Rus ekonomisinde yaralar sarılıyor

Petrol fiyatlarındaki düşüş ve yaptırımlar nedeniyle büyük darbe alan Rus ekonomisi, geçmiş krizlerden aldığı dersler sayesinde yaralarını sarmayı başarıyor.

Kırım’ın ilhakı ve Ukrayna’nın doğusundaki faaliyetlerinden ötürü uygulanan politik baskılar, ekonomisindeki belirli sektörleri hedef alan yaptırımlar, ülke gelirlerinin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan petrol ihracatında, düşen fiyatlar nedeniyle yaşanan kayıplarla Rus ekonomisi 19 aydır küçülüyor.

Halkın giderlerinin giderek düştüğü, yıllık enflasyonun yüzde 13’e kadar çıktığı, üretim ve yatırımların rekor seviyede gerilediği Rusya’nın, yaklaşık 2 yıldır yaşadığı tüm olumsuzluklara karşın kredi notu ise Standard & Poor’s (S&P) tarafından bir süre önce "negatiften” “durağana” yükseltildi.

Rusya Merkez Bankası da ülkedeki enflasyon oranlarında istikrarın artması ve buna bağlı olarak yeniden ekonomik büyümeye geçilmesine dair işaretlerin tespit edilmesi sonucu faiz oranlarını bir süre önce yarım puan daha düşürdü.

Rus ekonomisinin geçirdiği kritik dönemi değerlendiren uzmanlar, krizin en dip noktasının artık geride kaldığını, ancak tam anlamıyla resesyondan çıkabilmek için ülkenin önünde daha uzun bir yol olduğu görüşünü taşıyor.

“Gereken dersler alındı"

Rus Ulusal Ekonomi Başkanlık Akademisi Finans Mühendisliği Kürsüsü Başkanı ve eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Konstantin Korishchenko, Rus ekonomisinde yaraların artık sarılmaya başlandığını ifade etti.

Korishchenko, "Geçmiş krizler Rusya için kötü tecrübeler oldu. Ancak gereken dersler alındı. Bütçe artık daha tedbirli bir model ele alınarak hazırlanıyor ve mali politikalar enflasyon odaklı ve serbest kur sistemi doğrultusunda belirleniyor. Bu 1-2 yıllık dönem için kesinlikle makro istikrar sağlayacaktır.” dedi.

Mevcut krizin daha önceki krizlerden daha uzun sürmesinin beklendiğini ifade eden Korishchenko, katı mali politikalar nedeniyle makro istikrar sağlanırken, büyümenin kısıtlandığını belirtti.

Ekonominin zor koşullara rağmen dayanıklılığını sağlayan politikaların baş mimarlarından birinin Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina olduğunu belirten Korishchenko, şöyle konuştu:

“Maliye Bakanı Anton Sliuanov ve Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukaev de bu başarının mimarları arasında. Ayrıca, eski maliye bakanlarından Aleksey Kudrin de döneminde Rusya’nın rezervlerini sağlamlaştırarak petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle yaşanan şokun atlatılmasını sağladı. Şu an Rus ekonomisinde belirsiz olan tek bir konu kaldı. Ne zaman tekrar en az yüzde 3’lük istikrarlı büyüme rakamlarına geçilecek?”

“Uzun bir yolumuz var"

Yeni Ekonomi Üniversitesi Finans Bölümü Öğretim Üyesi Oleg Shibanov da Rus ekonomisinin 1998 ve 2008 yıllarına göre çok daha sağlam durduğunu vurguladı.

Makroekonomik politikaların, geçmişteki politikalara kıyasla koşullara daha uygun şekilde uygulandığını ifade eden Shibanov, 1998’de yaşanan büyük sermaye çıkışlarının etkisini hafifletebilecek uluslararası rezervlerin bulunmadığını, 2008’de ise rezervlerin üçte birinin (200 milyar dolar) 5 ayda tükendiğini söyledi.

Shibanov, Rus rublesindeki serbest dalgalı kur politikası sayesinde rezervlerin bu kez hızla erimediğini belirterek, yetkililerin petroldeki düşüşün uzun süreceğini bu defa kabullendiğini, bu sayede makro ihtiyati düzenlemelerin daha gerçekçi yapılabildiğini kaydetti.

Tarım ve kimya sektörleri başta olmak üzere, petrol ihracatına dayalı Rus ekonomisinin yapısının yavaş da olsa geliştiğine işaret eden Shibanov, “Ancak uzun bir yolumuz var. Yüksek verimlilik artışı ve teknolojik yatırımlar hala yetersiz. Rusya’daki kurumların bu noktada yapacağı geliştirmelerle küresel ekonomiye daha adapte olabileceğimizi umut ediyorum.” dedi.

“Yapısal reformların yapılması şart”

Rus Dışişleri Bakanlığı'na bağlı Moskova Devlet Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü’nden Prof. Dr. Tatiana Isachenko ise Rus ekonomisinin toparlanmaya başladığı düşüncesine şüpheyle yaklaşıyor.

Isachenko, yaşanan krizin, birkaç çeşit emtianın ihracatına dayalı bir ekonominin ne kadar tehlikeli olabileceğini gösterdiğini kaydederek, “Ekonominin toparlanması için öncelikle yapısal reformların yapılması şart. Küresel süreçlere dahil olmadan geleneksel ekonomik yöntemlerle ekonomiyi başarılı bir şekilde geliştiremezsiniz.” ifadelerini kullandı.

Ekonomik krizden çıkıldığına dair açıklamaların gerçeği yansıtmadığını savunan Isachenko, “Moskova ve St. Petersburg dışında yaşayan düşük gelirli birçok insan var. Bu insanların krizden çıkıldığını ve artık daha iyi durumda olduklarını söylediklerini göremezsiniz. Rus halkı çok çeşitlidir.” dedi.

Isachenko, yöneticilerin geçmiş krizlerden gereken dersleri aldıklarını da düşünmediğini belirterek, “Rusya’da anahtar kişi, devlet başkanı. Kendisine kimlerin tavsiye verdiğini ve bu tavsiyeleri ne kadar dinlediğini bilmiyorum.” şeklinde konuştu.