İthalatçılar kurda ‘düşüşe’ oynadı antrepolar doldu taştı

Aysel YÜCEL

İSTANBUL - Döviz fırladı, antrepolar çekilmeyen mallar nedeniyle doldu taştı. İthalatçılar döviz kurunda geçen hafta yaşanan şok artışlar sonrasında, önceden verdiği siparişleri antrepolardan çekmeme yoluna gitti. Burada özellikle vergilerin malın alındığı döviz kurundan ödenmesi çok etkili oluyor. Yüzde 10 ila 40 arasında değişen vergiyi ödememek için malını antrepoda bekleten ithalatçılar, döviz kurlarında düşüşe oynuyor. İthalatçı, ‘dolar kuru birkaç güne geriler, malı o zaman çekeriz’ diyor.

UTİKAD Başkanı Turgut Erkeskin halen ithalatın durduğunu, ithalatçıların TL’nin düşeceği beklentisi ile mallarını antrepolarda beklettiklerini anlattı. Erkeskin şu bilgileri verdi: “Şu anada antrepo işlemlerinde düşme var. Yeni siparişler için de bekliyorlar. Döviz kurundaki hızlı yükseliş, borçlanarak yatırım yapan firmalar için de büyük risk yaratıyor. Bu firmaların borçları bir anda yüzde 15-20 artmış oldu.”

Perpa Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Yümlü, yaşanan sıkıntının önemli bir boyuta geldiğini belirterek, “İthalatçı ne yapsın? Malını çekip de zarar mı etsin? Bütün mallar için döviz kuru üzerinden gümrük vergisi ödeniyor. Mala göre değişmekle birlikte mesela bir mal için yüzde 15 gümrük vergisi ödeyecek. Kurla çarpılacağı için ödeyeceği vergi çok yüksek olacak. KDV yüksek olacak, gümrük vergisi yüksek olacak ve ödemesi gerekiyorsa ÖTV yüksek olacak” dedi. Bütün vergilerin döviz üzerinden ödendiğini belirten Yümlü, şöyle devam etti: “İthalatçı burada vereceği miktarı karşılaştırıyor. Dolar 2 liraya düştüğü zaman bin dolarlık ödemede yaklaşık 180 lira kurda fark oluyor.  Bu da gümrük vergisine KDV’sine ÖTV’sine yansıyor. Şu anda kurun düşmesini bekliyorlar.”

Ocak ayında yavaşlama daha da artacak

Kıta Lojistik Genel Müdürü Emre Eldener de gümrüklü antrepolarının tamamen dolduğunu anlattı. “Önümüzdeki haftayı görmeden kimsenin işlem yapacağını sanmıyorum” diyen Eldener, “Özellikle tekstil sektörü, dövizle alıp TL ile satıyor o nedenle biraz sıkıntı olabilir. Döviz artışı ithalatı olumsuz etkiler. Ocak ayı geleneksel olarak yavaştır ithalatta, tahminimce daha da yavaşlayacak” diye konuştu.

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Cem Negrin, bu noktada vergi yükündeki artışın antrepolarda yaşanan şişkinlikteki en önemli etken olduğunu anlattı. Negrin, “Kurdaki artıştan dolayı ödemesi gereken vergi de çok artıyor. Bu nedenle ithalatçı malını bekletmeyi tercih ediyor. Çünkü dövizin eski oranlara düşmesini bekliyorlar. Bu çok normal çünkü vergiler çok yüksek. Yüzde 30 vergi ödeyen var. KDV gümrük vergisi derken yüzde 40’lara çıkıyor” dedi.

ARC Global Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Çınar da antrepolardaki şişmenin ardında, ithalatçıların döviz kurunda düşüş beklentisi olduğunu vurguladı. Bu yorumu destekleyen Tüm Gıda İthalatçıları Derneği (TÜGİDER) Genel Sekreteri Melahat Özkan ithalatçıların tansiyonun düşmesini beklediğini belirterek, “Bu gayet normal. Ben kurların geri geleceğini düşünüyorum. Geçici bir durum olduğunu düşünüyorum” yorumu yaptı. Antrepolardaki şişmenin altını çizen bir diğer isim ise Ulusal Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Emin Gürhan İskender oldu. İskender, “Antrepolar ağzına kadar dolu. En büyük nedeni dolar kuru. Antrepo rejimi ekonomik etkili bir gümrük rejimi. Malları istedikleri kadarbekletebiliyorlar. Bu nedenle de şu anda yükselen döviz kuru nedeniyle malları bekletiyorlar” bilgisi verdi.

Asbir Antrepo Genel Müdürü Erkan Başboğa da önümüzdeki iki ayın sıkıntı getirebileceğini vurgulayarak, “Kur bu şekilde devam ederse asıl sıkıntının ocak şubat ayında olacağını düşünüyorum. İthalatçı bir haftada çekeceği malı bir ayda çekecek” dedi.