Elektrikte zamlı ilk fatura geldi, otomotivci şokta

Aysel YÜCEL

Türkiye’nin ihracatta lokomotifi olan otomotiv sektöründe, yan sanayici zor günler yaşıyor. Kur artışıyla mücadele eden sanayiciye bir darbe de EPDK tebliğiyle geçen ay yapılan elektrik zammı ile geldi. 1 Nisan itibariyle 50 milyon kWh'ı geçen kuruluşlar, artık normal tarifeden değil, ‘son kaynak tedarik’ adı altında yeni elektrik tarifesine göre fatura ödüyor. Mayıs ayında gelen ilk fatura ile asıl şoku yaşadıklarını ifade eden Taşıt Araçları Tedarikçileri Derneği'nin (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, “Sonuç felaket, 80 otomotiv tedarikçisi fabrikanın bulunduğu TOSB’da zam oranı yüzde 28'i buluyor. Bu ana üreticiye yüzde 3’e varan zam olarak yansıyacak”dedi.

Nisan ayında devreye giren elektrik zammı Türkiye’deki 150 OSB’yi, yani binlerce fabrikayı etkiliyor. TAYSAD Başkanı Alper Kanca, yapılan elektrik zammında en yüklü faturayı otomotiv yan sanayinde Türkiye’nin en büyük üretim merkezi olan TOSB’un ödediğine dikkat çekerek, “Başka OSB’lerden de şikayet var ama otomotiv ihracatın lokomotifi olan bir sektör olduğu için bize faturası çok daha ağır oldu. Zaten kur artışı ciddi oranda etkiliyordu. Kurdaki belirsizlik ne kadar can sıkıyorsa elektrikteki belirsizlik de öyle. Aynı işkolunda müşterileri aynı 80 fabrika da başka hiçbir yerde yok. Bu OSB’de elektrik fiyatları 1 ay içerisinde yüzde 25 ila yüzde 28 arasında arttı. Uzun zamandır elektriğe zaten zam yapılmadığını düşünenler olabilir ancak 2016’nın Aralık ayından bu yana elektrik maliyetlerimizde yüzde 50 artış var. Enflasyon vs. baktığınızda her şeyin üstünde bir artış söz konusu” diye konuştu.

"Yurt dışına anlatmakta zorlanıyoruz"

Elektrik fiyatlarındaki artışın yan sanayicinin maliyetlerine sadece 1 ay için yüzde 1 ile 3 zam anlamına geldiğine dikkat çeken Kanca, şöyle devam etti: “Bu maliyet artışını ana üreticiye yansıtmak zorundayız. Sektörde fiyatlar yıllık belirleniyor. Müşterilerin her ay fiyat artışı olmasını kabul etmeleri mümkün değil. Elektrik fiyatları bir günde yüzde 25 artınca bu otomotiv sektöründe hem yurt içinde hem de yurt dışında çok ciddi belirsizliklere neden olacak. Elektrik fiyatının yarın ne olacağını artık bilmiyoruz çünkü fiyatlar her saat değişiyor. Borsa gibi adeta. Ancak biz üretimimizdeki en önemli girdilerden olan elektriğin fiyatını gündelik tahmin ederek maliyet hesaplaması yapamayız. Elektriğin fiyatı sabit olmalı ve biz de o fiyatı bilmeliyiz. Bu çok hızlı yapılmış bir uygulama ciddi sıkıntılar içeriyor. Bunun ilk yansıması bu ay oldu. Nasıl olacak diye bekliyorduk baktık ki felaket. Oldukça can yakacak, sanayicinin keyfini kaçıracak bir durum. eskiden şehir dışında toplu halde daha çevreci üretim yaptığımız için elektrik indirimi alıyorduk. Ancak şimdi şehir içinde caddede ya da sokak arasında üretim yapan üreticiden yüzde 10 daha fazla fatura ödüyoruz.”

"Avrupalı, yatırım kaydırma baskısı yapıyor"

Aynı zamanda eski başkan olan TAYSAD Üyesi Mehmet Dudaroğlu, Avrupalı müşterinin yatırımları kaydırma baskısı yaptığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Otomotiv ana ve tedarik sanayi, yakın geçmişte gerçekleştirilen toplu iş sözleşmeleri ile yüzde 23-25'in üzerindeki ücret artışını hazmedemeden yüzde 25 civarındaki elektrik zammı ile şok yaşıyor. Son bir yıl içerisinde TL’nin yüzde 25 civarında devalüe olması da tüm parametreleri sarstı. Fiyat artışlarının müşterilerimize gerçek boyutu ile yansıtılamaması, düşük olan kârlılıklarımızı daha da aşağıya çekiyor. Avrupalı müşterilerimiz, Türkiye’yi ekonomik olarak istikrarlı görmediklerini, dolayısıyla bizlerle sağlıklı iş birliği yapmanın zorlaşacağını belirtiyorlar. Avrupa ülkelerinden birine yatırımlarımızı kaydırma baskısı yapmaya başladılar. Ekonomik istikrar sağlanamazsa yakın gelecekte ülkemizi sermaye çıkışı tehlikesi bekliyor.”