Soğuk hava seracılığı olumsuz etkileyecek

ANKARA  -  Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 11-13 Aralık'ta Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde zirai don uyarısında bulunduğunu anımsattı. Bayraktar, hava sıcaklıklarının düşmesinin seralarda ısınma ve nakliye maliyetlerinin artmasına, işçilik faaliyetlerinin zorlaşmasına, serada yetiştirilen sebzelerde verim düşüklüğüne, tarlada yetiştirilen kışlık sebzelerde de don olaylarına neden olabildiğine dikkati çekti. 

Meyve ağaçlarındaki don riskinin devlet destekli tarım sigortaları kapsamında olduğunu ifade eden Bayraktar, üreticilere mutlaka sigorta yaptırmaları, imkanı olanların da ürünlerini toplayıp depolamaları tavsiyesinde bulundu. 

Bayraktar, tarım ürünlerinin tohumun tarlaya atılışından ürünün ambara konmasına kadar her zaman risk altında olduğunu belirterek, şunları kaydetti: 

"Bu nedenle üreticilerimizin aşırı yağış, don, dolu gibi tarımsal üretime zarar verecek konularda Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaları takip etmeleri ve zorunlu önlemleri zamanında almaları gerekir. Ekonomik gücü yeterli olmayan çiftçilerimiz, don zararından korunmak için saman yakma, ürünlerin üzerini örtme gibi yöntemlere başvurmaktadır. Açık alanda yetiştirilen ürünler için don riskinden korunmada etkili olan, rüzgar pervaneleriyle havanın karıştırılması, üstten sulama ve yağmurlama sulama gibi yöntemlerin üreticilerimiz tarafından kullanımının artırılması için gerekli tedbirler alınmalıdır. Üreticilerimiz bu konularda bilgilendirilmeli ve teknik olarak desteklenmelidir." 

Dona karşı ekim-dikimden önce ve sonra alınacak önlemler bulunduğunu belirten Bayraktar, don riski taşıyan bölgelerde zirai faaliyetler yapılmaması ya da buralarda dona dayanıklı türler seçilmesi gerektiğini ifade etti. 

Bayraktar, üreticilerin alması gereken önlemleri şöyle sıraladı: 

"Vadi tabanlarında, dar havzalarda, çukur bölgelerde dona hassas bitkilerin yetiştirilmesinden kaçınılmalıdır. Don riski olan bölgelerde daha geç çiçeklenen çeşitler seçilmelidir. Don olayına hassas bitkilerin yetiştirildiği yerlerde, don tehlikesi başlamadan önce yabancı otlar temizlenmeli, ancak toprak işleme de dahil hiçbir kültürel işlem yapılmamalıdır. Isı yalıtımı ile ürünlerin üstü toksik olmayan protein köpükleri ile kaplanır. Yeryüzünden atmosfere giden ısı kaybını engellemek için uygun ısıtma ekipmanları kullanılır veya küçük ateşler yakılır. Don olayını önlemede bir yöntem olan üstten sulama veya yağmurlamanın belirgin bir yararı vardır ve dikkate değer bir öneme sahiptir. Bu yöntem sadece üzerindeki buz yükünü taşıyabilecek bitkilerde uygulanabilir.  

Don zararlarını en aza indirebilmek için toprak nemli, yabancı otları temizlenmiş, düzeltilmiş ve pekiştirilmiş olmalıdır. Her yıl ince bir kum tabakası, don riskli alanlara serilir. İnce kum aynı zamanda buharlaşmayı en alt seviyeye indirir. İlkbaharda meydana gelen son don olaylarının çok sık görüldüğü yerlerde, meyve ağaçlarının çiçeklenme devresinde don olayından fazla zarar görülmemesi için çiçeklenmenin geciktirilmesi amacıyla ağaç dipleri 1 metre çapında açılarak kar veya buz kalıpları konulur. Don veya donma sıcaklıkları ile ilgili bir tahmin önceden kullanıcılara ulaştırılmış ise bölgedeki çiftçiler olgun meyveleri, sebzeleri ve diğer ürünleri acil olarak toplamaları gerekir."