İran'a yaptırıma Türkiye 'hayır' dedi

İSTANBUL - BM Güvenlik Konseyi, İran'a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etti. Tasarı, 15 üyeli Güvenlik Konseyi'nde Türkiye ve Brezilya'nın "Hayır" oyuna karşı 12 "Evet" oyuyla kabul edildi. Lübnan, çekimser kaldı.

Kararda, İran'ın nükleer ya da balistik programına katılan İran Atom Enerjisi Kurumuna bağlı İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi Başkanı Cevad Rahiki'ye ve toplam 40 İran kuruluşuna, uluslararası alanda mal varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesi öngörülüyor.

Bu 40 kurum arasında 15'i İran Devrim Muhafızları'na, üçü İran Deniz Hatları'na bağlı kuruluş bulunuyor. İran'ın uranyum zenginleştirme, yenidenişleme tabi tutma ve ağır su projelerini askıya almadığı kaydedilen kararda, İran'ın Konseyin bu konuda kendisine çağrıda bulunan 2006, 2007 ve 2008 yıllarındaki kararlarına uymadığı ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile işbirliği yapmadığı gerekçesiyle çeşitli önlemler alındığı belirtildi.

Kararda, İran'ın UAEK'ya bildirmeden uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirdiği,  bundan büyük endişe duyulduğu ve İran'ın nükleer programının dünyada nükleer silahların yaygınlaşması kapsamında risk oluşturduğu bildiriliyor.

Türkiye ve Brezilya'nın İran ile uranyum takas anlaşmasına da atıfta bulunulan kararda,  Türkiye ve Brezilya'nın diplomatik çabalarının "güven artırıcı önlem" olarak hizmet edebileceği belirtildi, bununla birlikte İran'ın nükleer meselenin özünü çözmeye yönelik çabalarda bulunması istendi.

Obama: İran'a açık mesaj

ABD Başkanı Barack Obama, BM Güvenlik Konseyi'nin yeni yaptırımları kabulünü "İran'a açık bir mesaj" olarak nitelendirdi. Obama, yaptığı açıklamada, İran ile müzakere kapısının hala açık olduğunu belirtti. Obama, "İran'ın haklarını tanıyoruz, ancak bu haklar sorumluluklar da getiriyor" dedi. Obama, bu kez İran'ın karşılaştığı en geniş yaptırımların söz konusu olduğunu ifade etti.

Ahmedinejad: Karar, değersiz

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, BM Güvenlik Konseyi'nin İran'a yönelik olarak kabul ettiği yeni yaptırımlar kararının hiçbir değer taşımadığını ve "kullanılmış bir mendil gibi çöp kutusuna atılması gerektiğini" söyledi. İran TV'sinde konuşan İranlı yetkililer söz konusu kararın "durumu daha da karmaşıklaştıracağını" söylediler.

Türkiye: İmzamızın arkasındayız

Başbakanlık kaynaklarından Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi'ndeki İran'a yaptırım kararıyla ilgili oylamada "Hayır'' oyu kullanmasına ilişkin yapılan açıklamada, "Türkiye, Tahran Anlaşması'nda attığı imzanın arkasında durmuştur. Zira Türkiye başından beri diplomasi yolunun açık tutulmasını ve sorunun diplomasi yoluyla çözülmesini savunmuştur. Bu yöndeki kararlılığı ve tutarlılığı BM Güvenlik Konseyi'ndeki

oylamada da açıkça ifade edilmiştir. Türkiye, yaptırım kararının alınmasına rağmen diplomasi yolunun hala açık olduğuna inanmaktadır. Bu yönde çabalarını sürdürecektir" denildi.

İsrail: Doğru bir adım

İsrail Başbakan Yardımcısı Silvan Şalom, "Bu doğru yönde atılmış bir adımdır" dedi. İran'ın nükleer zenginleştirme faaliyetlerini durduramaması halinde ilave yeni önlemlerin düşünülmesi gerektiğini kaydetti.

Öngörülen yaptırımlar

BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı karara göre, İran'ın nükleer ya da balistik programına katılan İran Atom Enerjisi Kurumu'na bağlı İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi Başkanı Cevad Rahiki'ye ve toplam 40 İran kuruluşa, uluslararası alanda mal varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesi öngörülüyor.

Bu 40 kurum arasında 15'i İran Devrim Muhafızları'na, üçü İran Deniz Hatları'na bağlı kuruluş bulunuyor. İran'a halihazırda uygulanan BM silah ambargosu oldukça genişletiliyor, İran'ın nükleer programıyla ilgili olan İran bankalarına yönelik sıkı denetim ve yaptırım getiriliyor. Ayrıca kararda, uluslararası alanda tüm İran bankalarıyla olan alım-satım işlemlerinin sıkı denetimi ve İran'a giden ve İran'dan gelen gemilerin yasaklanan kargo taşımaları yönüne ciddi şüphe duyulması durumunda açık sularda sıkı kontrolü de öngörülüyor. Adı geçen banka ise nükleer program çerçevesinde işlemler yaptığı ileri sürülen Bank Mellat’a bağlı First East Export Bank.