Petrolde uzun vadeli beklenti 95 $

İSTANBUL - İran'dan kaynaklanan jeopolitik gerginlik ve arz endişeleri nedeniyle uluslararası piyasalarda petrolün varil fiyatı yılbaşından bu yana 20 dolardan fazla artış göstererek 125 doların üzerine çıktı. Ancak uzun vadeli petrol kontratları ile spot piyasada fiyat farkının rekor seviyeye çıkması, üç haneli fiyat döneminin kısa vadeli bir fenomen olabileceği tartışmaları başlattı.

Financial Times gazetesinin haberine göre, yılbaşından bu yana petrol fiyatları 20 dolardan fazla yükselirken, aynı dönem içinde Aralık 2018 vadeli kontratlar sadece 1 dolar yükselerek 95 dolar/varil oldu. Böylelikle beş yıllık kontratlar ile spot piyasa arasındaki fark 30 dolarla rekor seviyeye çıktı. Bloomberg'in verilerine göre 3 yıl vadeli kontratlar ile spot piyasa arasındaki fark da 25 dolarla 1998'den bu yana en yüksek seviyede. Spot ve uzun vadeli fiyatlar arasındaki fark, fiziksel sıkışıklığın yaşandığı 2004 ve 2008 dönemlerinden daha büyük düzeyde.

Emtia aracı kurumu Marex Spectron'un vadeli enerji piyasaları bölüm başkanı Mark Thomas'a göre, bu makas, piyasaların ileriki dönemlerde petrol arzında artışı fiyatlandırdığına işaret ediyor. Thomas'a göre Irak, Brezilya, ABD ve Kanada'da arzın artacağı öngörüsü hakim. Dünyanın önde gelen petrol üreticisi Suudi Arabistan da petrol fiyatlarının makul sevide olmadığını belirterek, arzın artacağı sinyalleri gönderiyor. Özellikle ABD'de petrol üretimi, hidrolik sistem kullanımının artmasıyla birlikte 10 yılın zirvesine çıkmış durumda. Tüm bunlar, uzun vadede dünyada petrol arzının yükseleceği beklentisini destekliyor.

Bazı uzmanlar ise bu beklentilere temkinli yaklaşıyor. Barclays emtia araştırmalı bölüm başkanı Paul Horsnell, "Petrol fiyatlarının gelecek yıllarda, vadeli işlemler eğrisinin işaret ettiğinden daha çok daha yüksek olacağını düşünüyoruz" açıklamasında bulundu, Horsnell, daha önce de, petrol fiyatlarının 100 doların üzerine çıkacağı tahmininde bulunmuştu. Uluslararası Enerji Ajansı da (IEA), ABD'nin arzındaki artışın küresel petrol dinamikleri üzerinde çok fazla etkili olmasını beklemediğini bildirmişti.

Ocak ayından bu yana yüzde 15'in üzerinde artış kaydeden petrol fiyatları dün biraz gevşeyerek 124 dolara yaklaştı. Brent ham petrolü, ABD'nin ham petrol stoklarını gösteren veride geçen hafta beklenenin üzerinde artış gerçekleşmesine rağmen ABD'nin stratejik petrol rezervlerinin kullanılması olasılığına bağlı olarak düşüşünü dün sürdürdü. Bu arada ABD'deki istihdam piyasasının 2006'dan bu yana en iyi 6 aylık dönemini kaydetmiş olmasının tüketici güvenini 1 yılın zirvesine taşımasına rağmen bazı Fed yetkilileri ekonomik büyümenin desteklenmesi için daha fazla gevşemenin gerekebileceğini dile getirmesinin dolar üzerinde yaptığı baskı düşüşün sınırlı olmasına neden oluyor.

Brent petrolünün varil fiyatı, dünyanın başlıca petrol üreticilerinden İran'a uygulanan yaptırımlar nedeniyle bu ay 128 dolara kadar yükselmiş, 2008 yılında gördüğü tarihi zirve ile arasındaki fark ise 20 dolara kadar inmişti.

Fransa stratejik petrol stoklarını serbest bırakmayı düşünüyor

Fransız Le Monde gazetesi, Fransa'nın petrol fiyatlarının aşağı çekilebilmesi amacıyla stratejik petrol stoklarının "birkaç hafta içinde" serbest bırakılması ile ilgili olarak İngiltere ve ABD ile görüştüğünü bildirdi. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına dayandırılan haberde, "Stratejik petrol stoklarının serbest bırakılması günler değil, haftalar içinde söz konusu olabilir" denildi. Fransa cumhurbaşkanlığı makamı ve enerji bakanlığına konuyla ilgili bilgi vermeleri için ulaşılamadı. Haberde Cumhurbaşkanlığı makamından bir kaynağın "Jeopolitik gerginlik nedeniyle stratejik rezervlerin kullanımı meşru olabilir" dediği bildirildi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine sadece bir ay kalan Fransa'da akaryakıt fiyatlarının son birkaç ayda rekor seviyelere yükselmesi cumhurbaşkanı adayları arasında kıyasıya rekabet yaşanmasına neden oluyor. Akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş sadece Fransa'da değil, dünyanın pek çok ülkesinde siyasetçiler için baş ağrıları yaratıyor. Kasım ayındaki seçimlerde yeniden seçilmeyi hedefleyen ABD Başkanı Barack Obama, yüksek fiyatlar nedeniyle kamuoyunun oluşan öfkeyle mücadele etmek zorunda. İki İngiliz kaynak, Reuters'e mart ayı ortasında yaptıkları açıklamada İngiltere ve ABD'nin, petrol fiyatlarındaki yükselişin ekonomiye etkilerini gidermek amacıyla birkaç ay içinde stratejik petrol stoklarını serbest bırakmak için yaptıkları ortak çalışmaya Fransa'nın da katılacağını söylemişlerdi.