Yunanistan'ı şimdi neler bekliyor?

Yunanistan'da kreditörlerin öne sürdüğü koşullarla ilgili yapılan referandumda yüzde 61,3 'Hayır' oyu çıktı. Siyasi liderler bugün Cumhurbaşkanı Pavlopulos başkanlığında toplanacak.

Yunanistan İçişleri Bakanlığı'nın açıkladığı sonuçlara göre, halkın kararı, yüzde 61,31 hayır, yüzde 38,69 evet olarak yansıdı. Yaklaşık 9 milyon 858 bin 508 seçmenin kayıtlı olduğu ülkede 6 milyon 161 bin 140  seçmen oy kullandı. 3 milyon 558 bin 450 Yunan seçmeni kreditörlerin isteğini için "Hayır onaylamıyorum" kutusunu işaretlerken,  2 milyon 245 bin 537 seçmende "Evet onaylıyorum" kutusunu işaretledi.

Böylece, referanduma katılma oranı yüzde 62,50 olarak hesaplandı. Ülke için büyük öneme sahip olan referandumda kullanılan oyun yüzde 5,80'i de geçersiz sayıldı. Yaklaşık 46 bin 500 kişi de boş oy kullandı. 

Referanduma göre Yunanlar, kreditörlerin nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları hükümetin kabul etmemesi yönünde karar vermiş oldu.

Bundan sonra ne olacak?

Peki referandumdan çıkan bu sonucun ardından Avrupa Birliği ve Yunanistan'ı neler bekliyor. İşte bu sorunun cevabı:

Bu durumda Yunanistan'ın eurodan çıkış olasılığı bir hayli yükselecek.  Eurodan çıkışın ilk adımı olarak maaş ve emekli aylıklarının tamamının yerine sadece bir bölümü ödenebilecek. Yunan kamusunun tahvilleri ise çöp olacak. Ülke yıllarca sürecek bir maceranın ortasında kalacak. Bu gelişmelerin ardından Syriza hükümeti, en geç 2-3 ay içerisinde seçimlere gitmek zorunda kalabilir.  Ancak euro ve Avrupa Birliği bağlamında ülke zararı iliklerine kadar yaşamış olacak.

Başka para birimi 

Avrupa da Yunanistan'daki referandumu yakından izliyor. Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, oylama öncesi yaptığı açıklamada, "hayır" çıkması halinde Yunanistan'ın başka bir para birimine geçmesi gerektiğini söyledi.

Schulz, "Yunanistan, bu referandumdan sonra hala euroda kalacak mi? Böyle olmalı ama eğer Yunanlar referandumda "hayır" derse o zaman başka bir para birimine geçmeleri gerekiyor, çünkü euro ödeme aracı olmayacak" dedi.

Avrupa Parlamentosu Başkanı, yeni bir para birimine geçtiği an o ülkenin euro bölgesinden çıkmış olacağını vurguladı.

Elektronik para birimi

Yunan medyasına yansıyan haberlere göre, İngiliz Daily Telegraph gazetesine konuşan Yunanistan eski Maliye Bakanı Yanis Varufakis, "Avrupa Bankası nakit sağlamayı reddederse Kalifornia’da olduğu gibi IOU tipi elektronik para birimine geçeriz. Aslında bunu bir hafta önce yapmalıydık" dedi.

Siyasi liderler toplanacak

Referandumun ardından Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos ile görüştü.

Çipras'ın, bugün siyasi parti liderleriyle toplantı talebini Cumhurbaşkanı Pavlopulos kabul etti. Liderler yarın saat 10.00'da Cumhurbaşkanı Pavlopulos başkanlığında Cumhurbaşkanlığı'nda toplanacak.

'Yunan halkı cevap verdi'

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Yunanistan'da dün yapılan referandumda Yunan halkının nasıl bir Avrupa istediğine karar verdiğini söyledi.

Çipras, referandum sonuçlarının açıklanmasının ardından yaptığı açıklamada, Yunan halkının cesur bir karar verdiğini belirterek, "Yunan halkı bugünkü kararıyla 'Avrupa'nın içinde mi, yoksa dışında mı’ sorusuna değil, doğru olan 'Nasıl bir Avrupa istiyoruz' sorusuna cevap verdi" dedi.

Çipras, yarın Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos ile anlaşarak ortak bir mücadele için siyasi parti liderlerini toplayacağını belirterek, Yunan halkına birlik ve beraberlik çağrısında bulundu.

'Bankaların kapatılmasının sorumluluğu AB Merkez Bankası'nındır'

Yunanistan Meclis Başkanı Zoi Konstantopulu, "Bankaların kapalı olmasının sorumluluğu Avrupa Merkez Bankası'nın üzerindedir ve referandum öncesi Yunan bankalarının kapalı olması  sorumluluğunu üstlenmesi gerekmektedir" dedi.

