Şirket almada Türkler coştu, 5.8 milyarlık yabancı payı aldı

İBRAHİM EKİNCİ

Rekabet Kurumu’nun, birleşme satın alma kayıtlarına göre 2014’te tablo tersine döndü, Türk alıcılar yabancıların önüne geçti. Türklerin yabancılardan alımları % 243, Türklerin Türklerden alımları da % 100 arttı. Yabancıların Türklerden alımları % 40, yabancıların yabancılardan alımları % 95 geriledi. Böylece Türkiye kökenli şirketlerin hisse satışında tablo değişti. 2014’te “Türkiye kökenli” 112 şirketin hissesi satıldı, 8 ortak girişim, 2 birleşme oldu. Toplamda 122 işlem gerçekleşti. Satış ve devirlerde Türk şirketlerin alımları 9.3 milyarı buldu. Yabancıların alımları 6.8 milyar lirada kaldı. Daha dikkat çekici olanı Türklerin aldığı yabancı paylar, yabancıların satın aldığı Türk paylarına yaklaştı. Toplamda Türk alıcılar yabancılardan % 37 daha fazla değerde satın alma yaptı.

Geçen yıl, şirket satın almalarında tablo tersine döndü. Yıllar sonra Türk alıcılar yabancıların önüne geçti. Türklerin yabancılardan alımları yüzde 243, Türk alıcılarının, Türk satıcılardan alımları yüzde 100 arttı. Yabancıların Türk satıcılardan alımları 40, yabancıların yabancılardan alımları yüzde 95 geriledi. Rekabet Kurumu’nun, 2014 yılı birleşme satın almalar raporu ilginç bir tablo ortaya koydu. Türkiye kökenli şirketlerin satın alınmasında 2013 yılındaki tablo tamamen değişti, Türk alıcılar yabancıların çok üzerinde işlem gerçekleştirdi. Kuruma bildirilen birleşme ve devralma işlemleri üzerinden yapılan devir ve satın alma işlemlerinin tablosu ciddi bir trend değişimi yaşandığını gösterdi. 

2014’te “Türkiye kökenli” 112 şirketin hisseleri satış, devir konusu oldu. 8 ortak girişim, 2 birleşme gerçekleşti. Toplamda 122 işlem oldu. Satış ve devirlerde Türk şirketlerinin alımları 9.3 milyarı buldu. Yabancıların alımları ise 6.8 milyar lirada kaldı. Daha dikkat çekici olanı Türk şirketlerinin satın aldığı yabancı paylar, yabancıların satın aldığı Türk paylarına yaklaştı. Başka bir ifade ile Türk şirketleri alımlarını üçe katlanırken, yabancıların alımları yarı yarıya geriledi. Toplamda Türk şirketleri yabancılardan daha fazla satın alma işlemi gerçekleştirdi ve işlem değerinde de yabancılardan yüzde 37 daha fazla değerde satın alma yaptı. 

Toplam payları %54.3’ü buldu 

Hisseleri satış, devir, birleşme ve ortak girişime konu olan, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre kurulmuş (Türkiye kökenli) 122 şirketin işlem taraflarının kökeni bakımından yapılan gruplamaya göre, 53 işlemde tüm tarafl ar sadece Türk, 6 işlemde tüm taraflar sadece yabancı, 63 işlemde de işlem tarafları Türk ve yabancı şirketlerden oluştu. 122 işlemden 112’sinde hisse devri (satış) oldu. Türk şirketler hem devir işlemlerinde, hem de ortak girişimlerde öne çıktı. Toplamda 21 milyar 402 milyon liralık işlem gerçekleşti. Bu değerin içinde alıcının Türk olduğu işlemler 12 milyar lirayı bulurken, yabancıların işlemleri 10 milyarda kaldı. Türk alıcıların işlemlerinin toplamdaki oranı yüzde 54.3 olurken, yabancılarınki yüzde 45.7 olarak gerçekleşti. 

Yabancıdan aldılar 

Sadece 10 işlem gerçekleşen ortak girişim ve birleşmeler hariç tutularak, 112 satış ve devir işlemi dikkate alındığında, Türk şirketlerinin atağı daha net şekilde ortaya çıktı. Bu alanda 16 milyar liralık işlem gerçekleşti. Bunun 9.3 milyarını Türk alıcılar, 6.8 milyarını ise yabancı alıcılar gerçekleştirdi. 

Türk şirketleri yabancılardan şirket ve hisse alımları 5.8 milyar liraya ulaştı. Devreden ve devralanın Türk olduğu 3.466 milyon liralık işlemler dahil edildiğinde, alıcının Türk tarafı olduğu işlemler toplamda 9.2 milyar lirayı buldu. Yabancıların Türk şirketleri alımı toplamda 6.5 milyar lirada, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirket alımları da 261.8 milyon dolarda kaldı. Böylece Türkiye kökenli hedef şirketlerde, alıcının yabancı olduğu işlemlerin hacmi 6.8 milyar lira olarak gerçekleşti. 

Çok dikkat çekici bir veri; yabancılar, Türk kişi ve şirketlerden 6.5 milyarlık alım yaparken, Türk şirketler de 5.8 milyarlık yabancı payı satın alarak, yabancılara yaklaştı. Bu veri çok önemli bir gelişme. 2013’te Türklerin alıcı olduğu işlemlerin toplamı 1.7 milyar liraydı. RK verilerine göre Türklerin yabancılardan alımları yüzde 243, Türk alıcılarının, Türk satıcılardan alımları yüzde 100 arttı. Yabancıların Türk satıcılardan alımları 40, yabancıların yabancılardan alımları yüzde 95 geriledi. 

Birleşme veya devralma işleminde işlem taraflarının Türkiye ciroları toplamının 100 milyon TL’yi ve işlem taraflarından en az ikisinin Türkiye cirolarının ayrı ayrı 30 milyon TL’yi veya devralma işlemlerinde hedef şirket varlık ya da faaliyetin, birleşme işlemlerinde ise işlem taraflarından en az birinin Türkiye cirosunun 30 milyon TL’yi ve diğer işlem tarafl arından en az birinin dünya cirosunun 500 milyon TL’yi aşması halinde söz konusu işlemin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu’ndan izin alınması zorunlu. Kurumun verilerine, aynı mülkiyet veya yönetim yapısı içinde yer alan işletmelerin kendi aralarındaki birleşme ve devirleri dahil edilmiyor.