SON DAKİKA... Bakan Mehmet Şimşek: İstifa iddiası sonrası muazzam para çıkışı oldu

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, son dönemdeki ekonomi politikalarını ve bunların etkilenin ne zaman görüleceğini anlattı.

CNN Türk canlı yayınına katılan Bakan Şimşek, son bir yılda geçmişte olmayan bir yoğunluk yaşandığını, uluslararası birçok ekonomi kurumuyla görüşmeler yaptıklarını ifade etti.

Şimşek, göreve başladıklarında birinci önceliklerinin ülkenin dış kırılganlığını azaltmak olduğunu belirterek ikinci hedefin enflasyonun kontrolden çıkmasını engellemek ve kontrole almak olduğunu dile getirdi.

Şimşek, geçen sene mayıs ayındaki 57 milyar dolarlık cari açığı 19 milyar dolara indirdiklerini elirterek "Çok önemli bir kazanım çünkü yüksek açık yüksek dış kaynak ihtiyacı demek. Bu da kırılganlık içeriyor. Dolayısıyla cari açığımız kırılgan yapan bir borcu çevirmeniz gerekiyor" dedi. Şimşek, rezervlerin de iyileştiğini kaydetti.

'Risk primi yüksek ama doğru yoldayız'

Bakan Şimşek'in konuşmasından öne çıkan satırlar şöyle:

- Ülkemizin uluslararası rezervleri arttı. Türkiye’de kırılganlığın azalması anlatayım. Mesela ülkemizin mayıs ayında risk primi geçen sene çok yüksekti. 700 baz puanın üzerindeydi. Şu an itibarıyla 270’in altına düştü ve bizim risk primimizdeki düşüş bize benzer ülkelere göre çok çok daha iyi. Biz 700 baz puandan risk primin 270 baz puanın altını düşürdük. 270 baz puan pirimi yüksek bu arada. Hala yüksek ama doğru yoldayız.

'Ucuza dış kaynak bulunabiliyor'

- Geçen sene ocak-mayıs döneminde bankalar yurtdışına 100 dolar borç ödedikleri zaman sadece 97 dolar bulabiliyorlardı. Yani net bazı 3 dolar ödemek zorundaydılar ve pahalıydı. Bu sene 100 dolar borç ödediklerinde 150 dolardan daha fazla kaynak buluyorlar. Reel sektördeki durum daha dramatik geçen sene reel sektörü yani büyük şirketten yurt dışından 100 dolar. Yurt dışında 100 dolar borç ödediklerinde 73 dolar bulabiliyorlardı. Şimdi 120 doların üzerinde rollover, biz bunlara 'rollover’ diyoruz. Yani dolayısıyla hem dış kaynağı erişim arttı. Hem daha ucuza dış kaynak bulabiliriz hem daha uzun vadeli. Yani çok daha elverişli koşullarda.

'Enflasyonda ilk yılı geçiş yılı'

- Enflasyonda ilk yılı geçiş yılı olarak kabul ettik. Biz de finansal istikrarı önceliklendirdik. Çünkü kırılganlıklarımız vardı. Onları giderdik. Kırılganlıkları yönetmeniz lazımdı. Bakın politika yaparken, çerçeve çizerken, her zaman en kritiğinden başlarsınız diğerlerini zamana yararsınız. Koşullar önce enflasyonu yükseltecek nitelikte. Daha sonra biz indirebilecek para politikası gecikmeyle geliyor. 

- Biz KKM riskini yönettik, kur riskini yönettik, bütçe açığını kontrol altına aldık. Bunları yapmasaydık, enflasyon çok farklı düzeyde olabilirdi. Şimdi üç teknik birimimiz oturuyor diyorlar ki, kur, petrol fiyatları vs. şöyle şöyle olursa modelleri var tahmin ediyorlar. Biz de programımızda bunun ortalamasını aldık. Herhangi bir müdahalemiz olmadı. Petrol fiyatlarını tuttursak, bir takım önemli varsayımlarımız var. Gerçek dünya çok kompleks ve karmaşık. Modelleme ile tahminler yapıyorsunuz ve çok büyük tahminler içeriyor. En zor dönemi geride bıraktık. Finansal riskleri yöneterek, önemli bir eşiği aştık. 

'Haklılar, bir geçim sıkıntımız var'

- Sıkıntıların farkındayız, vatandaşlarımız şikayette haklı. Markete pazara gidiyorum, geçen hafta eşim Esra hanım dedi ki, markete uğrayalım. Vatandaşlarımız geldi, şikayetleri doğru. Haklılar, bir geçim sıkıntımız var. Enflasyon en kötü ve adaletsiz vergidir. Gelir dağılımını bozuyor. Ne yapıp edip, kalıcı refah ve alım gücü için enflasyonu kontrol altına alıp aşağıya indirmemiz lazım. Enflasyonun 40 civarına inmesi fiyatların düştüğü anlamına gelmiyor. Enflasyon hızındaki düşüş geçen sene ortalama bir sepetin artışı yüzde 65 idi, bu sene ise yüzde 40 arttı. Fiyatlar artıyor ama daha yavaş artıyor. Şunun altını tekrar çizmek istiyorum. Vatandaşın dar gelirlinin çok etkilendiğinin farkındayız ama kestirme çözümler yok.

