Dünyanın gözü İran doğalgazında

TAHRAN - İran'ın, Güney Pars Sahası'nın 2020'de tam kapasiteyle faaliyete geçmesinin ardından dünyanın en büyük doğalgaz ihracatçıları arasına girebileceği öngörülüyor. 

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) "Orta Vadeli Gaz Piyasası Raporu"na göre, Güney Pars Sahası'nın İran'a ait bölümünde 14 trilyon metreküplük doğalgaz rezervi bulunuyor. İran'ın 20 gaz sahasından biri olan Güney Pars Sahası, ülkenin toplam doğalgaz rezervinin de yüzde 42'sine karşılık geliyor.  

Raporda, 24 ayrı alandan oluşan Güney Pars Sahası'nın yarıya yakınının faaliyete geçtiği, tam kapasiteyle üretime geçilmesinin ardından ise yıllık 300 milyar metreküplük üretim sağlanacağı belirtildi.  

İran ile P5+1 ülkeleri arasında yürütülen ve 24 Kasım 2014'e ertelenen nükleer müzakerelerin anlaşmayla sonuçlanması halinde İran'ın doğalgaz kaynaklarına yatırımlarını artırması, ülkeyi yeniden güçlü enerji ihracatçısı konuma taşıyabileceği öngörülüyor. 

İran Milli Petrol Şirketi (NIOC) verilerine göre, İran'dan Asya ülkelerine yapılan gaz ihracatı 2014'ün ilk yarısında yüzde 25 artarken, Ukrayna krizinin ardından İran gazı yeniden Batı ülkeleri için alternatif haline geliyor. 

Bu arada, İran Petrol Bakan Yardımcısı Ali Mejidi, İran'ın Rusya'nın alternatifi olduğunu belirterek, Nabucco ile Avrupa'ya gaz sevkiyatı yapabileceklerini ifade etmişti. 

İran anayasasına göre, uluslararası şirketler arama ve geliştirme faaliyetlerinde yer alabiliyorken, kaynaklarda pay sahibi olamıyor. Tüm petrol ve gaz üretim faaliyetleri (NIOC) tarafından yürütülüyor. Uygulamada olan kontrat modelinde değişiklikler yapılmasıyla uluslararası şirketlerin uzun vadeli yatırımlarının teşvik edilmesi hedefleniyor. 

Avrupalı şirketler yatırım için bekliyor

İran Öğrenci Haber Ajansı'na (ISNA) konuşan İran Milli Gaz Şirketi yatırım komitesi yetkilisi Asgar Suheylipur, gerçekleştirdikleri müzakereler sonucunda başta Avrupalı şirketler olmak üzere dünyanın önde gelen petrol ve gaz şirketlerinin İran'daki doğalgaz yataklarında yatırım yapma isteklerini öğrendiklerini belirtti. 

İngiltere, Fransa, Çin, Güney Kore ve Japonya'dan toplam 13, İran'dan da 4 şirketin, gaz yataklarında, 15 milyar dolarlık yatırım yapmaya hazır olduklarını bildirdiğini aktaran Suheylipur, şirketlerin boru hattı üretimi, rafineri kurulumu ve gaz basınç tesislerinin kapasitelerinin artırılması alanlarında da faaliyet göstereceklerini bildirdi. 

İran, Rusya'dan sonra dünyanın en büyük ikinci doğalgaz rezervine sahip ülke. Hem kara hem de denizde doğalgaz yatakları bulunan İran, rezerve yönünden ikinci sırada yer alsa da nükleer programı nedeniyle uygulanan uluslararası yaptırım ve ambargo dolayısıyla üretim ve ihracatta bir dizi engellerle karşı karşıya bulunuyor.