Ruslar aradı turizmciler umutlandı!

Selenay YAĞCI - Sercan AKINCI  

İSTANBUL - Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi ve Türkiye’ye uygulanan seyahat kısıtlamasının kaldırılması turizmde bayram havası yarattı. Turizmciler kayıp geçeceklerini düşündükleri sezon için yeniden umutlandı. Rusya’daki tur operatörleri ise hiç vakit kaybetmeden hızlı reaksiyon göstererek rezervasyonlara başladı. Asıl hareketlenme bu ayın ortasında başlayacak. Turizm sektörünün bu sezon için hedefi 1 milyon Rus turist... Ancak bunun olması için teknik problemlerin hızlıca çözülmesi de gerekiyor. Turizmci, slotların hızlıca sağlanması için yardım bekliyor. 

5 milyar dolarlık piyango 

Rakamlar son durumu ortaya seriyor. Antalya’ya 2014 yılında 3 milyon Rus turist geldi. 2015’te ülkelerinde yaşanan ekonomik krizin etkisiyle 2 milyon 700 bin Rus Antalya’da tatilini yaptı. Rusya ile yaşanan gerilimden önce 2015 yılında Türkiye’ye 3 milyon 649 bin Rus turist gelmişti. Yılın ilk 5 ayında Türkiye’yi ziyaret eden Rus turist sayısı ise 138 bin olarak gerçekleşti. Oysa 2014’ün aynı döneminde bu rakam 1.1 milyon, 2015’te ise 801 bin civarındaydı. Ruslar bu istatistiğiyle Almanya’dan sonra Türkiye’nin en büyük ikinci turizm pazarıydı. Türkiye’nin toplam 28 milyar dolarlık turizm gelirinin 12 milyar dolar kayba uğrayacağı tahmin ediliyordu. Şimdi durum değişti. Rus turist mayıs, haziran, temmuz, ağustos ve eylül aylarında geliyor. Çalışılan 6 ayın iki ayı yani yüzde 30’u kaçtı ama temmuz ayından itibaren başlayacak hareketlenme ile sezon sonunda hedef 1 milyon turiste ulaşmak. Türkiye’nin turizm geliri içinde bir Rus turistin ortalama 5 bin dolar harcadığı düşünülürse 1 milyon turist 5 milyar dolar gelir sağlayacak. 

Satışlar tekrar başladı 

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) resmi Twitter hesabı üzerinden yapılan duyuruda, “Rusya’dan Türkiye’ye 7 Temmuz’da başlayacak 17 uçuşluk charter başvurusu Genel Müdürlüğümüzce onaylanmıştır” ifadesi kullanıldı. Aralarında Tez Tour ve Pegas Turistik gibi tur şirketlerinin bulunduğu firmalar internet üzerinden Türkiye’ye tur paketi satışlarını tekrar başlatırken, paket kapsamındaki uçak biletleri ise Türk Hava Yolları veya Rus Aerofl ot şirketleri üzerinden satılıyor. Tur operatörlerinin Türkiye tur paketi teklifl eri son üç gün içinde dörde katlandı. 

Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) Başkan Yardımcısı Dmitriy Gorin, turist akışının 3 ay içinde eski haline getirilebileceği açıkladı. Rusya’daki tur operatörlerinden bazıları ise Türkiye’deki otellerden uygun fiyat bekliyor. Türk otelciler ise fiyatlardaki tavizin çok tehlikeli olacağını belirtiyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise hızlı davranarak geçtiğimiz perşembe Türkiye’ye yönelik tur satışı ve charter uçuşları kapsayan yaptırımların kaldırılmasına yönelik kararnameyi imzaladı. 

Uçaklar başka noktalara çalışıyor 

Pegas’ta bir Türk yetkili konuyu Dünya’ya şöyle değerlendirdi: “Elimizdeki uçaklar, başka destinasyonlara planlamıştı. Ayrıca başka destinasyonlara plandan öte satılmış olan paketlerimiz de var. Normalde Pegas tek başına 1.1 milyon kişi getiriyordu. Bu şartlarda bu rakam imkansız ancak elimizden geleni yapacağız. Temmuz ayı ortası itibari ile bir belirgin hareketlenme olur. Sezon sonunda Türkiye toplamda 1 milyon Rus turisti gördüğü zaman sevinmeli. Tabii Rusya’da yüksek ruble kurunda değişen bir şey yok. Eğer oteller bunu da görüp uygun fiyat verirse ki vereceklerini düşünüyoruz. Kaybın bir miktarı geri alınabilir. İzin çıktı, charter uçuşları için slot başvurusuna başladık. Başka yerlere plan yapan Rus turistler de Türkiye’yi tercih edecek.” 

