Ekonomistlerden 'cari açık' değerlendirmesi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, şubat ayında cari açık verisi, piyasa beklentisi olan 4,6 milyar doların altında 4,2 milyar dolar olarak gerçekleşirken, 12 aylık açık ise 53 milyar 346 milyon dolar oldu.

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Haluk Bürümcekçi, son on iki aylık cari açığın 53,3 milyar dolarla Nisan 2014’ten beri en yüksek seviyesine çıktığını kaydetti.

Manşet verideki bu gelişmenin yanı sıra, cari dengenin temel eğilimi açısından takip edilen enerji dışı cari dengenin 22,7 milyar dolar açığa, enerji ve altın dışı cari dengenin ise 9,7 milyar dolar açığa yükseldiğini bildiren Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Türkiye ekonomisinin güçlü büyüme dönemlerinde çekirdek açıkta da belirgin artış eğilimi görmek normalken, Ocak-Ağustos 2017 döneminde bu beklentinin tersine enerji ve altın dışı açığın gerileme eğiliminde olmuş ve bunu büyük ölçüde büyümenin önemli ölçüde ihracatın sürükleyiciliğinde gerçekleşmesi, mevcut kur seviyesinin ithalatı caydırması ve kredi genişlemesinin tüketiciden çok ticari taraftan gelmesine bağlamıştık. Ancak, takip eden dönemde çekirdek açığın belirgin yükselişe geçmesi ekonominin bilinen dinamiklerine döndüğünü ve potansiyel büyümesinin üzerinde seyrettiğini gösteren bir gelişme olmuştur."

"Yıl sonu tahminimizi 56 milyar dolar olarak güncelledik"

Haluk Bürümcekçi, petrol fiyatlarının son dönemde yükselerek halen 2017 ortalamasının (55 dolar) belirgin üzerinde seyretmesinin cari açığı artırıcı etkide bulunmaya devam ettiğini söyledi.

Geçen yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen enerji ve altın ticaretindeki gelişmelerin 2018'de devam edip etmeyeceğinin kritik olacağını vurgulayan Bürümcekçi, altın ticaretinde geçen yıl 10 milyar dolar açık verildiğini anımsattı.

Bürümcekçi, "Altın ithalatı geçen yıl gibi devam etmeyecekse lehte baz etkisi oluşturabilir. Ayrıca, ilk çeyrek öncü verilerinden görüldüğü kadarı ile yıla güçlü bir giriş yapan ekonomik aktivitenin bir yavaşlama gösterip göstermeyeceği ve gösterecekse bunun ne boyutta olacağı da kritik belirleyici olacaktır." dedi.

AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümenin güçlenmesinin şu ana kadar ihracat açısından destekleyici olduğunu belirten Bürümcekçi, bu bağlamda ilgili bölgelerden gelen yavaşlama sinyallerinin ne ölçüde ihracatı etkileyeceğinin takip edileceğini dile getirdi.

Buna karşılık, turizm gelirlerinin, turist sayısının artış eğilimini koruması ile toparlanma göstermeye devam edeceğinin beklendiğini aktaran Bürümcekçi, "Bu doğrultuda, yıl sonu tahminimizi 56 milyar dolar olarak güncelledik. Bu tahmin üzerindeki riskler şu an için dengeli görünmektedir." yorumunu yaptı.

"Cari açık finansmanında şubatta olumlu gelişmeler mevcut"

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı da, yıllık cari açıktaki artışın devam ettiğini ancak artış hızında şubat ayında yavaşlama söz konusu olduğunu söyledi.

Gelecek dönemde de yavaşlamanın devam etmesinin muhtemel olduğunu belirten Tokalı, "Cari açık finansmanında şubatta olumlu gelişmeler mevcut. Bankaların borçlanmaları uzun vade ağırlıklı. Reel sektörün yatırımlar için kullandığı uzun vadeli borçlanmalarda artış var. İthalatın finansmanı için kullanılan kısa vadeli borçlanmalarda net ödeyici pozisyonunda. Resmi rezervlerde şubatta ılımlı azalış mart sonunda biraz daha belirgin olabilir." ifadelerini kullandı.

"Yılın ikinci yarısında cari açıkta normalleşme bekliyoruz"

ÜNLÜ&Co Ekonomisti Esra Şimşek ise, cari işlemler dengesi şubat ayında 4,2 milyar dolar açık verdiği anımsatarak, son on iki aylık cari açığın 53,3 milyar dolara yükseldiğini kaydetti.

Güçlü büyüme dönemlerinde alışılageldik olarak on iyi aylık çekirdek açığın genişlemeye devam ederek şubat ayında 7,5 milyar dolara ulaştığını belirten Şimşek, şunları kaydetti:

"Tüketim ürünleri ve ara malı ithalatının kısa vadede yüksek seyredecek olması cari açık üzerinde yukarı yönlü risk oluşturuyor. Ancak yılın ikinci yarısında yavaşlayan büyümeyle beraber ticarette ve dolayısıyla cari açıkta bir nebze normalleşme bekliyoruz. Enerji fiyatlarının yüksek seyri ve altın ticaret açığında normalleşme görünmemesi ise cari açığı yıl boyunca baskılamaya devam edecek. 2018 yıl sonu cari açık beklentimiz 47,5 milyar dolardır."