Yunanistan’ın önünde zorlu bir takvim var

Yunanistan'ın reform önerilerini içeren taslak metninde bütçe yönetiminin iyileştirileceği taahhüdünün yer alması, Euro Bölgesi maliye bakanları tarafından olumlu karşılansa da, Yunanistan’ı zorlu bir süreç bekliyor. Bu ayın sonunda tamamlanacak olan finansman anlaşmasının dört aylık süreyle uzatılması için Yunanistan'dan talep edilen reform listesi ilk etapta Euro Bölgesi ülkeleri memnun etmiş görünse de, reformların uygulanması, uzun vadeli finansmanın sağlanması gibi konularda olası risklere işaret ediliyor. Merkezi Londra'da bulunan Open Europe Ekonomik Araştırmalar Başkanı Raoul Ruparel, bu anlaşmanın birkaç aylık geçici bir rahatlama sağlayacağını belirterek, "Bu arada mevcut kurtarma paketi üzerindeki yeniden gözden geçirme tamamlanacak. Temelde kısa vadeli bir çözüme sağlandı" değerlendirmesinde bulundu. Yunanistan tarafından sunulan reform listesinde emeklilik sisteminin düzenlenmesi gibi adımların olmasının önemine dikkati çeken Ruparel, "Daha önce benzer adımlar önceki hükümet tarafından da atılmıştı ve Troyka’nın planında da yer alıyordu. Bu uzatma planıyla dört aylık bir finansman Haziran ayının sonuna kadar sağlanmış olacak. Bu dört aylık finansman sağlansa bile Yunanistan mali zorluklarla karşılaşacak" dedi. Öte yandan Ruparel, Yunanistan’ın mevcut reform önerilerinin uygulanmasının dört ay içerisinde mümkün olamayacağının altını çizerek, mevcut reform listesinin önce Yunanistan parlamentosunda onaylanması gerektiğini hatırlattı. Ruparel, "Yunanistan’ın reform listesini parlamentodan geçirmesi o kadar da kolay değil. Parlamento onay verse bile bu reformların uygulandığını görmek gerekecektir. Daha önce de parlamentoda onaylanan düzenlemeler oldu. Fakat uygulandığını görmedik" şeklinde konuştu. 

'Troyka hala yetkili'

Yunanistan reform listesi kapsamında; sosyal güvenlik kuruluşlarına yapılan kesintiler ile gelir arasında daha yakın bir bağın oluşturulması, erken emeklilikte aşırı yükselişe yol açan teşvik tedbirlerini ve yasadaki boşlukların ortadan kaldırılması planlanıyor. Yunanistan, Kamu Gelirleri Genel Sekreterliği’nin bağımsızlığını ek yasalar yoluyla güçlendirecek. Reform paketinin maddelerini değerlendiren Ruparel, şunları kaydetti: "Yunanistan açık bir şekilde Troyka kelimesinin kullanılmasına bir son verilmesini istedi. Çünkü daha önce seçmenlerine Troyka ile anlaşmaya gitmeyecekleri söylenmişti. Bu sadece dilde bir değişim. Dokümanlarda açık bir şekilde Uluslararası Para Fonu ve Avrupa Merkez Bankası’nın rolünün devam ettiği görülüyor. Troyka’nın hala yetkili olduğunu herkes biliyor." 

'Mevduat kontrolü riski azaldı'

Avrupa Merkez Bankası ve Yunan Merkez Bankası verilerine göre, Yunan bankalarından sadece Aralık ayında yaklaşık 6 milyar Euro seviyesinde mevduat çıkışı yaşandı. Bir süre önce JP Morgan’ın yayınlandığı "Sermaye Akışı ve Likidite" raporunda ise geçen ay içinde Yunan bankalarından sermaye çıkışının 15 milyar Euro’ya ulaştığının tahmin edildiği belirtilmişti. Son iki ay birlikte değerlendirildiğinde, Yunan bankalarından toplam mevduat çıkışının yaklaşık 21 milyar Euro’yu bulduğu tahmin ediliyor. Avrupa Merkez Bankası’nın geçen hafta Yunanistan'a yönelik sermaye kontrolünün tartışılmadığını duyurmasına rağmen son haftalarda Yunan bankalarından mevduat çıkışının olası bir sermaye kontrolüne sebebiyet verebileceği piyasalarda konuşulmuştu. Uluslararası sermaye hareketlerini inceleyen merkezi Londra'da bulunan Cross Border Capital’ın Araştırma Sorumlusu Angela Cozzini, Yunanistan ve Euro Bölgesi arasında sağlanan anlaşmaya ilişkin olarak, "Bu anlaşma piyasadaki panik havasının azalmasına neden olacaktır. Sermaye kontrolü bu durumda bir acil durum kararı olarak uygulanmayacak, gündemde üst sırada yer almayacaktır" dedi. Capital Economics ise yayınladığı bilgi notunda, Yunanistan’ın mevcut reform listesi ile "büyük imtiyazlarda" bulunduğunu belirterek, "Yunanistan parlamentosu bu reformları desteklemeyebilir. Destekleseler bile halen uzun vadeli borçlarının yeniden yapılandırılması için zorluklar var" uyarısında bulundu. Piyasalarda mali programın uzatılmasının parlamentolarda onaylanmasının ardından AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası ve IMF'den oluşan Troyka kurumlarının, Yunan Hükümeti'yle reform listesi üzerinde çalışarak Nisan sonuna kadar programın gözden geçirilmesini başarıyla tamamlamaları halinde kalan kredi dilimleri serbest bırakılabileceği düşünülüyor. Öte yandan IMF Başkanı Christine Lagarde, Yunanistan'ın reform planının halihazırdaki başlangıç için uygun olduğunu belirtmesine rağmen bazı kilit meselelerde, hükümetin planladığı reformları yapmak için yeterince açık taahhütlere yer vermediğinin görüldüğünü açıkladı. 

