Sanayi ürünleri ithalatında Venezuela’ya kapılar açıldı

Levent AKBAY

Sanayi ürünleri ithalatında Venezuela’ya karşı koruma duvarı düşürüldü. 1 Ocak 2023’te yürürlüğe giren İthalat Rejimi Kararnamesi ile yüzlerce sanayi ürününde üçüncü ülkelere göre, Venezuela’ya uygulanacak gümrük vergileri indirildi. 2020 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması uyarınca, indirim yapılan sanayi ürünleri arasında demir çelik ürünleri özellikle dikkat çekti. Petrol ihracatçısı Venezuela’nın Türkiye’ye yaptığı ihracatta en büyük kalemi demir çelik ürünleri, kimyasal ürünler ve metal cevherleri oluşturuyor. Türkiye’nin bu ülkeden yaptığı ithalatta yaptığı indirim 7 ayrı ürün kategorisinde ayrı ayrı zaman cetveline tabi tutularak en çok 7 yıl içinde sanayi ürünlerine uygulanan vergilerin tamamı sıfırlanacak.

Tercihli rejim henüz Türkiye'ye avantaj sağlamadı

Türkiye’nin Venezuela ile dış ticareti hızlı bir gelişme göstermesine karşın ihracat artışına göre ithalat artışı daha fazla. Bu nedenle Venezuela’ya karşı verilen dış ticaret açığı da artıyor. 2020’de 175 milyon dolar düzeyinde olan açık, 2021’de 250 milyon dolara, 2022’de ise 336 milyon dolara çıktı. Karşılıklı olarak tanınan tercihli rejim gereği taraflarca seçilen ürünlerde vergiler karşılıklı düşürülürken dış ticaretin Türkiye aleyhine açık vermesi tercihli rejimin henüz Türkiye’ye tam olarak avantaj sağlamadığını gösterdi.

Türkiye’nin Venezuala’dan sanayi ürünleri ithalatında mal gruplarına göre 2023’te uygulanacak vergi oranları şöyle olacak:

290542 gtip pozisyonunda yer alan pentaeritritol’un ithalatında uygulanan gümrük vergisi yüzde yüzde 3,1’den yüzde 2,4’e çekildi.

291735 fasılda yer alan ftalik anhidrit ve tereftalik ithalatında yüzde 3,7 olan gümrük vergisi yüzde 2,8’e düşürüldü.

291736 gtip pozisyonunda yer alan tereftalik asit tuzları ve tereftalik asit sodyum tuzlarının ithalatında uygulanan gümrük vergisi yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e çekildi.

Gübrede vergi oranı yüzde 1.5'e düşürüldü

31.05.20.10-31.05.20.90 gtip pozisyonunda yer alan gübrelerin ithalatında uygulanacak vergi yüzde 2,6’dan yüzde 1,5’e çekildi. 31.05.90.20 gtip pozisyonundaki gübreler için aynı ülkeden yapılan ithalatta uygulanan vergi yüzde 2,6’dan yüzde 1,3’e düşürüldü. Bu gtip kapsamındaki diğer gübreler kategorisi için uygulanan vergi yüzde 1,3’ten yüzde 0,8’e çekildi.

İthalatta 32.02.90 gtip pozisyonundaki dört kategoride yer alan debagatta kullanılan maddelerin gümrük vergisi yüzde 2,1’den yüzde 1,1’e düşürüldü, 32.04.90 gtip kapsamındaki diğer boyaların vergisi yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e 32.06.49.10 gtip kapsamında magnetit ithalat vergisi yüzde 2,8’den yüzde 2,1’e, bu kapsamda 32.06.49.70 gtip pozisyonlu diğer magnetit ithalatında uygulanan gümrük vergisi yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e düşürüldü.

