Satın alma ve birleşmede çekim merkezi ‘oyuncular’

Türkiye’de birleşme ve satın alma işlemlerinde 2022’de 400’ün üzerinde işlem adedi ile yaklaşık 11 milyar dolar değerinde işlem gerçekleşti. Yıllık işlem hacmi son 10 yıl ortalamasının altında kalmakla birlikte, işlem hacminde görülen artış önceki yıla göre yüzde 8’lik büyümeye işaret etti. Geçen yıl birleşme ve satın işlemlerinde özel sermaye fonları yatırım yapmakta zorlanırken, finansal yatırımcı piyasasını varlık fonları, girişim sermayesi ve melek yatırımcılar şekillendirdi. Teknoloji, mobil ve internet, e-ticaret ve oyun sektörleri risk sermayesi için en cazip sektörler oldu. Bu alanda Getir (768 milyon dolar), Dream Games (255 milyon dolar) ve Insider (121 milyon dolar) yatırımları öne çıktı.

Türkiye’de, ilk 10 işlem, toplam işlem hacminin yaklaşık yüzde 50’sini oluştururken, işlem sayısının yüzde 73’üne karşılık gelen 10 milyon doların altındaki işlem büyüklüğüne sahip 295 işlem, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 4’ünü oluşturdu. İşlem hacminin yüzde 15’i yılın en büyük işlemi olan Türkiye Varlık Fonu – Türk Telekom işleminden geldi. Ortalama işlem hacmi 27 milyon dolar ile geçmiş yıllara benzer bir seviyede gerçekleşti.

Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Lideri Özlem Ulaş, işlemlerde hareketli tarafın yine küçük ve orta işlemler pazarı olduğunu söyledi.

Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Direktörü Duygu Doğançay ise “Stratejik yatırımcıların uzun vadeli yatırım iştahları ve teknoloji odaklı girişim sermayesi yatırımlarının yüksek büyüme potansiyeli ile Türkiye, yatırımcıların ilgisini çekmeye devam etmekte. Türkiye pazarına yönelik bu dinamikler önümüzdeki döneme dair olumlu sinyaller veriyor” diye konuştu.

Küçük ve orta ölçekli işlemler canlı

En büyük 10 işlemin toplam işlem hacmine katkısı yaklaşık yüzde 50 oldu (2021 – yüzde 46). İşlem değeri 500 milyon doların üzerinde olan yalnızca 4 işlem gerçekleşti. Açıklanan en büyük işlem, Türk Telekom’un Türkiye Varlık Fonu tarafından 1,65 milyar dolar karşılığında satın alınması oldu.

İşlemlerin büyük çoğunluğu küçük ve orta ölçekli başlangıç aşamasındaki girişimlerde gerçekleşti. Toplam işlem sayısının yüzde 73’üne karşılık gelen, işlem değeri 10 milyon doların altında olan 295 işlem, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 4’ünü temsil etti. Tüm işlemler dahil ortalama işlem büyüklüğü 27 milyon dolar oldu. Oyun sektörü işlemleri 2022’de yaklaşık 530 milyon dolar ve 30’un üzerinde işlemle bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 80 oranında artış gösterdi. Oyun işlem hacminde görülen iki kat artış, 2022 boyunca yatırımcıların oyuna olan ilgisinin devam ettiğini gösterdi. Gelecek vaat eden Türkiye pazarı, 500’den fazla oyun stüdyosuyla son yıllarda oyun yatırımcıları için dünya çapında bir çekim merkezi haline geldi. Dream Games’in değerlemesi yaklaşık 2,75 milyar dolara ulaşırken, Spyke Games VC Griffin Gaming Partners’dan 50 milyon ABD gibi rekor bir seviyede başlangıç yatırımı aldı. Teknoloji ve finansal hizmetler, 2022’de toplam işlem sayısının yüzde 27’sini oluşturarak işlem sayısı bakımından ilk sıralarda yer aldı. Teknoloji odaklı işlemler 70 adet işlemle önceki yıla benzer şekilde 2022’de yatırımcıların ilgisini çekmeye devam etti.

Teknoloji ve e-ticaret sektörlerine yönelik girişim sermayesi yatırımlarının, yazılım, ödeme sistemleri ve yapay zekâ tabanlı teknolojiler gibi ilişkili sektörlerin gelişimine de katkıda bulunduğu görüldü. Finansal hizmetler 46 işlem ve 1,8 milyar dolar ile işlem hacminde başı çekerek, yıllık toplam işlem hacminin yüzde 16’sını oluşturdu.

Yabancı yatırımcıda en büyük pay Körfez Bölgesi’nden

Körfez sermayesi yatırımları 2022’de 2,3 milyar dolar ile son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Buna göre, körfez bölgesinden yatırımcılar toplam yabancı yatırımcı işlem hacminin yüzde 42’sini oluşturdu. Güneş enerjisi alanında IHC - Kalyon Enerji (490 milyon dolar) işlemi, Mubadala liderliğinde Getir’in 768 milyon dolar tutarındaki yatırım turu ve QIA - Dream Restaurants yatırımları körfez sermayesinin önemli işlemleri olarak öne çıktı. Avrupalı yatırımcılar bir kez daha 44 işlemle liderliği üstlenirken, Asya-Pasifik bölgesinin katkısı yüzde 2 ile sınırlı kaldı. Avrupalı yatırımcıların işlem hacmindeki payı 2021'de yüzde 29'dan 2022'de yüzde 39'a yükseldi. 2021’de 3,6 milyar dolar seviyesinde olan Kuzey Amerikalı yatırımcıların işlem hacmi yaklaşık 840 milyon dolar seviyesine geriledi.