Hazine, 154 kişiye “melek yatırımcı” lisansı verdi 101 kişi değerlendirmede

Hazine’den ‘melek yatırımcı’ lisansı alan girişimci sayısı Aralık 2013 itibariyle 154’ü buldu. 101 kişi sırada bekliyor. Bu yıl lisanslı melek sayısının 250’yi bulması bekleniyor. Yatırıma başlayanlar da oldu. 6 yatırım sisteme girdi. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın koyduğu “bin melek yatırımcı” sayısına önümüzdeki birkaç yıl içinde ulaşılması bekleniyor.

“Melek Yatırımcı” denilen “Bireysel Katılımcı Yatırımcısı” (BKY) sisteminde lisans verilmesi işlemi Haziran 2013’te başlamıştı. Sistem ilgi uyandırdı. 255 başvuru oldu. Bunlardan 154’ünün lisans işlemleri tamamlandı. 101’i değerlendiriliyor. Şimdiye kadar lisans alanların yüzde 10’u, başka bir ifade ile 15’i kadın yatırımcılar oldu. Melek yatırımcı ekosisteminde akreditasyon olarak değerlendirilen lisans, yatırımcılara vergi avantajları getiriyor. Yatırımcılar borsa ve faiz gibi yeni iş fikirlerine yatırım yaparak da para kazanıyor. Lisanslama daha yeni başlamış olmasına karşın 6 melek yatırımcı 6 şirkete yatırım yaptı. Bunların 5’i e- ticaret, biri de yazılım alanında.

2 melek ağı akredite edildi

Hazine lisans veriyor, yatırım aşamasında kurallara uyulup uyulmadığını denetliyor. Yatırımcılar şirketleri kendileri seçiyor. Konuyla ilgili bilgi veren kaynaklar, “Sayı inanılmaz şekilde artıyor. Alternatif yatırım alanı olarak da görülüyor” dedi.

Sistemin amacı, “finansmana erişim sıkıntısı çeken erken aşama şirketler için yeni bir finansal enstrüman oluşturulması.”

Melek yatırımcılarla girişimcileri buluşturmayı amaçlayan ‘melek ağları’ndan ikisi  Hazinece akredite edildi. Birisi ile ilgili değerlendirme devam ediyor. Girişimciler bu ağlar üzerinden yatırımcılara ulaşabiliyor. Melek yatırımcı arayan girişimciler sisteme girerek uygun yatırımcı bulunduğunda ağ üzerinden görüşme yapıyor. Ayrıca ağ yatırımcı deneyiminin paylaşılması işlevi görüyor, ortak yatırımlara kapı açabiliyor.

BKY’ler hesapladıkları hisse tutarlarının yüzde 75’ini, hisselerin elde edildiği dönemde yıllık gelir vergisi matrahlarından indirebiliyorlar. Sanayi Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB’in belirlediği programlarında son 5 yıl içinde desteklenmiş girişim şirketlerine iştirak sağlayan BKY’ler için vergi desteği yüzde 100. Vergi desteğine konu yıllık indirim tutarı 1 milyon lirayı aşamıyor. BKY’ler en fazla 20 şirkete yaptıkları yatırım için vergi desteği alabilir.

BKY olmak için Hazine’den lisans almak şart. 5 yılda bir yenilenmesi gerekiyor. Sistemde, “Kişisel varlıklarını, tecrübelerini ve birikimlerini başlangıç veya büyüme aşamasındaki girişimlere aktaran gerçek kişiler” BKY olarak tanımlanıyor. Lisans almak için “yüksek gelir veya servete sahip yatırımcılar”ın son 2 yılda, yıllık gayrisafi geliri en az 200 bin lira olması, toplam varlıklarının değerinin en az 1 milyon lira olması gerekiyor. “Tecrübeli yatırımcılar”ın banka ve finansal kuruluşlarda, yüksek cirolu şirketlerde, yurtiçi kuluçka merkezlerinde, yönetici olarak iş tecrübesine sahip olmaları şartı aranıyor.

Şirketin kontrolü girişimcinin elinde

BKY’lerin bir şirkete yatırım yapacakları tutarın alt sınırı 20 bin, üst sınırı 1 milyon lira. Farklı girişim şirketlerine yapılan yatırım üst sınırı aşabiliyor. BKY’lerin ortak yatırımı söz konusu olduğunda da bir şirkete yapabilecekleri azami yatırım tutarı 2 milyon liraya çıkabiliyor. BKY’ler girişim şirketlerinin yüzde 50’sinden fazlasına sahip olamıyor, yönetim kurulu üyelerinin yüzde 50’sinden fazlasını atayamıyorlar. BKY ve girişimci, önem arz eden konular için BKY’ye girişim şirketinin yönetiminde veto hakkı veren imtiyazları ve girişimciye getirilebilecek kısıtlamaları belirleyebiliyor. BKY’lerin girişim şirketi yönetimine katılımı yönetim kurulu üyeliği ile sınırlı. İdari görev alamıyor, şirket personeli olamıyor, şirketten ücret ya da maaş alamıyorlar.

Hangi şirketlere yatırım yapılabiliyor?

Hazine’ye göre yatırım yapılabilecek şirketlerin nitelikleri şöyle anlatılıyor:

• Türk Ticaret Kanunu’na tabi AŞ olacak.

• Şirketin son 2 mali yıldaki net satışları yıllık 5 milyon lirayı aşmayacak.

• Çalışan sayısı 50’nin altında olacak.

• Şirketin, BKY’nin kendisine ve yakınlarına ait ya da başka bir şirketin kontrolünde olmayacak.

• Müsteşarlıkça belirlenen devlet desteği sağlanacak sektörlerde olacak.

• Halka açık olmayacak.

İlk yabancı melek de lisans aldı

BIC Angel Investments’ın kurucu ortağı Dr. Joachim Behrendt, melek yatırımcı lisansı alan ilk grupta yer aldı ve bu lisansı almaya hak kazanan ilk yabancı oldu. Dr. Joachim Behrendt, düzenlediği basın toplantısında 2013 başından bu güne 160’tan fazla projeyi değerlendirmeye aldıklarını söylemişti. İlk yatırımını telefonkilifim.com’a yapan BIC Angel Investments ikinci yatırımını GastroClub’a yaptı. BIC Angel Investments özellikle elektronik ticaret, mobil çözümler, sosyal medya ve BT projelerine destek vermeyi hedefliyor. 1993 yılından bu yana Türkiye’de yaşayan Almanya uyruklu Dr. Joachim Behrendt 2011 yılından beri Boğaziçi Üniversitesi’nde girişimcilik konusunda dersler veriyor. Galata Business Angels üyesi olan Behrendt, bu zamana kadar edindiği akademik ve uygulamaya dayalı bilgi ve deneyimlerini BIC Angel Investments ile girişimcilere aktarmayı hedefliyor.