Konstantopulu, Başbakan Aleksis Çipras'la görüşmesi sonrası basın mensuplarına yaptığı açıklamada, halkın bugünkü referandumla ültimatom, terörize teşebbüslerine "hayır" diyerek yanıt verdiğini söyledi.

Referandumun taşıdığı mesajın dünyanın ve Avrupa'nın her yerine ulaştığını ifade eden Konstantopulu, "Bankaların kapalı olmasının sorumluluğu Avrupa Merkez Bankası'nın üzerindedir ve referandum öncesi Yunan bankalarının kapalı olması  sorumluluğunu üstlenmesi gerekmektedir" diye konuştu.

Konstantopulu, bankaların kapalı kalması olayını referandumu etkileme teşebbüsü olarak niteledi.

'Biz Avrupa karşıtı değiliz'

Koalisyonun ortaklarından ANEL Partisi Genel Başkanı ve Savunma Bakanı Panos Kammenos, "Biz Avrupa karşıtı değiliz ve halkı perişan eden bir çözüm değil, kalkınma, istihdam ve hak yönününde bir çözüm bulmaya çalışacağız" dedi.

Kammenos, Başbakan Aleksis Çipras'la Başbakanlık'ta görüşmesi sonrası yaptığı açıklamada referandumla Yunan halkının bir kez daha şantaj edilmeyeceğini ve terörize olmayacağını kanıtladığını söyledi.

Bankaların kapanmasında muhalefetin teşebbüsü olduğunu iddia eden Kammenos, "Bankalar kapandı, vatandaşların mevduatlarının kesintiye uğrayacağı yani 'saç traşı' uygulanacağı tehditi yapıldı. Yunanlılar şantaja 'hayır' demokratik Avrupa'ya 'evet' oyunu verdi. Bugüne kadar binlerce kişi intihar etti ve aileleri perişan oldu. Gururlu bir ulusa diz çöktürmeye çalıştılar, güçsüz olduğumuzu kabul etmemizi istediler" diye konuştu.

Samaras istifa etti

Yunanistan’da, ana muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi'nin (ND) lideri Andonis Samaras, parti başkanlığı görevinden istifa etti.

Samaras, kreditörlerin, nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları hükümetin kabul edip etmemesiyle ilgili düzenlenen referandum sonuçlarının açıklanmasının ardından yaptığı açıklamada, ND Genel Başkanlığı görevinden ayrılma kararı aldığını belirterek, Genel Başkan Yardımcısı Vangelis Meymarakis’e geçici olarak parti başkanlığı görevini üstlenmesi çağrısında bulundu.

Referandum sonuçlarının belli olmasının ardından aralarında eski Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni’nin de bulunduğu ND'nin bazı üst düzey yöneticileri, ND’nin 25 Ocak seçimlerinden bu yana iki kez yenilgi yaşadığını belirterek, parti yönetiminin yenilenmesi için Samaras’ın istifa etmesi çağrısında bulunmuştu.

"Hayır" sonrası tepkiler beraberinde geldi

Yunan halkının referandumda kreditörlerin şartlarını reddetmesi Avrupa Parlamentosu'nun (AP) önde gelen siyasi gruplarında farklı tepkilere neden oldu.

AP Sosyalist Grup Başkanı Gianni Pittella, yaptığı açıklamada, "Yunan halkının iradesine saygı gösteriyor ve referandumun açık sonucunu not ediyoruz. AB, ulusal hükümetler, uluslararası kreditörler ve Atina makamları için Yunan krizi, bu durumun ve gelecekte benzer olayların AB'nin mevcudiyetini tehlikeye atmaması açısından sonuçlar çıkarmamız gereken bir derstir" dedi.

Pittella, Yunanistan'daki zor sosyal boyutun da dikkate alınarak yarından itibaren yeni bir dayanışma ve işbirliği ruhu içinde müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısında bulunarak "Yunan hükümetinin yeni bir sorumluluk anlayışıyla müzakere masasına geri gelmesini umuyoruz. Aynı zamanda bazı üye ülkeler ve bakanların kabul edilemez katılık, ulusal bencillik ve iç siyasi oyunları durdurma zamanı" diye konuştu.

AP'nin en büyük grubu Hristiyan Demokratlar ise referandum sonuçlarına daha mesafeli yaklaştı.

Hristiyan Demokrat Grup Başkanı Alman Manfred Weber, "Yunanistan kararını verdi. Şimdi sakince gelecek adımları konuşmalıyız. Kolay ve hızlı çözümler yok" ifadesini kullandı.

Yunanistan'ın şimdi "çok zor bir durumda olduğunu" belirten Weber, bu ülke "Avro Bölgesi'nin içinde ya da dışında kalsın", Yunan halkının yanında olacaklarını vurguladı.

Weber, "AB 28 demokrasiden oluşuyor. Hepsinin menfaati dikkate alınmalı. İdeolojiler seçilen genel yol üzerinde belirleyici olamaz" dedi.

