İGDAŞ özelleştirmesinin önü açılıyor

HÜSEYİN GÖKÇE / MELTEM GÜNDÜZ

ANKARA - 4646 Sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda değişiklikler öngören tasarı hükümet tarafından TBMM’ye sunuldu. Tasarı BOTAŞ’ın iletim, depolama, LNG tesislerinin işletilmesi yönüyle üçe bölünmesi ve İGDAŞ’ın özelleştirilmesine ilişkin hükümler içeriyor. Dün akşam saatlerinde TBMM’ye gönderilen 15 maddelik tasarının genel gerekçesinde Doğalgaz Piyasası Kanunu’nun artık piyasa aktörlerinin ve düzenleyici kurumların 2001 yılından beri kat ettiği bazı gelişmeleri kapsamadığının görüldüğü belirtildi. Tasarıyla başta sektörde arz talep dengesinin sağlanması olmak üzere doğalgaz piyasasının günün koşullarına uygun olarak uluslararası entegrasyonunun gerekliliklerini yerine getirilmesinin amaçlandığı da bildirildi. Tasarıda, daha önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından gündeme getirilen ancak Danıştay’ın yürütmesini durdurduğu İGDAŞ’ın özelleştirilmesine ilişkin hükümler yer alıyor.

Tasarı ile yasaya eklenen geçici 11’inci madde uyarınca İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin talep etmesi halinde İGDAŞ, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından özelleştirilecek. Özelleştirmeden elde edilecek gelirden öncelikli olarak ÖİB’nin özelleştirme masrafl arı düşülecek. 

Kalan tutardan, İGDAŞ’a doğalgaz uygulama projeleri kapsamında sağlanan dış kredilerden kaynaklı Hazine alacakları, Hazine tarafından kreditörlere ödenecek tutarlar Hazine’ye ödenecek. Ödeme tarihi itibarıyla vadesi geçmiş Hazine alacağı bulunması halinde ise bu alacak gecikme faiziyle birlikte özelleştirme gelirinden ayrıca tahsil edilecek. Kalan tutar ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ödenecek. 

Maddenin yürürlüğe girdiği tarihte İGDAŞ’ın ve BOTAŞ’ın karşılıklı gecikme zammı ve taşıma bedeli alacakları ve bunların tüm ferileri ve cezaları silinecek. Bunlara ilişkin yargıya intikal etmiş veya etmemiş tüm ihtilafl ar karşılıklı olarak sona erecek. Gecikme zammı ve taşıma bedeli alacakları ile bunların tüm ferileri ve cezaları bütçenin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin terkin edilecek. 

BOTAŞ, iletim faaliyeti, LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri ve diğer faaliyetleri gerçekleştirmek üzere 3 ayrı tüzel kişilik olarak yeniden yapılandırılacak. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘4646 Sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’na göre, BOTAŞ’ın iletim faaliyeti, LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri ve diğer faaliyetleri gerçekleştirmek üzere 3 ayrı tüzel kişilik olarak yeniden yapılandırılacak. BOTAŞ’ın dikey bütünleşmiş tüzel kişiliği ise bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl süreyle devam edecek. 

Bakanlık karara bağlayacak 
Yeniden yapılandırma sürecinde şirketlerin faaliyet konularının kapsamının merkezleri ve sermayelerinin belirlenmesi, personel, varlık, kaynak, menkul, gayrimenkul, araç, gereç ve malzemeleri ile hak ve alacaklarına ilişkin devir işlemleri, BOTAŞ’ın taraf olduğu dava ve icra takiplerinin hangi şirketler tarafından yürütüleceği gibi hususlara ilişkin işlemler, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve BOTAŞ’ın görüşleri alınarak bakanlık tarafından karara bağlanacak. 

Kurumlar vergisinden istisna 
Kanunun geçici ikinci maddesi uyarınca gerçekleştirelecek devir işlemlerinden doğan kazanç kurumlar vergisinden, devir kapsamındaki mal teslimi ve hizmet ifaları katma değer vergisinden, devre ilişkin bütün işlemler harçlardan ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek her türlü kağıt damga vergisinden müstesna olacak. İlgili mevzuatta BOTAŞ’a yapılan atıfl ar, ilgisi itibarıyla BOTAŞ’ın yeniden yapılandırılması sonucunda meydana gelecek olan tüzel kişiliklere yapılmış sayılacak. BOTAŞ’ın Hazine garantili yükümlülükleri ile Hazine Müsteşarlığına olan yükümlülükleri saklı olacak ve ilgisine göre BOTAŞ’ın yeniden yapılandırılması sonucu meydana çıkacak tüzel kişilikler tarafından ödenecek. 

BOTAŞ ithalatı yıllık ulusal tüketimin yüzde 20’si oranına düşünceye kadar LNG ithalatı haricinde yeni doğalgaz alım sözleşmesi yapamayacak ve süresi biten mevcut doğalgaz alım sözleşmelerini yenileyemeyecek. BOTAŞ tarafından devredilecek doğalgaz alım veya satım sözleşmeleri için kontrat veya miktar devrine imkan tanıyan ihaleler yapılabilecek.