Gelir dağılımında cinsiyet uçurumu

Türkiye'de aynı eğitim düzeyine sahip kadın ve erkeklerin yıllık ortalama esas iş gelirleri ciddi oranda farklılık gösteriyor.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye'de kişinin zamanını en çok geçirdiği işten elde ettiği gelire karşılık gelen yıllık ortalama esas iş geliri 2013'te 17 bin 255 lira iken bu miktar geçen yıl 19 bin 51 liraya çıktı. Yıllık ortalama esas iş gelirlerindeki artış oranı yüzde 10,4 olarak gerçekleşti.  

Erkeklerde bu miktar 2013'te 18 bin 125 lira düzeyinde bulunurken, geçen yıl bu miktar 20 bin 74 liraya ulaştı. Erkekler açasından artış oranı yüzde 10,75 olarak hesaplandı.

Kadınların yıllık ortalama esas iş gelirleri 2013'te 14 bin 350 lira iken geçen yıl bu miktar 15 bin 681 liraya çıktı. Kadınlardaki artış oranı yüzde 9,3'le sınırlı kaldı.

Kadınların yıllık ortalama esas iş gelirleri hiçbir eğitim düzeylerinde erkekleri yakalayamıyor. Kadınlar, aynı eğitim düzeyindeki erkeklere göre daha düşük gelir elde ediyor.  

En az fark üniversite mezunlarında

Türkiye'de okur-yazar olmayanların yıllık ortalama geliri 7 bin 782 lira düzeyinde bulunuyor. Bu eğitim düzeyindeki erkeklerin geliri 9 bin 619 lira iken kadınların geliri 5 bin 897 lirada kalıyor. Okur-yazar olmayan erkekler yaptıkları işlerde kadınlardan yüzde 37 daha fazla kazanıyor.

Bir okul bitirmeyenlerin yıllık ortalama geliri ise 10 bin 433 liraya karşılık geliyor. Erkeklerde bu miktar 11 bin 533 liraya ulaşırken kadınların geliri 7 bin 105 lirayla sınırlı bulunuyor. Bu eğitim düzeyinde erkekler ile kadınlar arasındaki gelir farklılığı yüzde 38'i buluyor.

Lise altı eğitime sahip kişilerin yıllık ortalama geliri 14 bin 137 lira olarak hesaplanıyor. Erkekler, bu eğitim düzeyinde 15 bin 369 lira, kadınlar ise 8 bin 339 lira gelir elde ediyor. Kadınların kazancı, erkeklerin kazancının yüzde 45,7 gerisinde kalıyor.

Lise ve dengi okul mezunları yıllık ortalama 19 bin 385 lira gelir elde ediyor. Bu eğitim düzeyine sahip erkekler yaptıkları işlere karşılık 20 bin 760 lira, kadınlar 14 bin 33 lira kazanç sağlıyor. Lise ve dengi okullardan mezun erkeklerin geliri, kadınların gelirinin yüzde 32,4 üzerinde yer alıyor.

Kadınlar ile erkeklerin yıllık ortalama gelir farkının en az olduğu eğitim düzeyi yükseköğretim olarak dikkati çekiyor. Yükseköğretim mezunlarının yıllık ortalama geliri 32 bin 480 lira düzeyinde bulunuyor. Erkeklerde bu miktar 35 bin 398 liraya çıkarken, kadınlarda 27 bin 206 liraya geriliyor. Bu eğitim düzeyinde kadınlar, erkeklerden yüzde 23,1 daha az kazanıyor.

Yılda 8 bin liralık gelir farkı

Kadın ve erkeklerin gelirleri arasındaki farklılık, meslek gruplarına göre yapılan karşılaştırmada da kendisini gösteriyor.

Türkiye'de bir yönetici yıllık ortalama 42 bin 943 lira gelir sağlıyor. Bir erkek yönetici için bu rakam 43 bin 985 lirayı bulurken, bir kadın yönetici için ise bu miktar 35 bin 782 lirada kalıyor. Erkek yöneticinin yıllık ortalama geliri, kadın yöneticinin gelirinin 8 bin 203 lira üzerinde bulunuyor. 

Kadın istihdamının yoğun olduğu hizmet ve satış elemanları arasında da cinsiyete göre gelirde ciddi farklılık göze çarpıyor. Bu işlerde çalışan erkeklerin yıllık ortalama geliri 18 bin 644 lira iken kadınların geliri 10 bin 212 liraya karşılık geliyor. Aynı meslek grubunda çalışmalarına rağmen kadınlar, erkeklerden yıllık ortalama 8 bin 432 lira daha az gelir elde ediyor.