"Saman fiyatları yüzde 317 arttı"

ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye'nin 13-14 milyon ton kaliteli kaba yem açığı bulunduğunu belirterek, saman fiyatlarının çeşitli illerde yüzde 40 ile yüzde 316,7 arasında değişen oranlarda arttığını bildirdi.

Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, buğday ve arpa üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını sağlayan Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde, ilkbahar yağışlarının yetersiz olması sonucu bitki gelişiminin arzu edilen ölçüde gerçekleşmediğini, buğday sap boylarının kısa kaldığını, bunun da saman veriminde azalmaya neden olduğunu ifade etti.
Arzın düşmesi sonucu ağırlıklı olarak samana dayalı besleme alışkanlığı uygulayan birçok hayvan yetiştiricisinin saman bulmakta zorlandığına, bulanların da yükselen fiyatlardan saman almak durumunda kaldığına işaret eden Bayraktar, açıklamasında şu değerlendirmelerde bulundu:
"Ziraat odalarımızdan aldığımız duyumlara göre, piyasada yeterli ürünün olmaması yanında fiyatların daha da yükseleceği beklentisiyle stok yapılması da bu fiyat artışında etkili oldu. Saman fiyatlarında yüzde 316,7'ye varan artışlar görülmektedir.

Ardahan'da saman fiyatı yüzde 40 artarken, Kastamonu'da artış yüzde 316,7'yi buldu. Samanın kilogram fiyatı, Kastamonu'da, 2011 yılına göre, 18 kuruştan 75 kuruşa, Ankara'da 12 kuruştan 32 kuruşa, Van'da 19 kuruştan 65 kuruşa, Çanakkale'de 25 kuruştan 45 kuruşa, Bursa'da 16 kuruştan 36 kuruşa, İzmir'de 28 kuruştan 56 kuruşa, Burdur'da 29 kuruştan 58 kuruşa, Ardahan'da 50 kuruştan 70 kuruşa, Konya'da 20 kuruştan 48 kuruşa, Erzurum'da 18 kuruştan 53 kuruşa, Balıkesir'de 20 kuruştan 35 kuruşa çıktı. Saman fiyatlarının yanı sıra kurak geçen bölgelerin meralarında ot veriminin azlığı, hayvanlarını büyük oranda meralarda besleyen üreticilerin daha da mağdur olmasına neden oldu."

"İthalatta kaliteli kaba yemler tercih edilmeli"

Saman dışında kaliteli kaba yem fiyatlarında da yükselme görüldüğünü vurgulayan Bayraktar, yoncanın geçen yıl 35-40 kuruş olan kilogram fiyatının bu yıl 65-70 kuruşa çıktığını belirtti.
Hayvancılıkta kaba yem fiyatlarının yükselmesinin yüksek olan maliyetleri daha da artıracağının altını çizen Bayraktar, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Üreticilerin kaba yem ihtiyacını karşılamak ve yükselen kaba yem fiyatlarını düzenlemek amacıyla ithalat kararı alınmış gibi görünüyor. İthalatta, hiçbir gıda değeri olmayan sap ve saman yerine, yonca, korunga, çayır otu gibi kaliteli kaba yemler tercih edilmelidir."

Kaba yem açığı 14 milyon ton

Türkiye'de 12 milyon tonu çayır mera, 18,3 milyon tonu yem bitkileri ekilişleri, 13,3 milyon tonu silaj yapımı, 5 milyon tonu bahçe içi otlak, 10 milyon tonu da sap, saman, anız artıkları olmak üzere 58,6 milyon ton kaba yem üretildiğini belirten Bayraktar, ülkenin yıllık 57 milyon ton kaba yem ihtiyacı dikkate alındığında, kaba yem açığı yokmuş gibi algılandığını kaydetti.
Sap, saman, anız artıkları ile bahçe içi otlaklarının kaliteli kaba yem olarak değerlendirmemek gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, kaliteli kaba yem açığının 13-14 milyon ton olduğu ifade etti.
Bayraktar, açığın kapatılmasının çayır mera alanlarının ıslah edilerek otlatma kapasitelerinin artırılması, yem bitkileri ekilişlerinin artırılarak ekili tarla tarımı içindeki oranının yüzde 25'lere çıkarılması, yıl boyunca ihtiyaç duyulan yeşil ve sulu kaba yem ihtiyacının giderilmesi için yeşil yem zincirinin kurulması yani silaj yapımının yaygınlaştırılmasıyla mümkün olacağına vurgu yaptı.
Bayraktar, Mera Kanunu'nun çıktığı 1998 yılından itibaren, 1998-2010 yılları arasında 8 milyon 516 bin hektar alanın tespit çalışmalarının yapıldığını, 4 milyon 123 bin hektarlık alanda tahdit çalışmalarının tamamlandığını aktardı.

"Çayır ve meraların üretim kapasiteleri 3 kat artırılabilir"

Tespit ve tahdidi tamamlanan mera, yaylak ve kışlaklarda daha sonra ıslah çalışmaları gerçekleştirildiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti: "Yapılan araştırmalar uygun ıslah ve amenajman yöntemleri kullanılarak çayır ve meraların üretim kapasitelerinin 4-5 yılda en az 3 kat artırılabileceğini göstermiştir. Bu durumda meralardaki mevcut kuru ot üretiminin 12 milyon tondan daha yukarılara çıkarılması ve kaliteli kaba yem açığının önemli ölçüde kapatılması mümkün olabilecektir.

Ülkemizde hayvancılıkta yaşanan kaliteli kaba yem açığı ve özellikle küçükbaş hayvancılık ve besicilikte hedeflenen amaçlar dikkate alındığında, düşük maliyetli üretimin olmazsa olmazlarından biri olan meraların en kısa zamanda ıslahının tamamlanıp üreticilerimizin ve hayvancılığımızın hizmetine sunulmasının gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır."

Bayraktar, yem bitkileri üretimine verilen desteklerin artırılması, meraların, tespit, tahdit ve tahsis çalışmaları tamamlanarak bir an önce münavebeli otlatmaya geçilerek çiftçilerin kullanımına hazır hale getirilmesi, kaba yem piyasasında ani fiyat dalgalanmalarını önlemek için "kaba yem ortak piyasa düzeni" kurulması, piyasanın gerektiğinde düzenleyici mekanizmalarla kontrol edilmesinin zorunlu olduğunu da bildirdi.