Doğrudan yatırımlarda 2018 ilginç bir yıl olmaya aday

Mehmet KAYA

Türkiye’nin çektiği uluslararası yatırım son üç yılda azalma gösteriyor. Bu eğilimin 2018’de de devam etmesi muhtemel.

Buna karşılık 2012 yılından bu yana Türkiye’den yurt dışına doğrudan yatırımlarda ciddi bir ivme söz konusu. Merkez Bankası ödemeler dengesi istatistikleri içinde uluslararası doğrudan yatırımlar izleniyor. Burada gayrimenkul yatırımları dahil, ülkenin ödemeler dengesine etki edecek biçimde net sermaye girişi ortaya konuluyor. Alt kalemlerde ise doğrudan yatırımın tamamı, tasfiye nedeniyle doğrudan yatırım içinden çıkan miktar gibi detay veriler yer alıyor.

Son dönemde TEPAV yurt dışına giden doğrudan yatırımların, gelen yatırımlara oranına yönelik bülten oluşturdu ve takip ediyor. Bu bültende yıllıklandırılmış veri üzerinden, bülten tarihi itibariyle son 12 aylık gelişmeler izlenerek eğilim gözleniyor. Veriler ödemeler dengesi bazlı bir bakış için gerekli olan gayrimenkul edinimlerini de kapsıyor.

Giden yatırımın, gelen yatırıma oranı yükseldi

Ancak doğrudan yabancı yatırımların gayrimenkul alımları dışında ekonomik faaliyete dönük kısmına yönelik bir inceleme yapıldığında ise 2018’in ilginç bir yıl olma ihtimali gözleniyor. 2018’in ilk 7 aylık dönemi sonunda, gelen yatırımlardaki göreli zayıflık, giden yatırımlarda ise artış eğilimi nedeniyle Türkiye’den yurt dışına giden yatırımlardaki artış eğilimi nedeniyle, Türkiye’den giden yatırımların gelen yatırımlara oranının yüzde 80’lere çıktığı gözlendi.

Örneğin, tasfiyeler düşülmeden ve gayrimenkul alımları dahil edilmeden Türkiye’ye giren “brüt” olarak tanımlayabileceğimiz doğrudan yatırımın miktarı 2018 Ocak-Temmuz döneminde 3 milyar 179 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Aynı dönemde, aynı kapsamda giden yatırım ise 2 milyar 606 milyon dolar oldu. Gelen yatırımların yüzde 81,98’i kadar doğrudan yatırım yurt dışına yapıldı. Gayrimenkul hariç, tasfiyeler düşüldükten sonra orana bakıldığında ise yine 2018 Ocak-Temmuz döneminde, 2 milyar 770 milyon dolarlık girişe karşılık, 2 milyar 296 milyon dolarlık yatırım yurt dışına yapıldı. Bu kapsamda ise gelen yatırımların yüzde 82,89’u kadar yatırım yurt dışına yapıldı.