AB’nin 3 katı ÖTV ödeyen biracılar ‘ocak’tan tedirgin

Özlem Ermiş BEYHAN

İSTANBUL - Türkiye’de en çok vergi alınan içecek olan birada yeni vergi artırım olasılığı sektörü yeniden hareketlendirdi. En çok vergi alınan içecek olan birada ocak ayında yeni vergiler açıklanacak. Üreticiler, vergi oranında optimal noktanın çoktan aşıldığını belirterek, ‘fazla vergi vergiyi öldürür, tüketici ağır alkole kayıyor’ uyarısı yapıyor. 

Alkollü içkilerde yılda 2 kez, ocak ve temmuz ayında otomatik vergilendirme yapılıyor. Ocak vergilendirmesinde geçtiğimiz dönem hep enflasyonun üzerinde bir vergilendirme yapılmış. Sektörde ÖTV uygulamasının başladığı 2002'den bugüne kadar biranın ÖTV’sinde yapılan artış oranı yüzde 2000’i geçmiş durumda. Sektör temsilcileri biradaki diğer alkollü içeceklerin de üzerindeki vergi artışının tüketiciyi ağır alkollü içeceklere yönlendirdiğini belirtiyor. 

Avrupa’da en çok vergiyi, kişi başı gelire oranla 

Türkiye ödüyor Bugün yüksek alkollü bir ürünün 1 derecesinden alınan ÖTV, biranın 1 derecesinden alınan ÖTV’nin sadece 1.3 katı. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde bu oran 2.9 kat. Yani Avrupa’da yüksek alkollü içecekler yüksek vergi yükü altında iken, Türkiye’de böyle bir belirgin fark bulunmuyor. Bu durum da tüketim alışkanlıklarını etkiliyor, tüketim hafif alkollüden ağır alkollü içeceklere kayıyor. Sektör verilerine göre “saf alkol tüketimi” bakımından 2008- 2014 yılları arasında birada yüzde 5 artış olurken votka tüketiminde yüzde 80, viski tüketiminde ise yüzde 265’lik artış dikkat çekiyor. 

Bira pazarı; şartları, vergi politikaları itibarıyla değişkenlik gösterebilen, tüketim rakamlarının hızlı arttığı ve düştüğü bir pazar olarak görülüyor. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre bugün biraya uygulanan vergi politikaları nedeniyle ortalama bira fiyatı Türkiye’de Avrupa ortalamasının yaklaşık iki katına ulaştı. Bir sektör temsilcisi bu durumu, “AB'de biranın ortalama litre fiyatı 2.06 euro civarında seyrederken Türkiye’de bu rakam 3.37 euro civarında. Yine ülkemizde biraya uygulanan ÖTV, AB ortalamasının yaklaşık 3 katı” sözleri ile ortaya koyuyor.

Yıllık kişi başı en çok tüketim Çek Cumhuriyeti’nde

Dünyada bira tüketiminin en fazla olduğu ülkeler Avrupa Bölgesi’nde yer alıyor. Uluslararası bağımsız pazar araştırma şirketi Euromonitor’un 2014 sonuçlarına göre, Avrupa Birliği dışındaki ABD, Çin ve Rusya dahil kişi başı bira tüketimi, Avrupa ülkelerini geçemeyecek seviyede. Araştırma sonucuna göre, yıllık kişi başına bira tüketimi Çek Cumhuriyeti’nde 147, Almanya’da 114, Avusturya’da 108 litre civarında. Bu ülkeleri sırasıyla Estonya 103, Litvanya 94, Romanya 93, Belçika 80, Slovenya 78, Letonya 78, Hırvatistan 75 litre olarak seyrediyor. Avrupa dışında en çok bira tüketilen ülkeler ABD, Brezilya ve Kanada olarak sıralanıyor. ABD 73, Brezilya 69, Kanada ise 68 litre kişi başına ortalama bira tüketimine sahip bulunuyor. Türkiye ise dünya sıralamasında 12 litre ile Avrupa Birliği ülkelerinin oldukça gerisinde