Afrika, Türkiye'den kalıcı enerji yatırımı bekliyor

ANKARA  - Türkiye'nin, Afrika'da enerji sektörüne her iki tarafın da yararına olacak şekilde kalıcı yatırımlar yapması bekleniyor. 

Afrika ülkelerinden enerji sektörü temsilcileri, İstanbul'da düzenlenen Afrika Enerji Forumu'nda bir araya geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, forumun açılışında yaptığı konuşmada, Afrika'nın enerji kaynaklarının Afrikalılara yarar sağlayacak şekilde geliştirilmesinin önemine vurgu yaptı, Türkiye'nin bu konuda yapıcı bir tutum takındığını, Türkiye'nin bölgeyle 2005'te 9 milyar dolar olan ihracatın bu yıl 24 milyar dolar civarına ulaştığını kaydetti.  

Uzmanlar, forum nedeniyle Anadolu Ajansı muhabirine değerlendirmede bulundu. 

Güney Afrika'daki Küresel Diyalog Enstitüsü uzmanı Fritz Nganje, "Sayın Bakan Yıldız, kıtamızdaki enerji kaynaklarıyla, bunlardan faydalanma oranımız arasındaki uçurumun farkında. ABD ve Çin gibi ülkeler, kıtamızı kendi enerji ihtiyaçları için güvenli bölgeye dönüştürürken, biz ihtiyaçlarımızı karşılamakta güçlük çekiyoruz" dedi. 

Bu çelişki çözülmediği sürece, kıtada bulunan her yeni petrol, doğalgaz ve uranyum rezervinin dış güçlerin işine yarayacağını söyleyen Nganje, bunda Afrika'nın rant devleti mantığıyla hareket eden siyasi liderlerin de payının büyük olduğunu ifade etti. Türkiye'den beklentileri sorulan Nganje, şunları kaydetti: 

"Kısa vadede yapabilecekleri, alternatif ve küçük ölçekli enerji kaynakları desteklemek, bölgesel güç havuzları kurularak total elektrik üretme kapasitesinin artırılmasına katkıda bulunmak ve kıtanın belli başlı bölgelerine enerji sağlamanın ekonomik maliyetinin düşürülmesine yardımcı olmak. Uzun dönemde ise teknolojik kapasiteye yatırım yaparak ve kıtanın altyapısını güçlendirerek büyük petrol, doğalgaz ve uranyum kaynaklarından faydalanmasını sağlamak" 

 "Enerji sektörüne istihdam yaratacak yatırım yapmalı" 

Washington'daki Johns Hopkins Üniversitesi Uluslararası Kalkınma Programı Başkanı Profesör Deborah Brautigam, geçmişte Afrika'ya bir eliyle yardım gönderen ülkelerin, diğer elleriyle enerji kaynaklarını sömürdüğünü belirtti. 

"Bugünün yeni ortakları Türkiye, Çin, Brezilya gibi ülkeler, onlardan farklı olmaları gerektiğinin farkında" diyen Brautigam, yeni yatırımcıların "yardım sağlayıcı" olmaktan ziyade, "ortak" olmaları gerektiğini vurguladı. Brautigam, "Türkiye, kıtada enerji üretim sektörüne yatırım yaparak istihdam da yaratması gerektiğinin farkında. Bu her iki taraf için faydalı olur ve ancak bu tür ilişkiler kalıcı olur" diye konuştu. 

ABD'nin Etiyopya ve Burkina Faso eski büyükelçisi, Washington'daki George Washington Üniversitesi öğretim üyesi David Shinn de ABD, Çin, Fransa, İtalya, İngiltere, Hindistan gibi ülkelerin Afrika'nın enerji sektörüne yatırım yaptığını hatırlatarak, "Kuzey Afrika, Afrika boynuzu ve doğu Afrika, Türkiye'ye coğrafi olarak da yakın. Türkiye, buralardan tüm kıtaya ulaşabilir. Açıkçası ben Türkiye'nin çok uzun zaman önce Afrika enerji kaynaklarına yatırım yapmış olmasını beklerdim" ifadesini kullandı. 

Dünya doğalgaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 8'i, petrolünün yüzde 10'una, uranyum rezervlerinin ise yüzde 18'ine sahip Afrika, kendi enerji ihtiyacını karşılamada güçlük çekiyor. Dünya Bankası verilerine göre, Sahraaltı Afrikası'ndaki 25 ülkenin toplam nüfusunun yüzde 70'si sık sık elektrik kesintisi yaşıyor. Bölgede kurulu güç sadece 28 gigawatt ve Arjantin'in tek başına kurulu gücüne eşit.