İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı ocakta patladı

Mehmet KAYA

ANKARA - Türkiye’de istihdamı artırmak üzere mali teşvikler başlatılmasına yol açan tablo ocak ayında İŞKUR verilerine yansıdı. Daha önceki yıllarda geleneksel olarak ocak ayları, kıdem nedeniyle işten çıkarılan işçilerin işe dönmesi, göreli olarak üretimin artması, yeni yıl planlarının uygulanması nedenleriyle istihdamın çok oynamadığı yıllar olarak görülüyordu. Buna karşılık, İŞ- KUR verilerine göre uzun süreden sonra ilk kez ocak ayında İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısında patlama oldu. DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, yükselişteki ana etkenlerden birinin, istihdamın artırılmasına yönelik politikalarda İŞKUR’a kayıtlılık şartı getirilmesi olduğunu belirttiler.

Özellikle yıl içinde vergi ve sigorta priminin tamamının karşılanmasına yönelik program sadece İŞKUR’a kayıtlı işsizler arasından istihdam yapılması halinde yerine getirilecek. İŞKUR bunun yanında 2017’de toplum yararına çalışma programı ile işbaşı eğitim programlarının da güçlü biçimde uygulanacağını açıklamıştı. TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM) Araştırmacısı Pınar Kaynak da normalde istatistiki olarak işsiz sayılmayan ancak iş bulma umudu oluşunca iş aramaya başlayan kitlenin son dönemde verilere yansımaya başladığını vurguladı.

Toplamda yüzde 43’ü geçen kayıtlı işsizlik, erkeklerde yüzde 38,77, kadınlarda ise yüzde 49,67 düzeyine erişti. Üstelik, kadın işsizliğindeki artış dikkat çekti. Türkiye ve dünyada ekonomik aktivitenin azaldığı ya da kriz dönemlerinde kadınların işgücüne katılımı artıyor. Daha önce çalışma ihtiyacı hissetmeyen kadınlar hane gelirlerinin düşmesi nedeniyle işgücüne dahil oluyor ve iş aramaya başlıyor. İŞKUR verilerine göre, ocak ayında İŞKUR’a kayıtlı işgücü erkeklerde azalırken, kadınlarda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,68 oranında arttı. İŞKUR’a kayıtlı kadınlarda ve erkeklerde işsizlik oranı, işgücündeki artışa rağmen düşmüştü.

Bu arada, 2016 Kasım itibariyle ücretli olarak çalışanların dahil olduğu aktif sigortalıların sayısı geriledi. Kasım ayında, 2015 sonunda 14 milyon 802 bin olan ücretli çalışanlar, Kasım ayında 14 milyon 731 bin kişiye düştü. Gerileme yüzde yüzde 5,92 olarak gerçekleşti.

2017’de kayıtlı kadın istihdamı kaybı 140 bin

Öte yandan, TEPAV tarafından SGK verilerine dayalı olarak hesaplanan istihdam verilerine göre; kayıtlı kadın istihdamı 2016 Haziran ayında gördüğü zirvenin ardından hızla geriye düştü. Yıl içinde toparlanma ise sınırlı kaldı. Haziran 2016’da 3 milyon 949 bin 634 kişiyle en yüksek seviyesini gören kadın istihdamı, 2016 Kasım ayında 140 bin 363 kişi azalarak 3 milyon 809 bin 271’e geriledi. Kadın istihdamında Temmuz 2016’da önceki yıllarda görülmedik biçimde tek bir ayda 144 bin 456 kişilik bir kadın istihdam kaybı yaşanmıştı.

'İş bulma imkanı doğan kitle dahil oluyor'

TOBB ETÜ SPM Araştırmacısı Pınar Kaynak, son dönemde iş bulma imkanlarının artmasıyla istatistiklere yansımayan kitlenin işsizlik verilerine yansımaya başladığını vurguladı.
“İstihdamda olmadığı yani çalışmadığı halde TÜİK’in açıkladığı resmi işsizlik oranlarının hesabına dâhil edilmeyen bir kesim var” diyen Kaynak, TÜİK’in anketlerinde iş aradığını beyan edenleri istatistiklere yansıttığını hatırlattı. Yine işsiz sayılmayan ancak iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu beyan eden bir kitlenin bulunduğunu kaydeden Pınar Kaynak şu görüşü vurguladı:

“Sayısı 2 milyonu geçen bu gruptakilerin bir bölümü uzun süre iş aradığı halde iş bulamamış ya da niteliklerine uygun iş bulma ümidini kaybetmiş olanlar. Bir bölümü de geçici ya da tam zamanlı olmayan işlerde çalıştığı, ev kadını yahut emekli olduğu için iş aramayan ancak uygun bir fırsat çıkarsa işbaşı yapmaya hazır olanlar. Bu 2 milyondan fazla insan arasından bir kısmı iş bulma beklentilerini olumlu yönde etkileyecek bir gelişme olduğu takdirde aktif olarak iş arayanlar kategorisine geçerek, işsiz statüsü kazanıyor. İŞKUR’a kayıtlı kadınların sayısında artışın, yukarıda söz ettiğim ikinci grupta yer alırken son zamanlarda ilan edilen istihdam teşviklerinden yararlanarak iş bulma ümidi artan ve iş arayışına başlayan kadınlardan kaynaklandığını düşünüyorum. Bu teşviklerin ne kadar işe yaradığını önümüzdeki aylarda göreceğiz. Ancak işgücü dışındayken iş arar statüsüne geçenlerin sayısı çok fazla olup teşviklerin yaratacağı ek istihdamı geçerse, işsizlik oranlarında artış bile gözleyebiliriz.”