Esnaf, kredide şampiyon oldu

Ece CEYHUN 

KOBİ kredilerinde büyümeyi esnaf sürüklüyor. Mütevazi rakamlarla büyüme gösteren esnaf kredileri yılın ilk altı aylık döneminde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerden daha hızlı büyüdü. Yılın ilk yarısında küçük işletmelerin, esnaf kesiminin yer aldığı mikro işletmelerin ve orta büyüklükteki işletmelerin kredi grafiği incelendiğinde aslan payını esnafın aldığı görülüyor. Yılbaşından bugüne KOBİ kredi hacmi 15.4 milyar TL arttı bunun 8.2 milyar TL’lik bölümü ise esnafın cebine girdi. Toplam KOBİ kredilerinin yüzde 3.97 büyüdüğü yılın ilk 6 aylık döneminde esnaf kredilerindeki büyüme hızı yüzde 8.3 oldu. Bugün artık KOBİ kredileri 400 milyar TL’yi mikro ölçekli işletmeler olarak tabir edilen esnafın kredileri ise 100 milyar TL’yi devirdi. KOBİ kredilerinde nakdi ve gayri nakdi hacim toplamı ise 528.3 milyar TL’ye kadar çıktı. 

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre Haziran 2016 itibariyle bankacılık sektöründe toplam kredi hacmi 1 trilyon 569 milyar 575 milyon TL’ye yükseldi. Bunun 317 milyar 332 milyon TL’si tüketicisi kredisi 98 milyar 382 milyon TL’si ise kredi kartı kullanımından oluştu. Alınan makro ihtiyati tedbirlerden bu yana geçen sürede toplam kredi hacmi ve bireysel kredi hacmindeki artışın oldukça yavaşladığı görülürken bu rakamlara da artık iyice yansıdığı görüldü. Toplam kredi hacmi yılın ilk yarısında yüzde 5.75, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 12.3 oranında artış gösterdi. Bireysel kredilerde ise 6 aylık büyüme hızı yüzde 3.65, yıllık büyüme hızı ise yüzde 5.8 oldu. 

Nakdi ve gayri nakdi kredi hacmi 528,3 milyar TL 

Kredi hacmindeki büyümeyi öncelikle kurumsal krediler sürüklerken iş KOBİ cephesinde nasıl diye baktığımızda esnaf kredilerindeki büyüme hızının daha güçlü olduğu dikkat çekti. Bu yıl kredi piyasasının daha ‘tutuk’ olduğu ifade edilirken nakit sıkışıklığını aşmak isteyen esnaf için bankaclık sektörü önemli bir finansman kaynağı haline gelmiş durumda. 

Haziran 2016 itibariyle bankacılık sektöründen KOBİ’lere akan kaynak nakdi ve gayri nakdi 528 milyar 301 milyon TL oldu. Bunun 404.1 milyar TL’si nakdi, 124.1 milyar TL’si ise gayri nakdi kredilerden oluştu. Toplam nakdi KOBİ kredilerinde 6 aylık büyüme yüzde 3.97 olurken yıllık büyüme yüzde 10.17 oldu. 

KOBİ kredilerinde artış yüzde 12'ye ulaştı 

Mikro işletmelere kullandırılan kredi hacmi ise 107 milyar 554 milyon TL’ye yükseldi. Esnaf kredilerinde 6 aylık büyüme yüzde 8.3 ile küçük ve orta boy işletme kredilerinin artış hızını katlarken yıllık bazda büyüme yüzde 12 oldu. Haziran-Aralık 2015 döneminde ise esnaf kredilerindeki artış sadece yüzde 3.4’tü. Küçük işletmelerin kullandığı krediler ise 6 aylık dönemde sadece yüzde 1.8 arttığı gibi yıllık bazda da artış hızı yüzde 10’un altında kaldı. Küçüklerde yıllık büyüme sadece yüzde 7.9 oldu. Nominal olarak bakıldığında ise küçük işletmeler 134 milyar 933 milyon TL nakdi kredi hacmine ulaşmış durumda. Orta büyüklükteki işletmelere kullandırılan nakdi kredi hacmi ise haziranda 161 milyar 683 milyon TL olurken bu ilk yarı için yüzde 3.1’lik bir yıllık dönemde ise yüzde 10.8’lik bir artış demek. 

Yıllıkta büyüme 37 milyar TL 

Bir başka ifadeyle KOBİ’lerin kullandığı krediler, ilk yarıda 15.4 milyar TL büyüdü. Yıllık bazda ise nominal artış 37.3 milyar TL oldu. Bu 15.4 milyar TL’lik artışın 8.2 milyar TL2si esnafa, 4.8 milyar TL’si orta büyüklükteki işletmelere ve 2.3 milyar TL'si küçük işletmelere gitti. Yıllık bazda bakıldığındaysa 37.3 milyar TL’lik artışın 15.8 milyar TL’si orta, 11.5 milyar TL’si esnafa gitti. Yıllıkta da küçük işletmeler en az payı aldı.

Bankalara 400 bin mikro işletme geldi 

KOBİ Bankacılığında müşteri sayısı ise toplamda 4 milyona koşuyor. Bunun nedeni en önemli nedeni KOBİ’lerin birden fazla banka ile çalışmaları. Toplam KOBİ müşteri sayısı 3 milyon 788 bin adet olurken bunun 2 milyon 940 bin adedi mikro işletmelerden oluştu. Bankalar 643 bin 217 küçük, 205 bin 26 ise orta büyüklükteki işletmeyle çalışıyor. Yıllık bazda bakıldığında toplam müşteri sayısı 376.7 bin adet artarken esnaf müşterisi adedindeki artış 431 bin 914 oldu. Bankaların kapısını çalan esnaf sayısındaki 431 bin adetlik artışın da 309 bin 463’ü son 6 ayda geldi. Bu da küçük ve orta büyüklükteki işletme sayılarındaki azalıştan kaynaklandı. Orta büyüklükteki işletmelerde ölçek genişledikçe bankalar segmentasyonda bir üst kademe olan ticari bankacılık grubuna alıyorlar.