'Türkiye'nin şu an en büyük problemi...'

- Türkiye'nin şu an en büyük problemi geçim sıkıntısı ve gelir dağılımının bozulmasıdır. Kalıcı refah artışı için enflasyonu tekrar tek haneye indireceğiz. AK Parti daha önce bunu başardı. 90'lı yıllarda ortalama enflasyon 70'lerin üzerinde. Kolay değildi. Ama biz 2003 sonrasında enflasyonu tek haneye düşürdük ve orada tuttuk.

'Sabra ve zaman ihtiyacımız var'

- Mal enflasyonunda çok büyük bir eşiği aşmak üzereyiz. Hizmet enflasyonu da düşecek. Zamana ihtiyacımız var, sabır gerekiyor. Biz bir şok terapi uygulamadık. O seçeneğin doğru olmadığını gördük. Bizim buradaki maksadımız, biz hayat pahalılığını kabul ediyoruz ve ilk yıl makro istikrarı öncelediğimizi söylüyorum. Rezerv bir sorun olmaktan çıkmıştır. Büyük riskleri azalttık. Sabra ve zaman ihtiyacımız var. Cumhurbaşkanımızın da desteği tam. Cumhurbaşkanımızdan çok güçlü bir destek var. Siyasi destek yoksa en güçlü program da olsa başarılı olamaz. Rahmetli Kemal Derviş'in hazırladığı ve uyguladığı program sonrasındaki uygulamalar benzerdi. Ancak fark siyasi sahiplenmeydi. Esas belirleyici iradedir. Burada siyasi sahiplenme var. Deprem, pandemi, savaş ve dengesizlikler olmuş ama sonuçta bu programı kararlılıkla uyguluyoruz ve Cumhurbaşkanımızın desteğini yoğun şekilde hissediyoruz.

IBAN uyarısı

- IBAN'ın birkaç boyutu var. Gençlerimizin özellikle bilmedikleri şahıslara kendi ibanlarını kullandırtmalarının ciddi tehlikeleri var. Gönderdiğiniz hesap, kara para aklıyor olabilir. Terörün finansmanında kullanılabilir. Bizdeki en önemli konu kayıt dışılık. Mesela gidiyorsunuz bir yere 'Kredi kartı geçmiyor' diyorlar. Bunu hiçbir müessese diyemez, çünkü yazar kasa ile pos makinesini birleştirdik. Ticari bir IBAN ise zaten sorun yok. Biz de çok sofistike yazılımlar var. Bakıyoruz bir akrabalık mı var, yoksa ticari bir ilişki mi var? İlgisiz hesaplardan sürekli bir para akışı varsa o zaten şüpheli bir durumdur.

Yeni vergi gelecek mi?

- Şunu açık bir şekilde söyleyeyim. Şu anda bizim gündemimizde bugün itibarıyla ne KDV ne de genel bir artış düşüncesi yok. Vatandaşa yansıyacak, KDV genel oranlarında herhangi bir çalışmamız yok. Yani şu anda biz KDV oranlarını artırmayı düşünmüyoruz.

İstifa haberlerine sert çıktı

- Anlamakta zorluk çekiyorum. Yani samimi bir şekilde şunları söyleyeyim. Cumhurbaşkanımız seçim sonrası davet ettiler ve bu sorumluluğu bana teveccüh gösterip, görevi bana tevdi ettiler. Bu sorumluk şiarı ile hareket ediyorum. Benim siyasi gündemim yok. Benim bir ünvan merakım yok. Cumhurbaşkanımız başbakanken bir şekilde vesile oldular Türkiye’ye döndüm ve ülkeme hizmet etme fırsatı buldum. Yani bizim için büyük bir onur hakikaten. Buradan herhangi bir kişisel anlamda hiç kar gündemim yok, bir siyasi gündemim yok. Dengeleri sağlama sorunları çözme noktasında sayın cumhurbaşkanımız yardımcı olma dışında benim herhangi gerçekten başka bir ne motivasyonum var ne gündemim var. 

- Bu asılsız iddialar sonrası Türkiye'den muazzam bir para çıkışı oldu. Bu tedirginliklerin, belirsizliklerin, bu tür iddiaların maalesef maliyeti var. Memlekete maliyeti var. Programa yönelik bir çaba olduğu düşüncesindeyim.