KDV'de yeni dönem

ANKARA - Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bakanlıkta düzenlediği "Katma Değer Vergisi'nde Yeni Dönem" konulu basın toplantısında, 30 yıla yaklaşan KDV uygulamasında yeni bir dönem açacak KDV Genel Uygulama Tebliği hakkında bilgi verdi.

Tebliği hazırlarken tüm paydaşların görüş ve önerilerini alarak KDV uygulamalarını bugüne uygun bir şeklide revize ettiklerini anlatan Şimşek 120'nin üzerindeki tebliği tek bir tebliğde topladıklarını, örneklerle basit ve anlaşır hale getirdiklerini söyledi.

Bakan Şimşek, KDV iade süreçlerinde etkinliği artıracak, haksız iadelerin önüne geçecek şekilde önemli düzenlemeler yaptıklarını dile getirdi.

KDV'nin Türkiye için çok önemli bir gelir kaynağı olduğunu ifade eden Şimşek, KDV'den elde edilen gelirlerin toplam vergi gelirleri içindeki payının yüzde 30 civarında olduğunu belirtti.

124 milyar liranın 23 milyarı mükellefe iade edildi

Tahsil edilen KDV'nin yüzde 20'sinin iade edildiğine değinen Şimşek, 2013 yılında tahsil edilen KDV tutarının yaklaşık 124 milyar lira olduğunu, bunun yaklaşık 23 milyar lirasının mükelleflere iade edildiğini söyledi.

Şimşek, 1 Ocak 1985'ten beri uygulanan KDV mevzuatında ekonomik gelişmelere paralel çok sayıda değişiklik yapıldığını, 56 ayrı kanunda değişikliğe gidildiğini, 91 Bakanlar Kurulu Kararı, 123 KDV Genel Tebliği, 65 KDV sirküsü, binlerce özelge olduğunu belirtti.

İhtiyaçlar doğrultusunda  istisna ve indirimli oran uygulamalarının kapsamının zamanla genişletildiğini bu durumun idare ve mükellefler arasında ihtilaflara da neden olduğunu ifade eden Şimşek, mükellef hizmetlerinde kalitenin yükseltilmesi ve kayıt dışı ile mücadelenin temel misyonları olduğunu vurguladı.

Şimşek, "KDV uygulamalarını günümüz koşullarına uygun bir şekilde revize ederek, basit ve anlaşılır tek bir tebliğ haline getirdik. Bu tebliğ ile mevzuattaki dağınıklığın giderilmesi,  ihtilaf konusu alanların netleştirilmesi, iade süreçlerinin hızlandırılması ve haksız iadelerin önlenmesine yönelik önemli bir uygulamayı hayata geçirmiş olacağız. Bu tebliğ ile ana hedefimizin KDV iadelerini daha etkin, doğru ve hızlı şekilde gerçekleştirmek olduğunu net bir şekilde tanımladık. Tebliği de bu şekilde hazırladık. Sahte belge düzenleme ve kullanmaya ilişkin tespitler ve buna ilişkin uygulamaları çok daha belirgin bir hale getirdik" dedi.

Tebliğdeki yenilikler

Bakan Şimşek'in verdiği bilgilere tebliğdeki yenilikler şöyle:

- 1985' en bu yana yayımlanmış tebliğler kaldırılarak tek bir tebliğe dönüşüyor. Böylece mevzuattaki dağınıklığın önüne geçilmiş olacak. Mevzuatta ve uygulamada yaşanan aksaklıkların önüne geçmek için önemli düzenlemelere gidilecek. İfadeler güncellendi, konular, verilen özelgeler de dikkate alınarak örneklerle daha açık ve anlaşılabilir hale getirildi.

- İmal, inşa, tadil, bakım ve onarım uygulamalarını içeren istisna düzenlemelerinde proje uygulamasına geçildi. Mükellef önceden proje kapsamında hangi malların alınacağı listesini sunacak. Bu kapsamda yapılacak iade ve istisnalara çok daha kolay bir şekilde takip edilip, mükellef açısından kolaylık sağlanacak.

- İstisna uygulamalarında husus ve esaslar açık bir şekilde ortaya konuldu.

- Tecil ve terkin uygulamasından yararlanacak imalatçıların kapsamı tarımsal üretimi de kapsayacak bir şeklide genişletildi. İlk defa tarımsal üretim yapanlar da tecil, terkin kapsamına alınmış oldu.

- Halen uygulamada olan hızlandırılmış iade sisteminden yaralanma koşulları hafifletiliyor. Bilanço büyüklükleri yani aktif, maddi durağan varlıklar, özsermaye ve satış tutarıyla ilgili 4 kriterden 3'nü sağlamış olması yeterli sayılacak. Ayırca çalıştırılması gereken asgari işçi sayısı da 350'den 250'ye düşürüldü. Bu uygulama büyük hacimli mükelleflerin KDV iadelerini herhangi bir inceleme olmaksızın ve 5 iş günü içinde almalarına imkan sağlarken, tebliğ çalışmasıyla bu uygulamadan daha fazla mükellefin yararlanmasına imkan sağlanacak.