Oti Holding’ten gelen açıklama ise şöyle: “Gerçekleşen son gelişmeler kapsamında Rusya’daki tur operatörleri, Türkiye’ye yönelik otel ve uçak satışlarını başlatmış durumda. Ana oyunculardan biri olan Coral Travel dahil satışlarını an itibarı ile gerek web sitelerinde, gerek acentelerinde satışa sundu. Bu arada, Rusya’dan Türkiye’ye yönelik talebi karşılayabilecek düzeyde uçak arzının oluşturulabileceğini düşünüyoruz. Charter uçuşları ile ilgili kısıtlama kararı 1 hafta-10 gün içinde açılması durumunda, genel olarak Türkiye sahil şeritlerindeki tatil destinasyonlarına 700-800 bin civarında bir turist rakamının gerçekleşebileceği, diğer şehirlerle beraber bu rakamın 1 milyonu bulabileceği tahmin ediyoruz.” 

‘Slotların açılması gerek’ 

Şimdi asıl meselenin uçakların gelmesi olduğunu belirten Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜ- ROFED) Başkanı Osman Ayık, “Teknik konular da bir an önce halledilmeli. Uçakların gelişini hızlandıracak çözüm aslında THY’nin ve bazı özel kurumların ellerinde bulunan slotları açması. Bunlar bir şekilde devreye sokulursa sayılar artar. Harekete geçmeli ve slot desteği yapılmalı” dedi. Gelen turist sayısı 1 milyonu bulsa bile yaraların sarılmayacağı söyleyen Ayık, ancak sönmüş olan umutların yeniden yeşerdiğini belirtti. 

‘Operatörler ile aynı gemideyiz’ 

Kremlin’den yapılan açıklamanın hemen ardından 2 tur operatöründen rezervasyon aldıklarını belirten Cornelia De Luxe Resort Genel Müdürü Ali Şahin, bu kadar hızlı reaksiyon beklemediklerini böylece daha fazla umutlandıklarını belirtti. Normalleşme sürecinin biraz zaman alacağının altını çizen Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Yusuf Hacısüleyman, “Rusya’da açıklama yapıldı ama kısıtlamanın kaldırılması düzenlemelerinin yapılması 2-3 haftayı bulabilir. İzinler onaylar çıkaracak hemen yapılacak bir iş değil. Çok acele etmemek gerek. Tabii ne kadar hızlı olursa bizim için iyi. 1 gün bile bizim için önemli. Biraz dikkatli olmak lazım 750 bin ila 1 milyon Rus gelebilir. Bu da zararımıza iyileşme olarak yansıyacak. Zararı kapatması mümkün değil” dedi. 

Tur operatörlerinin hızlı hareket edebileceklerini söyleyen Hacısüleyman, “Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Fiyat indirimi isteyebilirler ve son derece normal. İki tarafta hassasiyetle gözden geçirebilir. Zaten bir sözleşme yapmamıştık bu yıl için. Fiyatlar şimdi belirlenecek. Geçen yılın düzeyinde olmaz ama fırsatçılık da yapmazlar. Tur operatörleri ile aynı gemideyiz “ diye konuştu.

Uçuşlar temmuz sonunda başlayabilir

Birinci ağızdan duyurulması ile çalışmaların ve rezervasyonların başladığını söyleyen Turizm Yatırımcıları Derneği (TYD) Başkanı Murat Ersoy, ancak uçuşların başlamasının temmuz sonunu bulacağını belirtti. Hazırda bekleyen bir kaç operatör olabileceğini ancak uçakların şuan mevcut uçtukları yerler olduğunu kaydeden Ersoy, “Bu uçuşların çevrilmesi, hazırlanması, satışların açılması satılması da uzun mesai getirecek. Asıl volümlü gruplar, temmuz sonundan itibaren gelmeye başlar. Bu gruplar ağustos, eylül ayına da yansır. Rus turist zaten son dakika rezervasyonu yapan turist bu nedenle büyük geliş ağustos, eylül’de olacak, o ayları kurtarabiliriz. 1 milyona ulaşsak iyi bir başlangıç olur” dedi.

En çok Türkiye arandı 

Kısıtlamanın kalktığı kararın ardından, Rus turistlerin tur paketlerini araştırdıkları Yandex sitesinde Türkiye patlaması yaşandı. Kararının ardından 24 saat içinde en çok aranan ülke Türkiye oldu.

