzde 79, yabancı araçlar ise yüzde 21 pazar payı aldı.

Rusya'ya ihracat taşımaları istikrarlı şekilde artıyor

Bu dönemde Türk plakalı araçların ihracat taşımalarının yüzde 5 arttığı Orta Doğu, Körfez ülkelerinde ciddi düşüşler yaşansa da Irak, İran ve Ürdün'e sefer sayısının yükselmesiyle en önemli bölge olmayı sürdürdü.

Avrupa'ya ihracat taşımalarındaki artış eğilimi de yüzde 5 olarak devam etti. Doğu Avrupa'ya olan taşımalar daha istikrarlı görünürken, Slovenya'da yüzde 117, Macaristan ve Sırbistan'da yüzde 16 artış kaydedildi.

Söz konusu rakamlar İspanya'da yüzde 22, Portekiz'de yüzde 31 artarken, İrlanda'da yüzde 114 seviyesindeki yükseliş dikkati çekti.

Geçen yıl Rusya ile ilişkilerin normale dönmesinin, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Orta Asya'ya yönelik taşımaları olumlu etkilemesine rağmen, Nahçıvan'daki yüzde 29 ve Gürcistan'daki yüzde 7 düşüş, bu bölge geneline yüzde 3 gerileme olarak yansıdı.

Gürcistan ve Azerbaycan-Nahçıvan taşımalarında yabancı araçların paylarının artması, Türk plakalı araçların bölgesel bazda artış eğrisine geçememesinde etkili oldu.

Türk Cumhuriyetlere taşımalarda ise yüzde 20'nin üzerinde artış yaşanırken, 2016'da 300 seferin yapıldığı Rusya'ya geçen yıl 8 bin 700 ihracat seferi gerçekleştirilmesi, bu ülkeye yönelik taşımaların gün geçtikçe daha istikrarlı bir seyre geçtiğini gösterdi.

Yabancıların ithalat taşımalarındaki payı yüzde 34

Geçen yıl 2016'ya göre Türk plakalı araçların ithalat taşımaları için düzenlediği sefer sayısı yüzde 23 artışla 454 bine yaklaştı. Türkiye'ye yabancı plakalı araçların yaptığı ithalat seferleri ise yüzde 7 yükselerek 229 bin seviyesinde gerçekleşti.

Türk ve yabancı araçlarla 2016'da toplam 583 bin ithal taşıması yapılırken, geçen yıl bu rakam 683 bine yaklaştı.

Söz konusu dönemde ithalat taşımalarından Türk araçlar yüzde 66, yabancı araçlar yüzde 34 pay aldı. İthalat taşımalarında yabancı araçlar arasında en yüksek paya Bulgaristan (yüzde 26), İran (yüzde 23) ve Romanya (yüzde 12) sahip oldu.

Bu dönemde Avrupa ülkelerinden ithalat taşımaları yüzde 6, BDT ve Orta Asya ülkelerinden ithalat taşımaları yüzde 10 arttı.

Geçen yıl her ay yükselen Orta Doğu ülkelerinden ithalat taşıma eğilimi ise yılı yüzde 153'lük rekor bir seviyede tamamladı. Türk araçlarının bu bölgeden yaptığı ithal taşımalarında en büyük pay yüzde 252 artışla Irak'a ait oldu. Irak'tan 2016 yılında 25 bin olan ithalat taşıması, 2017 yılında 88 bine yükseldi.

Türk araçlarının en yoğun yükleme yaptığı ülkelere bakıldığında, Almanya ve Irak'ın ardından İtalya, Fransa ve Yunanistan, Ukrayna gibi liman ülkelerinden ithalat taşıma sayılarının ciddi oranda arttığı görüldü.

Türk araçlarının boş girişleri arttı

UND verilerine göre, Türkiye üzerinden yapılan transit taşımalarda Türk plakalı araçlar, geçen yıl 2016'ya kıyasla yüzde 17 artışla 56 bin transit sefer gerçekleştirdi. Transit çıkışlar yoğunlukla Irak ve İran'a, ardından Gürcistan ve Azerbaycan'a oldu.

Aynı dönemde Türkiye'ye boş giriş yapan Türk plakalı araçların sayısı yüzde 4 artarak 905 bine yükseldi. Boş araç girişinin fazla olması, Türk araçlarının yurt dışından ithalat yönünde yük bulamaması veya ülkenin transit güzergah olarak kullanılamaması anlamına geliyor.

Yabancı araçlar ise 2017'de Türkiye'ye yüzde 3 azalışla 125 bin boş giriş yaptı. Türkiye'ye boş girip yük alan ülkelerin başında Gürcistan, KKTC ve Bulgaristan geldi.