32.07.40.40 pul halindeki diğer camlar yüzde 2,1’den yüzde 1,6’ya, 32.08-32.09-32.10 gtip kapsamındaki çeşitli boya ve pigmentlerin vergisi yüzde 3,7’den, yüzde 2,8’e düşürüldü. 32.14 kapsamındakiler yüzde 2,9’dan yüzde 2,1’e, 32.15 kapsamındaki boya ve hammaddeleri yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e düşürüldü. 33.06 gtip kapsamında ağız ve diş sağlığı ürünlerine ilişkin vergi yüzde 1,6’dan yüzde 0,8’e, 33.07 gtip kapsamındaki traş müstahzarları vergisi yüzde 2,6’dan yüzde 1,3’e, aynı kapsamdaki bir grup kapsamındaki vergi ise yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e, 34.02 gtip kapsamındaki sabunlar yüzde 1,6’dan yüzde 0,8’e, 34.02 kapsamındaki yüzey aktif organik maddelerin gümrük vergisi yüzde 2,3’ten yüzde 1.7’ye düşürüldü.

Jelatin vergisi yüzde 4.4'ten 3.3'e indirildi

34.03 kapsamındaki jelatin vergisi yüzde 4,4’ten yüzde 3,3’e düşürüldü. 35.06 gtip pozisyonundaki yüzde 4.4’ten yüzde 3.3’e, 35.06 tutkallar yapıştırıcılar yüzde 3.7’den yüzde 2.8’e, 35.07 kapsamındaki enzimlerin vergisi yüzde 3.7’den yüzde 2.7’ye düşürüldü.

36.01 kapsamındaki barut ve patlayıcı maddeler yüzde 3.3’ten yüzde 2.1’e, 36.02 kapsamındaki barut ve patlayıcı maddeler yüzde 3.7’den yüzde 2.8’e, 36.03 kapsamındaki infilak fitilleri vergisi yüzde 3.4’ten yüzde 2.6’ya, 36.04 kapsamındaki şenlik fişekleri vergisi yüzde 3.7’den yüzde 2,8’e ve 36.06 kapsamındaki ferro-seryum ve diğer piroforik alaşımların ithalat vergisi yüzde 3,4-3,7’den yüzde 2.6-2.8’e düşürüldü.

38.02 kapsamındaki aktif hale getirilmiş karbon vergisi yüzde 3.3’ten yüzde 2.4’e, 38.08 pozisyonundaki haşarat öldürücüler yüzde 3.4’ten, yüzde 2.6’ya düşürüldü. 38.09 apre ve finisaj müstahzarları yüzde 3.6’dan yüzde 2.7’ye düşürüldü.

39.00 pozisyonundaki alçak ve yüksek yoğunluklu polietilenlerin vergisi Venezuela’dan ithalatta yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e, 39.03 pozisyonundaki genleşebilir polistiren’in ithalatında vergi yüzde 2,6’dan yüzde 1,3’e, diğer polistiren ithalatında yüzde 3,7’den yüzde 2,8’e, 39.06 pozisyonundaki akrilik polimerlerin ithalatında vergi yüzde 2,9 ve yüzde 3,7’den yüzde 2,1-yüzde 2,8’e çekildi.

39.15 pozisyonundaki plastiklerin döküntü ve hurdalarının, 39.16 pozisyonundaki plastikten çubuk ve profiller, 39.17 pozisyonundaki plastikten hortumlar ve borular, 39.18 pozisyonundaki plastikten yer kaplamalarının, 39.19 pozisyonundaki plastikten kendin yapışan levhalar, 39.20 pozisyonundaki plastikten diğer levhalar, 39.22’deki plastikten banyo küvetleri, duş tekneleri , 39.24’teki plastikten sofra eşyası, 39.25’teki plastikten inşaat malzemelerinin Venezuela’dan ithalatta vergi yüzde 3,7’den, yüzde 2,8’e, 39.16 pozisyonundaki kauçuk mamülleri yüzde 2,8’den yüzde 1,3’e düşürüldü.