Antalya turizmi kurtulacak, İstanbul için çalışmak lazım

Rusya ile yaşanan krizin aşılmasıyla birlikte özellikle Akdeniz Bölgesi’ndeki turizmciler gelecek Rus turist kafilelerini beklemeye başladı. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır, 1 ay içinde ilk Rus turistlerin geleceğini söyleyerek, eski rakamların yakalanması için ise biraz süre gerektiğine dikkat çekti. Rusya’daki tüm organizasyonun dağıtıldığını hatırlatan Bayındır, onların tekrar yapılandırılmasının ardından 2017’de her şeyin eski haline dönebileceğini kaydetti. Buna karşın İstanbul için durumun daha farklı olduğunu söyleyen Bayındır, “Buraya gelecek turistler güvenlik garantisi istiyor. Benim uzun yıllardır müşterim olan Avrupalı turistler son terör olayının ardından rezervasyonlarını iptal ettirdiler. Güvenlik garantisi veremezsen Rus ve İsrailli turistlerdeki artış da sınırlı olur” dedi. DÜNYA Gazetesi’ni ziyaret eden TÜROB Başkanı Timur Bayındır, turizmde oluşan sıkıntılara karşın fiyatların çok düşmemesi gerektiğini dile getirerek, “Fiyatlar çok düşerse bir daha yükseltmek çok zor. Biz mesela İstanbul’u Avrupa’daki fiyatlara yaklaştırmıştık. Bir anda millet ‘borç var, harç var kimi bulursam alayım’ diye indirdi. Şimdi öyle bir vaziyete geldik ki mesela yüzde 50 doluluklarla otelin bütün masrafl arını görebiliyorduk. Şimdi fiyatları düşünce yüzde 65 doluluğu yakalamamız gerekiyor. Dolman lazım ki ödeyebilesin. Gelmeyince müşteri ödeyemiyorsunuz” ifadelerini kullandı. 

THY ucuz biletle turizmi destekler 

Rusya krizinin aşılmış olmasıyla birlikte turizmdeki durumun bugünden yarına olmasa da 2017’de düzeleceğini kaydeden Bayındır, Rusya’da dağıtılan organizasyonun o zamana kadar yeniden kurulabileceğini ve eski Rus turist sayılarının yakalanabileceğini ifade etti. Türk Hava Yolları’nın (THY) da bu yıl Rusya’dan gelecekler için belli sayıda ucuz bilet satarak turizmi destekleyeceğini bildiren Bayındır, özellikle güney illerindeki sorunun bu şekilde çözüleceğini anlattı. Buna karşın İstanbul’daki sorunun çözülmesi için de çalışılması gerektiğini vurgulayan Bayındır, İstanbul’a gelen turistlerin özellikle Avrupalılar olduğunu ve son terör olayından sonra güvenlik garantisi istemeye başladıklarını açıkladı. Kendisinin uzun yıllardır müşterisi olan Avrupalıların rezervasyonlarını iptal ettirdiğini belirten Bayındır, güvenlikleri garanti edilmezse Rus ve İsrailli turistlerin de sınırlı sayıda kalabileceğine dikkat çekti. Türkiye’de yatak enfl asyonu yaşanma tehlikesi olduğunun altını çizen Bayındır, şöyle devam etti: “Nüfusu yüksek, ekonomisi düzelen ülkelerde tanıtım yapmamız lazım. Tanıtıma çok önem vermeliyiz. Mutlaka Çin, Hindistan, Güney Afrika gibi yeni pazarlar araştırmamız lazım. Gelen turistleri kaybetmeyeceksin bir kere. Bunlar gelmeye devam edecek. Çünkü sürekli yatak arz ediyorsun. Müşteri sabit kalır yatağı çoğaltırsan yatak enfl asyonu olur. Hem yatakların daha ucuza gider, yenileyemezsin hem yayılır ortalığa kimse para kazanamaz. Pastanın dilimleri küçülür. Dolayısıyla bunları muhafaza edebilmek şart. THY’nin direk uçuş yaptığı bir çok ülke var. THY’nin her destinasyonuna bir pazarlama ağı kurmak, bunlara uygun pazarlama stratejisi hazırlamak lazım.”

2017’yi kurtarmak için çalışmaya bugünden başlamalıyız 

Turizmin tanıtım bütçesinin çok az olduğunu dile getiren TÜROB Başkanı Timur Bayındır, 35 milyar dolarlık getirisi olan turizm sektörünün tanıtım bütçesinin 100 milyon dolarlarda olduğunu, bunun sektör getirisinin yüzde 1’ine çıkarılması gerektiğini vurguladı. Türkiye’de gişe getirisinin yüksek olacağı fi lmler çekilmesi gerektiğini anlatan Bayındır, "2017'yi kurtarmak için yarına kalmadan başlamak lazım çalışmaya. Bugün yapılması gereken şeyler de var. Hükümetin de personel, SGK desteği gibi destekler vermesi lazım. Öte yandan İngiltere’de, Fransa’da, Almanya’da, Rusya’da neyin daha etkili olacağını, neye meraklı olduklarını bilip ona göre stratejiler geliştirmeliyiz. Pazar odaklı çalışılmalı. Bir slogan bulup, bunu her dile çevirip, aynı sloganı kullanarak olmaz” açıklamalarında bulundu.