İç savaşa mı gidiyor?

ANKARA - Libya'da halk ayaklanmasıyla birlikte Muammer Kaddafi'nin iktidarının zayıflamasıyla, ülkede iç savaşın çıkabileceği belirtiliyor.

Kaddafi'nin 40 yıllık yönetimini bırakıp ülkeden kaçması halinde arkasında barışçıl geçiş için "pek az normal yapıya sahip" bir ülke bırakacağı kaydediliyor. Ülkede açık bir kurumsal sistemin olmaması ve kurumsal bir muhalefet yapısının bulunmamasının iktidar boşluğunu kimin dolduracağı sorusunu ortaya koyduğu belirtiliyor.

Mısır ve Tunus'ta her ne kadar yolsuzluğa batmış olsalar da yerleşmiş bir kurumsal sistemin bulunduğunu belirten uzmanlar, bunun yumuşak bir geçişe imkan tanıdığını belirtiyorlar.

Seyfülislam da yerine gelemez

Şimdiye kadar Kaddafi ayrıldıktan sonra yerine oğullarından birinin geçeceği ve en muhtemel adayın reform yanlısı Seyfülislam olduğu düşünülüyordu. Ancak Seyfülislamın önceki gün televizyona çıkıp bir taraftan reform sözü verirken diğer yandan "iç savaş" tehdidinde bulunmasından sonra bu seçeneğin de ortadan kalktığı belirtiliyor.

Kaddafi giderse bütün aile gider

Cambridge Üniversitesi Mağrib uzmanı George Joffe'e göre, Kaddafi oğullarını birbirine karşı kullanarak onlardan birinin iktidara gelme şansını zayıflattı. Guardian gazetesinin görüştüğü Joffe, "Kendisi giderse, bütün aile gider. Rejim çökerse onunla bağlantılı herkes lekelenir" dedi.

Ordu seçeneği de zayıf

Kaddafi giderse yönetimi ordunun ele almasının da zor olduğu, çünkü kendisi de asker olan Kaddafi'nin orduyu kasten zayıf tuttuğu belirtiliyor. Rejim özel taburlarca korunuyor ve ordunun bir kolu oğul Mutassım'ın yönetiminde diğer koluysa Hamis'in kontrolünde bulunuyor. Böylece ülkenin korkulan güvenlik organında iktidar tekeli bulunmuyor.

Giderek daha kanlı olacak

Ortadoğu uzmanı Philip McCrum, "Kaddafi sonrası dönem belirsizliklerle dolu, "Ülkede ne organize bir muhalefet ne de insanların etrafında toplanabileceği sivil kurumlar var" dedi. Kaddafi'nin taviz vermesinin pek ihtimal dahilinde olmadığını, ordunun Mısır'da olduğu gibi rejim değişikliğinde rol oynamayacağını, kendi çıkarlarını korumak için satükonun sürmesini isteyeceğini belirten McCrum, Libya'daki olayların "giderek daha kanlı olacağı" tahmininde bulundu.  

Somali'ye döner

Katar'daki Brookings Doha Merkezi'nden Şadi Hamid de, "Libya iç savaş için en muhtemel aday çünkü hükümet kendi topraklarının bir bölümü üzerindeki kontrolü kaybetti" dedi. Libya'yı yıllarca Lockerbie davasında savunan Cezayirli avukat Saad Dicebbar da, "Kendi aşiretlerini tepeden tırnağa silahlandırdığından eminim... Eğer Kaddafi aşiret kartını kullanırsa, ülke Somali'ye döner" diye konuştu.