40.09 faslında yer alan kauçuktan boru ve hortumlar vergisi yüzde 1,7’den , yüzde 1,3’e, 40.10 pozisyonundaki kauçuktan taşıyıcı kolanlar yüzde3,7’den yüzde 2,8’e, 40.13’te yer alan iç lastiklere uygulanan vergi oranı yüzde yüzde 2,3’ten yüzde 1,7’ye düşürüldü. 40.15’te yer alan kauçuktan giyim eşyası vergisi yüzde 1,5’ten yüzde 1,2’ye, 40.16’da yer alan vulkanize kauçuktan diğer eşya vergisi yüzde 1,4’ten yüzde 1,1’e düşürüldü.

42.00 pozisyonlarında yer alan ham postlar, deriler, kürkler, saraciye eşyaları, çantalar gibi ürünlerde 42.02 pozisyonunda yer alan sandıklar, bavullar, valizlere ilişkin vergi yüzde 1,7’den 1,3’e, plastikten olanlar yüzde 5,5’ten yüzde 4,2’ye düşürüldü. Bu fasıllarda yer alan tüm ürünlerin gümrük vergileri düşürüldü.

Kürkte vergi oranı 1.6 olarak belirlendi

43.03 pozisyonunda yer alan kürkten giyim eşyası vergisi yüzde 2,1’den yüzde 1,6’ya , taklit kürklerin gümrük vergi yüzde 1,8’den yüzde 1,4’e düşürüldü.

51.11 ve 51.12 gtip pozisyonlarında yer alan dokumaya elverişli maddelerden üretilen eşyaların ithalat vergisi yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü. 52.09 gtip pozisyonunda yer alan pamuktan dokunmuş mensucat vergisi yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü. 52.11 gtip pozisyonunda yer alan denim ithalat vergisi yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü. Ketenden mensucat gümrük vergisi yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü.

54.00 gtip pozisyonlarında yer alan Dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşyalardan sentetik ve suni devamsız liflerin tamamında gümrük vergileri yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü.

55.00 gtip pozisyonlarında yer alan Dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşyalardan sentetik ve suni devamsız liflere ilişkin tüm ürünlerde gümrük vergileri yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü. 56.00 gtip pozisyonlarında yer alan vatka, keçe ve dokunmamış mensucat vergileri yüzde 2,5’ten yüzde 1,8’e, balık ağları vergileri ise yüzde 4,6 olan vergi ise yüzde 3,4’e düşürüldü.

57.00 faslında yer alan halı gümrük vergileri yüzde 4,6, yüzde 2, yüzde 1,7’den, yüzde 3,4, yüzde 1,5, yüzde 1,3’e düşürüldü. 59.03 gtip pozisyonunda yer alan plastikle sıvanmış mensucat gümrük vergisi yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düşürüldü. 60.00 gtip pozisyonlarında yer alan örme eşyaların gümrük vergisi yüzde 4,6’dan yüzde 3,4’e düştü. 61.00 pozisyonunda yer alan örme giyim eşyası türlerinde vergi oranı yüzde 6,9’dan yüzde 5,1’e düşürüldü.

Örülmemiş giyim eşyasında vergi oranı yüzde 5.1

62.00 fasıl kapsamındaki hemen tüm gtip pozisyonlarında yer alan örülmemiş giyim eşyası ithalat vergisi yüzde 6,9’dan yüzde 5,1’e düşürüldü. 63.00 fasıl kapsamındaki gtip pozisyonlarında yer alan kullanılmış giyim eşyası vergilerinin ağırlıklı bölümü yüzde 6,9’dan yüzde 5,1’e düşürüldü.

64.00 fasıl kapsamındaki ayakkabıların gümrük vergileri ağırlıklı olarak yüzde 9,7’den yüzde 7,2’ye düşürüldü. 65.00 ve 66.00 fasıllardaki başlıklar ve şemsiyelere ilişkin gümrük vergileri de düşürülürken, 69.00 fasıl kapsamındaki seramiklerin ithalatında uygulanan vergi yüzde 6,9’dan yüzde 5’e düşürüldü. 70.00 fasıl kapsamındaki cam eşyalara uygulanan yüzde 6.3’lük gümrük vergisi yüzde 4,7’ye, yüzde 2,8 olan gümrük vergisi yüzde 1,4’e düşürüldü.