AP Liberal Grup Başkanı Guy Verhofstadt ise "Bu ret birçok belirsizlik yaratacak ve Yunanistan'ın arzulanmayan şekilde Avro Bölgesi'nden çıkmasına bile yol açabilir. Şimdi (Yunanistan Başbakanı Aleksis) Çipras'ın Avro Bölgesi'nde kalmak için ciddi olduğunu gösterme vakti. Saygın bir reform ve telafi paketi önermek zorunda. Eğer bunu yaparsa Avrupalı liderler ona yeni bir şans vermeli" dedi.

Verhofstadt, Çipras'ın referandumu kazandığını fakat Avrupa'daki kredibilitesini kaybettiğini savundu.

AB Komisyonu, saygıyla karşıladı

 Avrupa Birliği Komisyonu, Yunanistan'da halkın referandumda kreditörlerin şartlarını reddetmesini saygıyla karşıladığını duyurdu.

AB Komisyonu'ndan yapılan açıklamada, "Yunanistan'daki referandumun sonucunu not ediyoruz ve saygıyla karşılıyoruz" denildi.

AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker'in Avro Bölgesi liderleri ve diğer AB kurumlarının başkanlarıyla istişarelerde bulunduğu ve bugün Avro Grubu Başkanı Jeroen Dijsselbloem, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Monti ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ile telekonferans toplantısı yapacağı belirtildi.

Fransa'da memnuniyet ve tepki birarada

Yunanistan'daki referandum sonucu, Fransız aşırı sağ ve aşı sol partiler tarafından memnuniyetle karşılanırken, ana muhalefetteki merkez sağ, Yunanlı seçmenin tavrına tepki gösterdi.

Aşırı sağcı Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen, "Yunan seçmen, Avrupa diktasına karşı 'Hayır' deme özgürlüğünü kullandı" dedi.

Le Pen, Yunanistan'daki referandum sonucunun ardından AB liderlerinin bir araya gelerek artık avro para biriminin başarısız olduğu gerçeği kabul etmesinin zamanının geldiğini iddia etti.

Sol Parti lideri Jean-Luc Melenchon da Yunanlıların örnek bir direnç gösterdiğini belirterek Yunan borçları için moratoryum ilan edilmesini istedi.

"Avrupa için yeni bir dönem başlıyor" ifadesini kullanan Melenchon, "Artık halkları aptal yerine koymanın zamanı bitti" diye konuştu.

İktidardaki Sosyalist Parti Genel Sekreteri Christophe Cambadelis, sonuçların iyi değerlendirilmesi gerektiğini belirterek Yunan seçmenin bu sonuçla Avrupa'ya değil, tasarruf önlemlerine "Hayır" dediğini savundu.

Sosyalist Parti'nin Yunanistan'ın Avro Bölgesi'nde kalmasını istediğini söyleyen Cambadelis, Yunanistan'ın taahhütlerini yerine getirmesi için müzakerelerin yeniden başlaması gerektiğini kaydetti.

Ana muhalefetteki Cumhuriyetçiler Partisi Başkan Yardımcısı Nathalie Kosciusko-Morizet ise AB'nin ortak sorumluluk ve taahhütler anlayışıyla inşa edildiğini belirterek, "Eğer bir ülke ayrıcalık isterse ortada hiçbir disiplin kalmaz. Diğer ülkelerin de bu disipline uyması için neden kalmaz" diyerek tepkisini dile getirdi.

Nathalie Kosciusko-Morizet, Cumhurbaşkanı François Hollande'ın Fransa adına hiçbir şekilde Yunan hükümetine taviz vermemesi gerektiğini vurgulayarak, "Yunanistan'ı kurtarmak için Fransız vergi mükelleflerine getirilecek ilave mali yük için parlamento onayının istenmesi gerektiğini" söyledi.

Rusya'nın tepkisi

Rusya Ekonomik Kalkınma Bakan Yardımcısı Aleksey Lihaçev, Yunanistan'da halkın referandumda kreditörlerin şartlarını reddetmesini Atina'nın Avro Bölgesi'nden çıkması adına atılmış bir adım olarak nitelendirdi. 

Yunanistan'daki referandum sonuçlarıyla ilgili Rus basınına değerlendirme yapan Lihaçev, Yunanistan'ın Avro Bölgesi'nden çıkması ve politik istikrarı sağlaması durumunda yabancı yatırımcılar açısından daha cazip bir ülke olacağını savundu.

Lihaçev, "Pazartesi günü Atina yönetimi ile Avrupalı kreditörler arasındaki görüşmeler daha aktif olacak. Pazar günkü "oxi"lerin (hayır) Avro Bölgesi'nden çıkmak adına atılmış bir adım olduğunu anlamak gerekir. Ancak bu yolun sonuna kadar gidileceği de kesin değil" ifadelerini kullandı.