Madde madde Türkiye'nin 2013 planı

ANKARA  - 2013 yılında, eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet hizmeti sektörleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecek.
 

2013 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı Eki, Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.

Programda yer alan kamu harcama politikasına göre, harca programları verimlilik artışı sağlamak amacıyla gözden geçirilecek. Sosyal amaçlı programlar ile tarım sektörüne yönelik transferlerin amaçlanan faydayı sağlayıp sağlayamadıklarını değerlendirmek üzere çalışma yapılacak.
 

Kamu ihale sisteminin etkinliğinin artırılması yönündeki düzenlemeler hayata geçirilecek. Sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, gereksiz ilaç ve hizmet kullanımını önlemek üzere ilaç ve tedavi harcamaları daha akılcı hale getirilecek.

 

 

Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet hizmeti sektörleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecek.

Kamu yatırımları, başta Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki yatırımlar olmak üzere, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı ve bölgesel gelişme potansiyelini değerlendirmeyi hedefleyen ekonomik ve sosyal altyapı projelerine yoğunlaştırılacak.

Kamu altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde özel sektör katılımını artırıcı modellerin kullanımı yaygınlaştırılacak.

 

 

Vergi düzenleme ve uygulamalarında istikrar ve öngörülebilirlik esas olacak. Temel vergi kanunlarının günümüz ihtiyaçları doğrultusunda gözden geçirilmesi çalışmalarına devam edilecek. Vergi politikaları finansman kalitesini artıracak şekilde uygulanacak.

Başta yurtiçi tasarruf yetersizliği ve cari açık olmak üzere, büyüme ortamının sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede vergi politikası etkin bir şekilde kullanılacak.

Vergi uyumunun artırılması ve vergi tabanının genişletilmesine yönelik çalışmalara devam edilecek. Vergi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında, iklim değişikliğiyle mücadele edilmesine ve enerji tüketiminde tasarruf sağlanmasına yönelik öncelikler gözetilecek.

 

 

 

Stratejik ölçütlere dayalı borçlanma politikaları uygulaması sürdürülecek.

Piyasa koşulları elverdiği ölçüde, borçlanmanın ağırlı olarak TL cinsinden ve sabit faizli enstrümanlarla yapılması ile döviz kuru ve faiz oranı riski; ortalama vadenin uzatılması ve Hazine'nin güçlü rezerv tutması suretiyle likidite riski düşürülecek.

Borç servisinin dönemler arası dengeli dağıtılmasının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat etkinliğinin artırılması amaçlarıyla değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecek. Devlet iç borçlanma senetlerinin yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla yeni araçların geliştirilmesine ilişkin çalışmalara devam edilecek.

 

 

Kamuda etkin bir dış denetimin sağlanması için Sayıştay'ın uygulama altyapısı güçlendirilecek.

Kamu idarelerinin faaliyetlerinin kamu iç kontrol ve iç denetim standartlarına uyum düzeyinin artırılması sağlanacak. İç denetim birimlerinin kurumsal kapasitesi artırılacak, kamu idarelerinin teşkilat yapısındaki yeri güçlendirilecek.

 

 

Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) karlılık, verimlilik ve kurumsal yönetişim ilkelerine uygun olarak işletilmesi esas olacak. KİT'lerin belirli bir takvim ve strateji çerçevesinde özelleştirilmesi çalışmaları kararlılıkla sürdürülecek.

KİT'lerin gayrimenkullerinin değerlendirilmesinde rayiç bedel esas alınacak. Atıl olmayan gayrimenkullerin devrinde; işletmenin verimliliği ve bütünlüğü gibi hususların olumsuz etkilenmemesi, tarım arazilerinin korunması ve çevre sağlığı göz önünde bulundurulacak.

KİT'lerde nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacak.

 

 

Enerjide yerli ve yenilenebilir kaynakların payı artırılacak, enerji verimliliğini sağlayacak çalışmalar desteklenerek ithalata olan bağımlılık azaltılacak.

Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) kapsamında; ihracata dönük üretimde daha etkin ve düşük maliyetli girdi tedarikine, üretim ve ihracatın ara malı ithalatına bağımlılığının azaltılmasına ve bu suretle ihracatta sürdürülebilir rekabet gücüne katkı sağlanmasına yönelik eylemlerin hayata geçirilmesine başlanacak.

Kamu alımlarında yerli ürünlerin tercih edilmesi sağlanacak. İhracatta pazar çeşitliliğinin artırılması amacıyla belirlenen ülkelere yönelik eylem planları hazırlanacak. Serbest ticaret anlaşması imzalanan ülke sayısını artırmaya yönelik çalışmalara devam edilecek.

 

 

2013 yılında para politikasının temel amacı, fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olacak. Destekleyici bir amaç olarak finansal istikrar da gözetilmeye devam edilecek.

Temel para politikası aracı olarak kısa vadeli faiz oranları kullanılmasının yanı sıra, zorunlu karşılık oranları ve faiz koridoru gibi birbirini tamamlayıcı nitelikteki araçlar ile Türk Lirası ve döviz cinsi likidite uygulamaları birlikte kullanılmaya devam edilecek.

Dalgalı döviz kuru rejimi uygulanmasına bu dönemde de devam edilecek. Piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak kurlarda sağlıksız fiyat olumlarının gözlenmesi veya aşırı oynaklık durumunda döviz alım/satım ihaleleri yapılabileceği gibi spekülatif davranışlar gözlenmesi durumunda piyasaya doğrudan müdahale edilebilecek.

Piyasa koşullarının uygun olduğu dönemlerde, rezerv biriktirme amaçlı döviz alım ihaleleri önceden ilan edilen program dahilinde yapılmaya devam edilecek.