71.00 fasıl kapsamında yer alan inci ve kıymetli taş ithalatında taklit mücevherlerin gümrük vergisi yüzde 1,6’dan yüzde 0,8’e düşürüldü. 72.08 kapsamındaki demir çelikten alaşımsız yassı hadde vergisi yüzde 3,6’dan yüzde 1,8’e, farklı genişlikteki ürünler yüzde 4’ten yüzde 2’ye, diğerleri kapsamındaki ürünlere uygulanan vergi yüzde 6’dan yüzde 3’e düşürüldü.

72.10 kapsamındaki genişliği 600 mm’den fazla yassı hadde ürünleri gümrük vergisi yüzde 6’dan yüzde 3’e,72.11’deki 600 mm’den az ve kaplanmamış ürünlerin gümrük vergisi yüzde 6 ve yüzde 4’ten yüzde 3 ve yüzde 2’ye düşürüldü. 72.12’de yer alan yassı hadde ürünlerinin gümrük vergisi yüzde 6’dan yüzde 3’e, 72.13’te yer alan demir çelikten filmaşin ithalat vergisi yüzde 12’den yüzde 6’ya, yüzde 14 olan vergiler yüzde 8’e, cıvata somun elektrot çivi imalinde kullanılan filmaşin vergisi yüzde 16’dan yüzde 8’e, 72.14 pozisyonundaki demir veya çelikten alaşımsız çubuklar ithalat vergisi yüzde 12’den yüzde 6’ya, 72.16 pozisyonunda yer alan demir veya çelikten alaşımsız profillerin vergisi yüzde 6,8’den yüzde 3,4’e,

Sondaj işlerinde kullanılan içi boş çubuklar kapsamında 72.25 pozisyonundaki yassı hadde ürünleri vergisi yüzde 2,4’ten yüzde 1.2’ye, 72.28.20 pozisyonundaki silikon manganez çubuklar yüzde 4’ten yüzde 2’ye, 72.28b30 pozisyonundaki sıcak ve haddelenmiş diğer çubuklar yüzde 5,7’den yüzde yüzde 4,3’e, 72.28.70 pozisyonundaki bu kapsamdaki profiller yüzde 5,1’den yüzde 3,9’a, 72.28.80 pozisyonundaki sondaj işlerinde kullanılan içi boş çubuklar yüzde 1,6’dan yüzde 0,8’e düşürüldü.

73.01.10 pozisyonundaki demir çelikten palplanşlar vergisi yüzde 4’ten yüzde 2’ye, 73.02.10.10- 40 pozisyonlarındaki yüzde 3’ten, yüzde 1,5’e düşürüldü. 76.05- 76.06-76.07-76.08 pozisyonlarındaki alüminyumdan çubuklar, alüminyum teller, alüminyum saclar ve levhalar, alüminyum yapraklar ve şeritler, alüminyum ince ve kalın borular ithalatında uygulanan gümrük vergileri yüzde 3’ten yüzde 1,5’e düşürüldü. 76.10-76.14 arasındaki alüminyum inşaat ve inşaat aksamı, alüminyum depo ve sarnıçlar, sıkıştırılmış gazlar için alüminyum kaplar, alüminyumdan sofra, mutfak eşyaları için uygulanan vergiler yüzde 2,4’ten yüzde 1,2’ye düşürüldü.

Otomotiv sektöründe de anlaşma yapılacak

Otomotiv sektörüne ilişkin olarak, Venezuela’ya karşı uygulanan vergiler değiştirilmedi. Ayrı bir sütünda gösterilmesine rağmen Venezuela’nın MERCOSUR bütünleşme sürecine üyeliğinden kaynaklanan yükümlülükleri uyarınca sürdürdüğü müzakereleri tamamladığında, Taraflar, ürünlerin kapsamını ve uygulanacak menşe kurallarını belirleyecek, mümkün olduğunca derin ve kapsamlı bir tercihli düzen oluşturmak hedefiyle müzakerelere başlayacaklar.