Ticaret savaşı fabrikaları yavaşlattı

Evrim KÜÇÜK

Dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin arasında yaşanan ticaret savaşı küresel ekonomiye şok dalgaları yaymaya başladı.

Dünyaya hakim olmaya başlayan korumacı politikalar küresel üretimin frene basmasına neden oldu. Hem Asya hem de Avrupa'dan gelen imalat verileri ticaret savaşları nedeniyle fabrikalarda çarkların yavaşladığına işaret ediyor. Analistler, durumun daha da kötüleşebileceği uyarısı yapıyor.

■ Çin’de açıklanan imalat PMI verisi ve diğer veriler beklenti altında kalarak Çin ekonomisinde nispeten soğumaya işaret etti. Çin'de resmi satın alma yöneticileri imalat endeksi (PMI), Temmuz ayında ABD ile olan ticarete ilişkin anlaşmazlığın etkisiyle geriledi. Ülkede imalat verisi temmuz ayında 51.5'ten 51.2 seviyesine geriledi. İmalat dışı PMI verisi bir önceki ay kaydedilen 55 seviyesinden 54'e geriledi ve son 8 ayın en düşük hızına indi.

Asya'da üreticilerin morali bozuk

■ Avustralya, Japonya, Malezya, Vietnam ve Tayvan'da da PMI verisi temmuz ayında geriledi.

■ Güney Kore'nin ihracatı da beklentilerin altında kaldı. Rusya’da imalat sanayi PMI, temmuzda bir önceki aya göre 1,4 puan gerileyerek 48,1 puana düştü.

■ Rusya’da ekonomi araştırma kuruluşu Markit haziranda 49,5 seviyesinde olan PMI verisinin, geçen ay 48,1 puana düştüğünü bildirdi. Markit Ekonomisti Sian Jones, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "Veriler, Rusya’da imalat sektöründeki gerilemenin devam ettiğini gösteriyor. Ülkedeki imalat sanayi Nisan 2016’dan beri gösterdiği yükselişe rağmen üretim ve yeni siparişlerdeki düşüş nedeniyle 2 ay üst üste geriledi" ifadelerini kullandı.

Euro Bölgesi'nde de zayıf kaldı

■ Euro Bölgesi'nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda hafif toparlanarak 55,1 puana çıkmasına karşın düşük seviyelerde kalmaya devam etti. Ekonomi araştırma kuruluşu IHS Markit Economics in nihai verilerine göre, imalat sanayi PMI, haziranda kaydedilen son 18 ayın en düşük seviyesi olan 54,9 puandan temmuzda hafif toparlanarak 55,1 puana çıktı. Endeks, 2017’nin sonundaki rekor seviyenin 5 puan altında kaldı. Temmuz ayı PMI verisi, Euro Bölgesi imalat sektörü performansının üçüncü çeyrek başında azalmaya devam ettiğine işaret etti.

■ İngiltere'de imalat sektörünün son iki yılın en kötü dönemden geçtiği belirtiliyor. Temmuzda PMI, 54.0 ile 2016 yılından bu yana ikinci en kötü seviyeye indi.

Daha kötüsü gelebilir

IHS Markit Economics Başekonomisti Chris Williamson, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "PMI daki marjinal artış, 1,5 yıldan daha uzun bir süre için ikinci en zayıf seviye olduğu için çok memnun etmedi" ifadesini kullandı. Williamson, daha olumsuz bir durum oluşabileceğini belirterek, "Geçtiğimiz 2 ay, 2016 sonundan bu yana fabrika çıktı büyümesindeki en bastırılmış dönemi gördü. Daha da kötüsü gelebilir" değerlendirmesinde bulundu.

"200 milyar dolarlık Çin ürününde ek vergiler iki katına çıkacak"

ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'e misillemeler nedeniyle getirilecek yüzde 10'luk ek gümrük vergisini, Pekin hükümeti üzerindeki baskıyı artırmak için yüzde 25'e yükseltmeyi planladığı iddia edildi. Amerikan basınında çıkan haberlere göre, Beyaz Saray son günlerde azalan ticaret savaşı endişelerini yeniden tetikleyecek bir adıma hazırlanıyor. Haberlerde, Trump yönetiminin yaklaşık 200 milyar değerinde 5 bin Çin menşeli ürüne uygulanması planlanan tarife oranını, yüzde 10'dan yüzde 25'e yükselteceği öne sürüldü. Bu kararın gelecek günlerde resmen açıklanacağı kaydedildi. ABD Ticaret Temsilciliğinin (USTR), Trump’ın 18 Haziran’da verdiği talimat doğrultusunda hazırladığı 5 bin Çin menşeli ürünün bulunduğu listede deniz mahsullerinden spor eldivenine, doğal ve kimyasal minerallerden sebze-meyvelere, tütün mamullerinden otomobil lastiğine kadar pek çok çeşitte ürün yer alıyor.