Dev füze ihalesinde Rus iştahı

Türkiye'nin ilk uzun menzilli füze savunma projesinde Çin'le yapılan müzakerelerde başta teknoloji transferi olmak üzere şartnamedeki taleplerin halen tam olarak karşılanamadığı belirtilirken, Savunma Sanayi Müsteşarlığı yetkilileri Çin'in yanı sıra diğer teklif sahibi ülkelerle görüşmelere hız verdi. Yetkililer, ihalenin ilk aşamasında elenen Rusya'nın halen uzun menzilli füze sistemini Türkiye'ye verme konusunda istekli olduğunu belirtiyorlar. 

Kritik konuda güvence alınamadı

Reuters'a konuşan konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, uzun menzilli füze projesi için 
düzenlenen ihalede sözleşme görüşmelerine başlanan Çin ile yürütülen müzakerelerde şartnamedeki taleplerin yerine getirilmesi konusunda Türkiye'nin kafasındaki soru işaretlerinin tam olarak silinemediğini belirterek, "Bu konuda temaslar sürüyor, ihalenin en önemli konularından olan teknoloji transferinin sağlanması konusunda tam bir güvence alınamadı" dedi. Türkiye 2013 yılının sonbaharında ilk uzun menzilli füze projesinde Çin ile sözleşme görüşmelerine başlamış, bu süreçte ikinci sıradaki Fransa-İtalya ortaklığı ile üçüncü sıradaki Patriot füze savunma sistemini üreten ABD'li Raytheon ve Lockheed Martin'den  teklif sürelerini uzatmaları birkaç defa istenmişti. Başbakan Ahmet Davutoğlu, Ocak ayındaki Savunma Sanayi İcra Komitesi toplantısı sonrasında, "Sadece Çin firması ile değil üç firmayla da görüşmeler sürüyor. Son gelen bazı teklifler söz konusu oldu, daha önceki tekliflere revizyon oldu bunları değerlendirip görüşmelerin bir süre daha sürmesine karar verdik" demişti. 

'Çin'den vazgeçilmedi'

Konuyla ilgili bilgisi olan bir başka yetkili ise, "Henüz Çin'den vazgeçilmiş değil, müzakereler devam ediyor. Teknoloji transferi konusu bu projedeki önceliklerden bir tanesi. Çin'den vazgeçilse de diğer teklif sahipleri ile teknoloji transferi konusu Türkiye'nin önceliklerinden biri olmaya devam edecek" dedi. Çin ile yürütülen görüşmelere paralel olarak SSM yetkilileri diğer teklif sahipleri ile de müzakereler yürütüyor. 

Yoğun görüşme trafiği

Reuters'a konuşan diğer bir kaynak, bu çerçevede Savunma Sanayi Müsteşarı ve beraberindeki bir heyetin Ocak ayı sonunda Fransa-İtalya ortaklığı ile görüşmek üzere İtalya'ya gittiğini belirtirken, "Mart ayında da önce diğer teklif sahibi ABD ile görüşmek üzere bir heyet bu ülkeye gidecek. Son olarak Çin'e gidecek heyet de orada görüşmeler yapacak" dedi. 

Teklifi revize etti

Kaynaklar, ihalede sunduğu teklif ile ihale sürecinden elendiği açıklanan Rusya'nın da projeye yeniden dahil olmak konusunda istekli olduğunu ve bunu Türk yetkililere yeniden ilettiğini belirtti. Daha önce Reuters'a bilgi veren yetkililer, Rusya'nın sürece yeniden dahil olmak üzere teklifini revize ettiğini ve Türkiye'ye S400 füzeleri vermeyi teklif ettiğini belirtmişti. 

ABD ve NATO'nun tepkisi

Türkiye'nin ilk uzun menzilli füze projesinde Çin ile sözleşme görüşmelerine başlaması ve teklifi sunan Çinli şirket CPMIEC'in ABD'nin yaptırım listesinde olması ABD'nin yanı sıra NATO yetkililerinin de tepkisine neden olmuştu. NATO üyesi olan Türkiye'nin, Çin sistemini alması durumunda bunun NATO sistemlerine entegre edilemeyebileceği endişesini dile getirmişti. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz söz konusu sistemin NATO'ya entegre edilmeden kullanılacağını belirtmişti. 

SSM yetkilileri ise bu açıklamanın, söz konusu ihalenin şartnamesinde alınacak sistemin NATO'ya entegre edilme şartının bulunmadığı anlamına geldiğini belirtti ve daha sonra gündeme gelecek bir başka proje ile bu entegrasyonun yapılabileceğini söylediler. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da geçen hafta, sistemin NATO sistemlerine entegre edileceğini söyledi.