”BM'nin uluslararası soruşturma teklifi hala masada”

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER- BM'nin Orta Doğu özel koordinatörü Robert Serry, İsrail'in Gazze'ye yardım götüren gemilere saldırısının ardından BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un "uluslararası soruşturma açılması yönündeki teklifinin halen masada" olduğunu söyledi.

Serry, BM Güvenlik Konseyinin Orta Doğu konulu toplantısında, Konsey üyelerine Gazze'deki son gelişmelerle ilgili bilgi verdi. Serry, 31 Mayısta İsrail askeri güçlerinin Gazze'ye yardım götüren gemilere yaptığı askeri harekatta 9 sivilin ölmesinden ve 7'si İsrail askeri olmak üzere 30 kişinin yaralanmasından Genel Sekreter Ban'ın derin üzüntü duyduğunu belirtti.

Güvenlik Konseyi'nin 1 Haziranda kabul ettiği başkanlık açıklamasında, "uluslararası standartlara uygun acil, tarafsız, güvenilir ve şeffaf soruşturma açılması çağrısında bulunduğunu" hatırlatan Serry, Genel Sekreter Ban'ın bu kapsamda hem Türkiye'nin hem İsrail'in aktif olarak katılacakları uluslararası bir soruşturma komisyonu açılmasını önerdiğini, bu konuda iki ülkeye de bilgi verdiğini söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun 14 Haziranda İsrail'in kendi soruşturmasını başlatacağını duyurduğunu hatırlatan Serry, şöyle konuştu:

"Genel Sekreter Ban, bu açıklamayı not etmiştir, İsrail'in soruşturma açmasının önemli olduğunu ve bunun, kendisinin uluslararası soruşturma komisyonu açılmasına yönelik önerisiyle uyumlu olabileceğini düşünmektedir. Bu iki soruşturma birleştirilirse uluslararası toplumun güvenilir ve tarafsız soruşturma istemini karşılar. Genel Sekreter Ban'ın uluslararası soruşturma açılması teklifi, ulusal soruşturma açılmasıyla uyumsuz değildir, iki yaklaşım birbirini desteklemektedir. Genel Sekreter Ban'ın uluslararası soruşturma açılması teklifi de hala masadadır."

"Yardımları BM ulaştıracak"

Robert Serry, BM Güvenlik Konseyi'nin başkanlık bildirisi doğrultusunda Gazze'ye yardım götüren gemilerdeki kargonun Gazze'ye ulaştırılmasında "istisnai olarak" sorumluluk üstlendiğini belirterek, BM'nin bu kapsamda 3 Türk gemisindeki yardım malzemelerinin sahiplerinin ve İsrail yetkililerinin onayının alındığını söyledi.

"Gemilerdeki kargo BM tarafından Gazze'ye ulaştırılacak ve dağıtılacak" diyen Serry, bu kapsamda (Hamas'ı kastederek) Gazze'deki "de facto yetkililerin" BM'nin kargonun dağıtımındaki yetkisine saygı göstermelerini beklediklerini bildirdi.

"Türk Hükümetinin bu süreci kolaylaştırma kapsamında oynadığı yapıcı rolü takdir ettiklerini" de vurgulayan Serry,  gemilerde bulunan tıbbi ve inşaat malzemelerinin Gazze'ye kısıtlama konmadan ulaştırılmasını sağlamak istediklerini ifade etti.

"Gazze'deki durum devam edemez"

Yaşanan bu gemi krizinin Gazze'deki durumun devam edemeyeceğini de gösterdiğini belirten Serry, Gazze'deki ablukanın sona ermesi gerektiğini, İsrail'in şu anki politikalarının kabul edilemez olduğunu ve ters teptiğini kaydetti.

Gazze'deki durumun temelden değişmesi gerektiği yönünde Orta Doğu Dörtlüsü (ABD, BM, AB ve Rusya) arasında görüş birliği olduğuna dikkati çeken Serry, İsrail'in, güvenliği açısından yasal bir nedeni olmadığı sürece, Gazze'ye tüm malzemelerin girişine izin vermesi gerektiğini söyledi.

"Türkiye soruşturma açabilir"

Serry, soruşturmayla ilgili olarak Genel Sekreter Ban'ın teklifinin masada olduğunu, bu teklifin ne İsrail'in ne de Türkiye'nin kendilerinin soruşturma açma haklarını ellerinden almadığını ifade etti. Olayda 9 Türk'ün öldüğünü belirten Serry, herşeyin incelenmesi gerektiğini ve Genel Sekreterin soruşturmasının İsrail ve Türkiye'nin soruşturmalarını tamamlayabileceğini söyledi.

Serry, Türk hükümetine gemideki kargoların Gazze'ye ulaştırılmasında BM'ye rol verdiği için ayrıca teşekkür etmek istediğini, bunu gerginliği azaltacak bir unsur olduğunu ve Türk halkı tarafından Gazze'ye gönderilen yardım malzemelerini yerine ulaştıracaklarını bildirdi.

Bu arada, diplomatik kaynaklar, Konsey toplantısının basına kapalı kısmında, Güvenlik Konseyi'nin 1 Haziranda kabul ettiği, "uluslararası standartlara uygun acil, tarafsız, güvenilir ve şeffaf soruşturma açılması çağrısında bulunan" başkanlık açıklamasının gereğinin yerine getirilmesi konusunda güçlü bir destek olduğunu belirttiler.