- Daha önce sadece imalat ya da ihracat yapan mükelleflerin yararlanabildiği indirimli teminat uygulaması sistemini, KDV iadesi alan tüm mükelleflerin gerekli şartları sağlaması kaydıyla yararlanabileceği şekle dönüştürüldü.

- İndirimli teminat uygulaması sistemiyle gerekli koşulları sağlayan mükellefler, KDV iadelerini yüzde 100 teminat yerine sadece yüzde 4 veya yüzde 8  teminat göstererek alabilecekler. Teminatlar düşürülerek, bu şartları sağlayan bütün mükellefler açısından vergi ve finansman yükünde önemli bir hafiflemeye gidilecek.

- Mal teslimlerine yönelik tevkifat uygulamalarından kaynaklanan mahsuben iade incelemesiz ve teminatsız iade alınabilmesine imkan sağlandı.

"Mükelleflerin mağduriyetine yol açan tüm uygulamalar tamamen değiştirildi"

Basına da yansıyan sahte belgeye dayalı KDV iadelerinin önlenmesi amacıyla özel esaslar uygulamasını yeni baştan düzenlediklerini belirten Şimşek, bu çalışmayla mevcut sistemde mükelleflerin mağduriyetine yol açan tüm uygulamaları tamamen değiştirdiklerini ifade etti.  Özel esaslara alınma kriterini, belge ve işlemin gerçek mahiyetine bakarak belirlediklerini anlatan Şimşek, özel esaslara alınmadan önce mükelleflere yaptıkları işlemin gerçekliğini gelir serbestisi içerisinde her türlü delil ile ispat etme imkanını sağladıklarını, bunun için daha önceden sadece banka aracılığıyla ödeme yapılıp yapılmadığına baktıklarını söyledi.

"Bir tek vergi müfettişinin bir raporuyla bazen binlerce mükellef, bu kapsamda değerlendiriliyordu" diyen Şimşek, özel esaslar kapsamından çıkış için net belirlemeler, kriterler ve koşullar getirdiklerini bildirdi. Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Buna göre, özel esaslara alınma tarihinden itibaren aynı fiili, tebliğde belirlenen süreler içerisinde işlememek koşuluyla sahte belge düzenleme raporu olanlar 5 yıl, sahte belge düzenleme tespiti olanlar 4 yıl, sahte belge kullanma raporu olanlar 4 yıl, sahte belge kullanma tespiti olanlar 3 yıl süre geçtikten sonra müracaatlarına gerek kalmaksızın kapsamdan çıkarılacaktır. Bu uygulamayla tahminimiz, 150 bin mükellefin özel esaslar kapsamından çıkacağı yönündedir. Mevcutta özel esaslar kapsamında bulunan mükelleflerin de yararlanması için geçiş hükümleri öngördük. Yani mevcut mükelleflerin de sadece ileriye yönelik değil, geriye yönelik de uygulamasını sağlamak üzere geçiş hükümleri de getirdik. Buna göre, ikinci veya daha alt mükelleflerden kaynaklanan sebeplerle özel esaslar kapsamında bulunan mükellefler, tebliğle getirilen süreleri doldurulan mükellefler ile beyanlarını düzelten veya işlemin gerçekliğini ispat eden mükellefler özel esaslar kapsamından çıkarılabilecektir."

Şimşek, zaman zaman mükelleflerin yanlışlıkla sahte fatura nedeniyle özel esaslar kapsamına alındığını, yeni uygulamayla bunun önüne geçilebileceğini de dile getirdi.

"İadenin kaç günde sonuçlanacağı bilgisi ekranda gösterilecek"

Bakan Şimşek, tebliğle KDV iadelerine ilişkin önemli bir sistem değişikliğine gittiklerini belirterek, mükelleflerin KDV iade taleplerini daha hızlı ve şeffaf şekilde yerine getireceklerini söyledi. Şimşek, şunları kaydetti:

"Mayıs ayında KDV iade takip sistemini tüm Türkiye'de uygulamaya koyacağız. Bu kapsamda mükelleflerin iade taleplerini online takip edecekleri yeni bir sistemi hayata geçiriyoruz. İstanbul'da yıl başından bu yana pilot projemiz vardı. Şimdi bu pilot projeyi bütün Türkiye'ye mayıs ayı itibarıyla yaygınlaştıracağız. Bir mükellefimiz talepte bulunduğu bir iadenin en son durumu hakkında, örneğin hangi memurun önünde, hangi aşamada olduğu hakkında bilgi sahibi olacak. İade dosyasının o ana kadar hangi aşamalardan geçtiğini ve sonuçlanması için hangi aşamalardan geçmesi gerektiğini öğrenecek. Maliye Bakanlığı artık şeffaf olacak. Sistemin uygulamaya geçmesinden kısa bir süre sonra mükelleflere iadesinin kaç günde sonuçlanacağıyla ilgili bilginin de ekranda gösterilmesini planlıyoruz. Bir adım daha atacağız, sadece bir levha asıp 'şu kadar günde iade edeceğiz' demeyeceğiz, artık elektronik ortamda..."

