Bu 3 ülkeye dikkat!

Evrim KÜÇÜK

Pek çok önde gelişmekte olan ülkenin piyasası yükselen petrol fiyatları, artan ticaret gerilimleri ve finansal koşulların sıkılaştırılması nedeniyle ekonomik aktivitelerinde gerileme yaşarken, geri kalan gelişen ekonomilerde de işler bozuluyor.

Zayıf makroekonomik temeller, gevşek para politikası ve dış finansmana bağımlılıkları nedeniyle özellikle Arjantin ve Türkiye’nin en fazla stres altında olan ülkeler olduğu belirtilirken, daha küçük gelişen ekonomilerde kriz çanları çalıyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s; başta Sri Lanka, Ermenistan ve Pakistan olmak üzere birçok gelişen ekonominin dış finansman konusunda ciddi risklerle karşı karşıya olduğu uyarı yaptı.

2019 ve 2020 yılları kritik

Yakın dönemde ciddi borç geri ödemesi olan ancak döviz rezervleri zayıflayan Sri Lanka, Ermenistan ve Pakistan dış kaynak bulma konusunda en büyük risk taşıyan küçük gelişmekte olan ülkeler listesinin tepesinde yer alıyor. Gelişmekte olan piyasa hükümetleri rekor düşük faiz oranları ve merkez bankalarının ekonomiye trilyonlarca dolar pompalamasından destek alarak son yıllarda yüklü miktarda tahvil ihracı gerçekleştirdi. Ancak, ABD Hazinesi tahvillerinin getirisinin rekor seviyelere yükselmesi, doların güçlenmesi, birçok gelişen ülkenin parasının değer kaybına uğramasıyla yatırımcılar bu ülkelerin üzerinde artan fonlanma maliyetlerine odaklanmaya başladı.

‘Sınır piyasalar’ olarak da nitelenen ve genellikle daha riskli görülen küçük gelişmekte olan ülkelerin 2019’dan 2021’e kadar ortalama her yıl döviz cinsinden yaklaşık 4 milyar dolarlık borç geri ödemesi bulunuyor. Moody’s özellikle Asya ülkelerinin ağır borçları olduğuna dikkat çekti. Sahra-altı Afrika’daki büyük geri ödemeler nedeniyle 2022’den 2030’a kadar yılda 7 milyar dolardan 9 milyar dolara yükselecek refinansman yüküne işaret edildi. Moody’s analisti Matthew Circosta, 2019 ve 2010’de vadesi gelen borçlar nedeniyle Sri Lanka. Ermenistan ve Pakistan’ın ciddi boyutta, Honduras ve Kenya’nın ise daha az ölçüde daha yüksek maliyetle borçlanma riskiyle karşı karşıya kalabileceğini belirtti.

Moody’s raporuna göre Sri Lanka’nın 2019’un ilk çeyreğinde vadesi gelen 1.5 milyar dolar ve 2020’de 1 milyar dolar büyüklüğünde yabancı para birimi cinsinden vadesi gelen borcu bulunuyor. Bu meblağ ülke ekonomisinin yüzde 2.7’sine denk geliyor. Ermenistan’ın 2020’de vadesi dolar 500 milyon dolarlık borcu GSYH’sinin yüzde 3’üne tekabül ediyor. 2020 yılı sonrasında Tacikistan ve Zambiya büyük ödemeleri nedeniyle yatırımcının yakından takip edeceği ülkeler olarak gösteriliyor.

S&P: Türkiye ve Arjantin’in performansı kötüleşecek

TL ve Arjantin Pezosu'nda kayda değer kayıpların merkez bankalarının faiz artırımlarına rağmen gerçekleştiğine işaret eden S&P Global,“Faiz artırımları aynı zamanda, özel sektörün hali hazırda zorlu olan finansal şartlarının daha da sıkılaşmasına katkı yaptı” değerlendirmesinde bulundu. Bu ani dış ayarlamanın yansımalarının Arjantin ve Türkiye ekonomilerinin önümüzdeki aylarda resesyona girmesine yol açacağı görüşünü dile getiren S&P, “Her iki ülkenin kısa vadeli ekonomik performanslarının keskin şekilde kötüleşeceğini öngörüyoruz. Türkiye ekonomisinin 2017’de yüzde 7,4 büyümenin ardından 2018’in ikinci yarısında resesyona girmesini ve 2019’da yüzde 0.5 daralmasını bekliyoruz. Arjantin ekonomisi gelecek yıl durgunluğa girmeden önce bu yıl yüzde 2 daralacak” ifadelerini kullandı. Öte yandan Alman hükümeti Türkiye ve Arjantin’deki krizlerde yayılma riski görüyor. Reuters tarafından görülen bir belgeye göre Avrupa’nın en büyük ekonomisinin karşı karşıya kaldığı riskler, Türkiye ve Arjantin’deki ekonomik krizlerin diğer gelişmekte olan ülkelere yayılma riski gibi, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla ilgili belirsizlikleri de kapsıyor. Belgeye göre Alman hükümeti, ihracatı ağır şekilde etkileyebilecek küresel ticaret anlaşmazlığının daha fazla tırmanmasını, Alman ticaretine yönelik ana risk olarak görüyor.