 

 

 

Programda, ekonomik aktivitedeki yavaşlama ve olumsuz baz etkisi sonucunda büyümenin 2012 yılının ikinci yarısında da ılımlı biçimde devam etmesinin beklendiği belirtildi. Buna göre, 2012 yılında yüzde 3,2 olması beklenen GSYH artış hızı, 2013 yılında yüzde 4 olarak hedeflendi.

Tarım sektörü katma değerinin reel olarak 2012 yılında yüzde 3,7 artacağı, 2013 yılında ise yüzde 3 oranında artış göstereceği öngörüldü. Sanayi sektörü katma değerinin, bu yıl yüzde 3,1 oranında artması beklenirken, önümüzdeki yıl sanayi sektörü katma değerinin yüzde 4 oranında artacağı öngörüldü. 2012 yılında yüzde 3,2 oranında artması beklenen hizmetler sektörü katma değerinin, önümüzdeki yıl yüzde 4,2 olarak artacağı tahmin edildi.

 

 

2013 yılında, öngörülen büyüme ve yatırım artışlarına bağlı olarak istihdamın 495 bin kişi artacağı, işsizlik oranının ise yüzde 8,9 oranında gerçekleşeceği öngörüldü.

Öte yandan, kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2013 yılında reel olarak yüzde 5,4 artacağı, özel kesim sabit sermaye yatırımlarının ise reel olarak yüzde 7,1 oranında artış göstereceği tahmin edildi.

 

 

Programa göre Türkiye'nin 2013 ihracatı 158 milyar dolar, ithalatı ise 253 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceği, bu çerçevede bu yıla göre ihracatın yüzde 5,7, ithalatın ise yüzde 5,6 oranında artacağı öngörüldü.

Önümüzdeki yıl, cari işlemler açığının 60,7 milyar dolar, dış ticaretin ise 77,4 milyar dolar açık vereceği tahmin edildi.

 

 

 

Asgari ücretin 2013 yılı Ocak-Temmuz aylarında yüzde 3 oranında, devredilen SSK ve devredilen Bağ-Kur emekli aylıklarının ise bir önceki 6 aylık enflasyon tahminine göre Ocak ve Temmuz aylarında sırasıyla yüzde 5,32 ve yüzde 2,34 oranın artırılması öngörüldü.

Önümüzdeki yıl, yapılandırma kapsamında 1,8 milyar lira gelir elde edilmesi bekleniyor. Buna karşın, emekli aylıklarına ilişkin intibak düzenlemesinin 2,7 milyar lira tutarında ek yük getireceği tahmin edildi.

2013 yılında sosyal güvenlik kuruluşlarının toplam gelirlerinin 151,5 milyar lira, toplam giderlerinin 176,3 milyar lira ve gelir-gider açığının ise 24,9 milyar lira olacağı tahmin edildi.
 

Programa göre, 2012 ve 2013 yılında öngörülen temel ekonomik büyüklükler 
 

 

BÜYÜME VE İSTİHDAM (Yüzde Değişme) 2012(1) 2013(2)

--------- --------

Toplam Tüketim 1,0 3,1

Kamu 3,9 3,6

Özel 0,6 3,1

Toplam Sabit Sermaye Yatırımı -0,5 6,8

Kamu 5,4 5,4

Özel -1,7 7,1

Stok Değişimi (3) -0,8 -0,1

Toplam Mal ve Hizmet İhracatı 14,1 4,2

Toplam Mal ve Hizmet İthalatı 0,0 4,0

GSYH 3,2 4,0

GSYH (Milyon TL, Cari Fiyatlarla) 1,434,712 1,571,181

GSYH (Milyar ABD Doları, Cari Fiyatlarla) 799,3 858,0

Kişi Başı Milli Gelir (GSYH, ABD Doları) 10,673 11,318

Kişi Başı Milli Gelir (SAGP, GSYH, ABD Doları) 18,092 18,834

Nüfus (Yıl Ortası, Bin Kişi) 74,885 75,811

İşgücüne Katılma Oranı (Yüzde) 49,6 49,6

İstihdam Düzeyi (Bin Kişi) 24,728 25,223

İşsizlik Oranı (Yüzde) 9,0 8,9

 

DIŞ TİCARET (Milyar ABD Doları)

DIŞ TİCARET (Milyar ABD Doları)

 

İhracat (FOB) 149,5 158,0

İthalat (CIF) (4) 239,5 253,0

Dış Ticaret Dengesi -90,0 -95,0

Cari İşlemler Dengesi / GSYH (Yüzde) -7,3 -7,1

Dış Ticaret Hacmi / GSYH (Yüzde) 48,7 47,9

 

KAMU FİNANSMANI (GSYH'ya Oran, Yüzde)

KAMU FİNANSMANI (GSYH'ya Oran, Yüzde)

 

Genel Devlet Gelirleri 37,0 37,9

Genel Devlet Harcamaları 38,6 39,4

Genel Devlet Borçlanma Gereği 1,6 1,5

Genel Devlet Faiz Harcamaları 3,5 3,5

Program Tanımlı Genel Devlet Faiz Dışı Fazlası 0,7 0,8

Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (5) 1,7 1,5

Program Tanımlı Kamu Kesimi Faiz Dışı Fazlası (5) 0,5 0,8

AB Tanımlı Genel Devlet Nominal Borç Stoku 36,5 35,0

 

FİYATLAR (Yüzde Değişme)

FİYATLAR (Yüzde Değişme)

 

GSYH Deflatörü 7,1 5,3

TÜFE Yıl Sonu 7,4 5,3

 

(1) Gerçekleşme tahmini, (2) Program, (3) Büyümeye katkı olarak verilmektedir, (4) Parasal olmayan altın ithalatı dahildir, (5) Genel devlet ve KİT'leri kapsamaktadır.