Elektronik ortamda KDV Takip Sistemi sayesinde önemli kazanımlar elde edeceklerine işaret eden Şimşek, bu sistemle iade süreçlerinde yaşanan sorunları tespit ederek hızlı çözümler üreteceklerini, iadenin daha hızlı, şeffaf ve sağlıklı yapılmasını sağlayacaklarını ifade etti. Şimşek, "Zaten mükelleflerin bizden talebi de budur. Bizim de bu yönde hakikaten önemli adım atıyor olmamız, bu uygulama açısından çok önemli" değerlendirmesinde bulundu.

"İade türlerine göre sonuçlandırma süreleri"

"İadeyi gerçekleştiren vergi dairesinin performansını ölçerek otokontrol mekanizmasının işlerliğini artıracağız" diyen Şimşek, göreve geldiği günden bu yana Bakanlığında performansa dayalı sisteme geçilmesi gerektiğini belirtiğini anımsattı.

Şimşek, "Şimdi bu sistemle hangi vergi dairesi işini hızlı yapıyor, etkin bir şekilde iadeleri yapıyor bunu görebileceğiz. Buna göre burada gerekli tedbirleri alabileceğiz. Bunu çok önemsiyorum. Başarılı olan arkadaşları ödüllendireceğiz, başarısız olanlar hakkında da biz gerekli tedbirleri alacağız. İade türlerine göre sonuçlandırma süreleri için standartlar getireceğiz. Hangi iade türü ise bir takım standartlar getireceğiz" diye konuştu.

Bu çalışmayı geniş katılımlı bir çalışma ile hemen hemen herkesin görüşlerini alarak hazırladıklarını anlatan Şimşek, bu çalışma ile haksız KDV iadesinin engellenmesi yönünde önemli bir adım attıklarını, diğer taraftan mükelleflerin KDV iade süreçlerinin kolaylaştırılması ve hızlandırılmasını sağladıklarını belirtti.

"Kolay kolay kimseye milletin parasını kaptırmayız"

Yeni KDV sistemiyle mükelleflere getirilen kolaylıkların bir zafiyete yol açmayacağının altını çizen Şimşek, geçen yıl yapılan kanuni düzenlemeyle sahte belge kullananlar için çok ağır şartlar getirildiğini anımsattı.
Dolayısıyla o zaman yapılan düzenlemeleri, bugünkünden bağımsız görmemek gerektiğini vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:

"İkincisi, sistemden çıkarılanlar yeni sisteme göre geçmişe dönük olarak, olumsuz bir fiili işlemediği tespit edilenler olacaktır. Tekrar altını çizmek istiyorum. Diyelim ki herhangi bir sektörde, bir firmanın şu veya bu şekilde sahte fatura düzenlediği veya kullandığı tespit edildi. Daha sonra bir müfettiş raporuyla, bu firmayla iş yapan hemen hemen herkes şüpheli sıfatıyla bir anlamda bu özel esaslara alınıyordu. Şimdi olayı, rakamları bu çerçevede görmemizde fayda var. Merak etmeyin, biz burada Maliye Bakanlığı olarak kolay kolay kimseye milletin parasını kaptırmayız. Açık ve net olarak söyleyeyim. Bu konuda hem arkadaşlar hassaslar hem de sistem ona göre şekillendirilmiş."

Diğer bir soruyu yanıtlarken de Şimşek, KDV iadelerinin yeni sistemle artık daha hızlı yapılacağı bilgisini verdi.

Bir gazetecinin, "Bakanlar Kurulu’nda, memur alımlarında KPSS şartının kaldırılacağı ve bakanlıkların kendi sınavlarını yapacağının konuşulduğu iddiaları var. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine de Şimşek, Bakanlar Kurulu’nda konuşulanların gizli olduğunu, dolayısıyla bu konuda bir değerlendirme yapamayacağını söyledi.

Geçmişe yönelik bir yararlanmanın olup olmayacağı sorusunu yanıtlarken de Şimşek, "Tabii ki. Biz geçiş düzenlemeleri öngördük tebliğde ve buna göre mevcut mükelleflerimiz de bundan yararlanabilecek" dedi.

"Gündemimizde ne vergi artışı var ne vergi indirimi var"

Gündemlerinde KDV oranlarına ilişkin bir değişiklik olup olmadığının sorulması üzerine Şimşek, "Hayır. Ne KDV oranlarını artıracağız ne indireceğiz. Gündemimizde ne vergi artışı var ne vergi indirimi var" ifadesini kullandı.

AB normlarına uyum çerçevesinde ÖTV'nin uygulanmasına ilişkin bir düzenlemenin yapılıp yapılmayacağının sorulması üzerine de Şimşek, bu anlamda Türkiye'nin bir uyum probleminin ya da uyum zorunluluğunun bulunmadığını kaydetti.