Hayvansal ürün ihracatında Türkiye'nin iddiası büyüyor

HÜSEYİN GÖKÇE

ANTALYA - Türkiye Yem Sanayicileri Birliği’nin düzenlediği uluslararası toplantıda konuşan hayvancılık sektörü temsilcileri, Türkiye’nin dünya üretimi ve ticaretinde üst sıralara yükselme potansiyelini sağlıklı bir destek politikasıyla rahatlıkla değerlendirebileceğini bildirdiler. BESDBİR Başkanı Sait Koca, ihracatı 650 milyon doları aşan sektörün, yeni pazar arayışları çerçevesinde Japonya ile temaslara başladığını söyledi. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Yönetim Kurulu üyesi Can Sağır, ihracatta Hollanda’dan sonra ikinci sırada olduklarını bildirdi. Su Ürünleri Tanıtım Grubu Başkanı Melih İşliel, 2018 yılında kültür balıkçılığı üretimim av balıkçılığını geçeceğini bildirdi. Yörsan Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yörük, Ortadoğu’ya süt ve süt ürünleri ihracatı için görüşmelerin sürdüğünü bildirdi. 

Beyaz etçinin gözü Japonya’da 

Kanatlı sektörünün 2013 yılında 4.5 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığını belirten Beyaz Et Damızlık Sanayicileri Birliği (BESDBİR) Başkanı Sait Koca, 1990’lı yıllarda 216 bin ton olan üretim miktarının bugün 1 milyon 932 bin tona yaklaştığını kaydetti. Sürekli büyümeyi gerçekleştirirken tüketimi de göz önünde bulunduklarını ifade eden Koca, kırmızı et tüketiminin azaldığı dönemde beyaz etin daha hızlı büyüdüğünü kayderek, üretimin 2014’te 2 milyon ton, 2025’te ise 3.5 milyon tona çıkacağını söyledi. Üretime bağlı olarak son 5 yılda sürekli artı gösteren ihracatın 2013’te 656 milyon dolara ulaştığı bilgisini veren Sait Koca, 2014 yılı ilk çeyreğinde artışın yüzde 10 seviyesinde olduğunu bildirdi. 

Yükselen yem ham madde fiyatlarının sektörün maliyetini arttırdığını dile getiren Koca, enerji maliyetlerinin de yüksekliğinden yakınırken, “Sektör içindeki rekabet de ihracat fiyatının düşmesine yol açıyor. Devletin verdiği ihracat desteği de hedefe ulaşmada yardımcı düzeyde olmalı” dedi. Yeni ihracat pazarları yakalamak için özel çalışmalar yaptıklarını belirten Koca, “Bu kapsamda Japonya ile çalışma yapıyoruz. Önümüzdeki dönemde bu pazarın açılmasını bekliyoruz” diye konuştu. 

"Japonlar yılda 345 Türkler 187 yumurta yiyor"

 Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Can Sağır da, Türkiye’deki yumurta tüketiminin yılda 187 ile 225 adet olan Avrupa ortalamasının altında kaldığını belirtirken, Japonya’da bu rakamın 345 olduğunu söyledi. Tüketim düşüklüğünde sektörle ilgili bilimsel olmayan açıklamaların da çok etkisi olduğunu kaydetti.. Son dönemlerde yumurta üretimi artarken 2013 yılında 450 milyon dolarlık ihracat seviyesine ulaşıldığını dile getiren Sağır, “İhracatın toplam üretim içindeki payı yüzde 10’dan yüzde 26’ya yükseldi. Dünya üretiminde 11’inci ihracatta ise Hollanda’dan sonra ikinci sıradayız. Hollanda aynı zamanda dünyanın en büyük ithalatçısı, çünkü onlar katma değer katarak ihracat yapıyor. Hollanda’nın ithalatını düşersek aslında lider biziz” diye konuştu. Can Sağır, ihracat desteklerinin azalmasından yakındı. 

“Süt ve süt ürünlerinde Ortadoğu'da söz sahibi olabiliriz" 

Yörsan Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yörük, sektörün süt üretiminde son dönemde büy ük atılım yapmasına rağmen, iç tüketimin yeterli ölçüde artmadığını bildirdi. Yörük, “Türkiye’de 42 euro/cent olan çiğ süt maliyeti, AB’de 32 euro/cent seviyesinde, yani maliyetlerimiz çok yüksek” dedi. Bu olumsuzluklara karşılık Türkiye’nin Ortadoğu’da süt ve süt ürünleri ihracatında söz sahibi olabileceğini belirten Yörük, görüşmelerin sürdüğünü bildirdi. Yörük, süt için yapılan referans uygulamasının, yem için de yapılmasını istedi. 

Su Ürünleri Tanıtım Grubu Başkanı Melih İşliel, kültür balıkçılığının son dönemlerde büyük atılım gösterdiğini belirtirken, 2018 yılında kültür balıkçılığı üretiminin av balıkçılığı miktarını aşacağını söyledi. Son 12 yıllık dönemde sektörün sadece yüzde 3 büyüdüğüne dikkat eken İşliel, “Kültür balıkçılığının çevreyi kirlettiği yönünde bir bilgi kirliliği var” dedi. Sektörün 2013 yılında 560 milyon dolar olan ihracatının 2023’te 1.5 milyar dolara yükselmesini beklediklerini dile getiren İşliel, maliyetlerin azaltılması için su ürünleri özel lojistik bölgeleri oluşturulması gerektiğini söyledi.

Koruma politikaları maliyette sıkıntı yaratıyor 

Türkiye Yem Üreticileri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Musa Özgüçlü, büyük oranda dövize endeksli hammadde kullanan yem sektörünün koruma politikaları yüzünden maliyette sıkıntı yaşadığını söyledi. Dünyaya göre yüksek maliyetin rekabet ortamını da olumsuz etkilediğini kaydeden Özgüçlü, DİR kapsamında ihracatın yapıldığı dönem ile ithalatın yapıldığı dönem arasında kurların sektör adına olumsuz geliştiğini bildirdi. Yine sektörün bitkisel yağ ithalatının yasaklandığı için mevcut pazarları da Hollanda’ya kaptırmak üzere olduğuna dikkat eken Musa Özgüçlü, GTİP’leri Gümrük Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı’nın ayrı ayrı yorumlayabildikleri için ihracatçının kaçakçı durumuna düştüğünü bildirdi.