İspanya'da yeni krizin adı: Katalonya

MADRİD  - İspanya'nın 17 özerk yönetimi arasında Bask bölgesiyle birlikte ayrılıkçı görüşlerin en yoğun yaşandığı Katalonya'da, ekonomik krizin etkisiyle alevlenen ayrımcı akıma destek veren Katalan hükümeti, "devlet" olmak için Katalan halkının kendi geleceğine karar vermesini isteyen bir öneri sundu.
İspanya'daki özerk yönetimler arasında 42 milyar euro ile en fazla borcu bulunan ve İspanyol hükümetinin kurduğu fondan 5 milyar euroluk yardım isteyeceğini duyuran Katalonya, bölge ekonomisinin yaşadığı krize en büyük sebebi İspanyol devletine ödenen vergi olarak gösteriyor. 16 milyar euroluk kamu açığı bulunan Katalonya özerk yönetimi, İspanyol devletiyle yeni bir mali anlaşma yaparak, bu zamana kadar ödediği gayri safi milli gelirin yüzde 8'ine denk gelen vergiyi yüzde 4'e indirmek istiyor. Katalonya Özerk Yönetimi Başkanı Artur Mas, bu konuyu konuşmak için 20 Eylül'de İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ile bir görüşme yapsa da olumsuz yanıt alarak Barcelona'ya geri döndü.
Katalonya Özerk Yönetim Meclisi'nde bugün başlayan ve genel siyasetin tartışılacağı üç gün sürecek oturumda, Katalonya'nın ekonomik krizi öncelikli olsa da bununla bağlantılı olarak büyüyen ayrılıkçı görüşler de gündemin üst sıralarında yer alacak.
Artur Mas'ın genel başkanlığını yaptığı, Katalonya'da tek başına iktidar olan Yönelim ve Birlik Partisi (CIU), meclise sunduğu öneride, "Katalonya halkı, özgür ve demokratik bir şekilde geleceğini belirleyebilmeli. Bu yüzden de Katalanların kendi rızalarına danışılmalıdır" denilirken, "kendi geleceğine karar verme hakkına dayanılarak Katalonya'nın bir ulusal geçiş süreci yaşamaya başlaması gerektiği" savunuldu. CIU, "Katalonya'nın, önündeki yeni süreçte uluslararası toplum, AB ve İspanyol hükümeti ile diyaloğa açık olması gerektiğini de" öne sürdü. CIU'nun, ayrılıkçı önerisi için halk oylaması talebinde bulunacağı ya da çoğu kişinin beklediği gibi Katalonya'yı erken seçime götüreceği tahmin ediliyor.
135 sandalyeli Katalan meclisinde 62 milletvekili bulunan CIU, mecliste yapılacak görüşmeler sonunda, Perşembe günü bu önerinin kabul edilmesi için, ayrılıkçı siyaset yapan Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC), Katalonya Yeşiller Girişimi (ICV) ve Solidaritat (SI) ile müzakere halinde bulunuyor. Genel kanaat ise şimdilik sadece sembolik bir değeri olan bu öneri metninin, ERC, ICV ve SI'nin desteğiyle, 86 oyla, Katalonya meclisinde kabul edileceği yönünde. Katalonya Başkanı Mas'ın daha sonra Katalonya'yı erken seçime götürmesi beklenirken, seçimin 25 Kasım veya 2 Aralık tarihinde olacağı söyleniyor.

Rajoy: "Temel sorunun üzerine başka bir sorun eklememek gerekiyor"

Bu arada Katalonya'daki ayrılıkçı tartışmaları büyütmemek için konuyla ilgili fazla yorum yapmaktan kaçınan İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, "Ülke çok zor bir dönemden geçiyor ve ciddi, sağduyulu ve mantıklı olmak için temel sorunun üzerine başka bir sorun eklememek gerekiyor. 1978 yılında tüm İspanyolların karar verdiği İspanya, İspanya anayasasıyla sahip olduğumuz devlet modeli, tarihimizde olmadığı kadar merkeziyetçilikten uzaktır çünkü hiçbir zaman şimdi olduğu kadar güçlü yerel yönetim olmamıştır" dedi. Rajoy, bazı siyasetçiler tarafından dillendirilen, özerk yönetimlerin İspanyol devleti ile olan mali anlaşmalarını yenilemesi konusunun da gündemlerinde olmadığını söyledi.
Ana muhalefette bulunan Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) Başkanı Alfredo Perez Rubalcaba ise "federalizm" kelimesinin kendini korkutmadığını belirterek, İspanya'yı daha ileriye götürecek anayasal değişikliklerle ülkeyi federal bir yapıya kavuşturmaya artık sıcak baktıklarını vurguladı.
Katalonya özerk yönetiminde yaşanan gelişmeler, 2005 yılında Bask özerk yönetiminde olanları hatırlatırken, o dönem Bask özerk yönetimi başkanı olan Juan Jose İbarretxe'nin girişimiyle Bask parlamentosunda kabul edilen "kendi geleceğine karar verme için referandum" önerisi, İspanyol meclisi tarafından reddedilmiş ve hiçbir adım atılamamıştı.