Teşvikin istihdam ayağında ilk adımlar atıldı

Canan SAKARYA

ANKARA - Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun geçen hafta açıkladığı yeni teşvik paketinin istihdamla ilgili kısımlarında yapılması gereken bazı düzenlemeler, önceki gün TBMM’de kabul edilen İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı'na eklendi. Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen bir bent ile iş başı eğitim programı kapsamında eleman çalıştıran işverenlere, bunlar için yaptıkları harcamaların asgari ücretin yarısı kadar tutarı ticari kazancın tespitinde gider olarak yazılabilecek. Bu kapsamda burs, yemek yardımı ve başka adlarla yapılan ödemeler yar alacak.

Genç istihdamına destek

İşbaşı eğitim programını tamamlayan 18-29 yaş arasındaki gençlerden 31 Aralık 2016 tarihine kadar, program bitiş tarihinden itibaren 3 ay içinde işe başlatılanların sigorta primi işveren hisseleri (5510 sayılı kanunun 81’inci maddesi uygulandıktan sonra kalan) İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Bakanlar Kurulu, bu teşvikin süresini 31 Aralık 2018’e kadar uzatabilecek. Bu destek imalat sanayinde 42 ay, diğer sektörlerde ise 30 ay olarak verilecek. 30 Haziran 2015’e kadar istihdam edilenler için ise bu destekler 6’şar ay artırılacak. İşveren hissesine ait primlerin Fon'dan karşılanabilmesi için işverenlerin herhangi bir prim ve ceza borcu bulunmaması gerekiyor. Yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler bir yıl süreyle bu maddeyle sağlanan desteklerden yararlanamayacak.

Kamu İhale Kanunu ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile sosyal güvenlik destek primine tabi personel için bu teşvikler uygulanmayacak.

Teşvik paketinin yasa gerektirmeyen bir düzenlemesi de Bakanlar Kurulu kararı olarak cumartesi günkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre İşsizlik Sigortası Fonu’nun aktif işgücü programları ve 6 aylık toplum yararına programlarda kullandırılacak kısmı artırıldı. Daha önce fonun prim gelirlerinin yüzde 30’u bu programlar için kullanılırken, bu oran yüzde 42’ye çıkarıldı.

Emekli maaş artışları da geçti

Emekli aylıklarında yapılacak artışlar ile çalışan emeklilerin maaşlarından yapılacak prim kesintilerine ilişkin uygulamalar da önergelerle tasarıya eklendi. Buna göre maaşı bin liranın altında olan emeklilere temmuzdan itibaren 100 lira zam yapılacak. Maaşı bin-1.100 lira arasında olanların maaşı ise bin 100 liraya tamamlanacak. Emekli çalışanların maaşlarından kesilen sosyal güvenlik destek primleri de yüzde 15’ten yüzde 10’a düşürüldü.

Mesleki eğitim ile yükseköğrenim sırasında staja tabi öğrenciler için ödenecek kısa vadeli sigorta primlerinde indirim yapılmıştı. Yasaya eklenen geçici madde ile bu indirimler 1 Ekim 2008'den itibaren geçerli olacak. Torba yasa prim oranının prime esas kazancın yüzde 13.5’inden yüzde 5.5’ine indirdi.

Önergelerle yapılan değişiklikler

Uzaktan çalışma maddesi çıkarıldı

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı’nın 37’nci maddesi ile mevzuata sokulan uzaktan çalışma ile ilgili hükümler verilen önergeyle tasarı metninden çıkarıldı. Ermenek’te meydana gelen maden kazasının ardından, maden kapalı olduğu sürece işçilere aldıkları ücretin, üç ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödenmesini öngören 4447 Sayılı Kanun’a ekleme yapan düzenlemede de değişikliğe gidildi. Buna göre, söz konusu işçilere yapılan ödemeler, işverenden tahsil edilerek Fon’a gelir kaydedilecek.

Kıdem tazminatı TMSF’nin el koyduğu şirketten alınacak

Tasarıya önergeyle eklenen bir madde ile yönetimine TMSF’nin el koyduğu madencilik faaliyetinde bulunan şirketlerden, çıkarılan işçilerin kıdem tazminatları ile fazla çalışma ücretleri, madencilik şirketlerinin gelirlerinden ödenmesi hükme bağlandı.

2003’ten beri ölen madenci yakınlarına maaş

Kömür ve linyit madenlerinin yeraltı işlerindeki kazalarda ölen sigortalının prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edilecek. Ölüm tarihinde sigortalıya ilişkin şartlar aranmaksızın hak sahiplerine aylık bağlanacak. Tasarının işçi sendikalarının toplusözleşme kapsamındaki haklarını genişleten maddesinin süresi de önergeyle uzatıldı. Maddede bir ay içinde yapılacak başvuruların sendikalar için avantajlı hükümlerden yararlanabileceği öngörülürken, bu süre 1 yıla çıkarıldı. Madde yürürlüğe girdikten sonra 1 yıl içinde yapılacak yetki tespit başvuruları eski hükümlere göre sonuçlanacak.

Gece mesaisinde kapsam daraltıldı

Tasarının, sanayi dışındaki tüm işyerlerinde işçinin onayını almak şartıyla gece mesaisi yaptırılmasına olanak sağlayan hükümleri önergeyle daraltılarak, bu hüküm, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti iş kollarıyla sınırlandırıldı.