'Çıkış riskinde azalma yok'

Morgan Stanley’den Daniele Antonucci ve Elga Bartsch tarafından hazırlanan Yunanistan analizinde ise varılan anlaşmaya rağmen Yunanistan için risklerin azalmadığı vurgulandı. Raporda, gelecek dönem için üçlü bir senaryonun üzerinde durulduğu belirtilerek, "Yunanistan’ın Euro’dan çıkma ihtimali şu an için değişiklik göstermedi. Ancak riskler yükseliyor. Çalışmamızda üç olası senaryo üzerinde odaklandık; Euro’dan çıkış, Euro’da kalma ve sermaye kontrollerine yol açan ancak kesin bir çıkışın bir süre görülmediği ara bir senaryo" denildi. Morgan Stanley'nin raporunda şu görüşlere yer verildi: "Yunanistan’ın para birimi birliğinden çıkışına yol açabilecek yanlış bir politika adımı olasılığının azalmadığını düşünüyoruz. Piyasa katılımcıları, son Euro Bölgesi maliye bakanları toplantısının ardından riskin düştüğü yönünde bir varsayımda bulunabilirler. Ancak 3-6 aylık bir gelecek için riskin hala yüzde 25 seviyesinde olduğunu ve yakın vadede yanlış bir adımın atılma riskinin arttığını düşünüyoruz.

Zorlu müzakere takvimi

Her ne kadar Yunanistan ve Euro Bölgesi maliye bakanları prensipte Yunanistan’ın reform paketi üzerinde anlaşmış görünse de kendi ülkelerinde seçmenin tepkisinden çekinen bazı ülkelerin, Yunanistan’ın dört aylık anlaşmayı uzatma talebini parlamentolarında oylamaya sunması bekleniyor. Almanya Ekonomi Bakanı Wolfgang Schaeuble, Yunanistan için uygulanan mali programın 4 ay uzatılmasına ilişkin tasarıyı Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) sundu. Tasarı, AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası ve IMF'nin oluşturduğu Troyka'nın, Yunanistan'ın sunduğu reform listesinin yeterli bulması koşuluyla işleme alınacak. Bundestag'ın cuma öğleden önceki oturumda programın 4 ay uzatılmasını onaylaması bekleniyor. Yunanistan’ın mevcut programı ise 28 Şubat’ta resmen sona erecek. 5 Mart tarihinde Avrupa Merkez Bankası para politikası kararını açıklayacak. Avrupa Merkez Bankası’nın daha önce Yunan tahvillerinin Yunan bankalarının finansmanı için teminat olarak kabul edilmeyeceği yönündeki kararının değiştirilip değiştirilmeyeceği önem taşıyor. Euro Bölgesi maliye bakanları ise 8 Mart’ta Yunanistan’ın durumunun da gündeme geleceği bir toplantı yapacak. 18 Mart tarihinde ise Avrupa Merkez Bankası’nın Yunan bankaları için Acil Durum Likidite Yardımı’na (ELA) ilişkin karar vermesi bekleniyor. Öte yandan 27 Mart’ta ise uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s mevcut takvimine göre Yunanistan’ın kredi notunu değerlendirecek. Nisan sonuna kadar Yunanistan’ın Euro Bölgesi maliye bakanlarına sunduğu reform paketinin bütün unsurlarını netleştirmesi ve bunun IMF, Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Birliği Komisyonu tarafından kabul edilmesi bekleniyor. Yunanistan’ın Nisan sonuna kadar reform listesini nihai onay için parlamentoya sunabileceği tahmin ediliyor.

Kritik tarih: 30 Haziran

Euro Bölgesi maliye bakanları bundan sonraki toplantılarını ise 11 Mayıs ve 18 Haziran tarihlerinde yapacak. Yunanistan için sağlanan dört aylık uzatma süresi ise resmen 30 Haziran tarihinde sonra ermiş olacak. Dört aylık süreçte Yunanistan’ın 240 milyar Euro’luk kurtarma paketinin yeniden yapılandırmasını görüşmesi ve Euro Bölgesi'ndeki bütün üye ülkelerin onayını alarak, IMF ve AMB’yle anlaşması gerekecek.